Mary Cecil Allen

Mary Cecil Allen (1893-yil 2-sentyabr — 1962-yil 7-aprel)^[1] — avstraliyalik rassom, yozuvchi va lektor. Gʻarbda Cecil Allen nomi bilan tanilgan rassom hayotining koʻp qismini Amerikada oʻtkazgan. Allen faoliyatining dastlabki yillari peyzaj va portretlar chizgan. Biroq, uslubi 1930-yillardan boshlab modernistik uslublarga, jumladan kubizmga oʻzgargan. 1927-yilda Nyu-York tumanlarida, jumladan Metropoliten muzeyida, Kolumbiya universitetida va boshqa muassasalarda maʼruzalar oʻqiy boshlagan. Unga Carnegie korporatsiyasi homiylik qilgan. Allen oʻz maʼruzalari asosida The Mirror of the Passing World (Oʻtkinchi dunyo koʻzgusi; 1928-yil) hamda Painters of the Modern Mind (Zamonamiz rassomlari; 1929-yil) nomli ikkita sanʼatshunoslikka doir kitobini yozgan.

Cecil Allen
Mary Cecil Allen portreti
Haqiqiy ismi	Mary Cecil Allen
Tavalludi	2-sentyabr 1893-yil
Vafoti	7-aprel 1962-yil(1962-04-07) (68 yoshda) Provincetown, Massachusetts, AQSh
Mashhur suratlari	Dengiz studiyasi: Qish, Sorento mehmonxonasi

1930-yilda Allen Nyu-Yorkdagi Avstraliya sanʼatining birinchi koʻrgazmasi, shuningdek, Nicholas Roerich muzeyida „Birinchi zamonaviy Butun Avstraliya sanʼati koʻrgazmasi“ ga rahbarlik qilgan. Avstraliyadagi maʼruzalari va suhbatlari davomida Melburn ayollari va rassomlarini modernizm gʻoyalari bilan tanishtirishga yordam beradi. Nyu-Yorkdan keyingi manzili, 1949-yildan boshlab Massachusetts shtatining Provincetown shaharchasidagi rassomchilik ustaxonas boʻladi. Oʻsha yili uning kubistik uslubdagi Dengiz studiyasi: Qish kartinasi taqdim etilgan. 1962-yilda ustaxonada yuragi urishdan toʻxtashi oqibatida vafot etadi.

Yoshligi va mashgʻulotlari

Allen tibbiyot sohasida ishlovchi Harry Brookes Allen (1854—1926) hamda jamoat xodimi Ada Rosalie Elizabethlarning (qizlik familyasi: Mason; 1862—1933) qizi edi^[2]. Opa-singillari Edith Margaret va Beatrice (Biddy) bilan birgalikda bolaligini Melburn universitetida otasi anatomiya professori va tibbiyot dekani boʻlgan paytlarda muassasa qoshidagi xodimlar uyida oʻtkazgan. Otasi 1914-yilda ritsar unvoniga sazovor boʻlgan^[3]. Allen Melburn universiteti bakalavriatida tahsil ola boshlaydi. Biroq, keyinchalik, oʻqishini Viktoriya milliy galereyasi sanʼat maktabida Frederick McCubbin qoʻl ostida davom ettirishga qaror qiladi hamda 1910-yilda sanʼat fakultetiga oʻqishga kiradi^[1][4].

1912-yildan 1913-yilgacha Allen oilasi bilan Angliyaga koʻchib oʻtganida Slade tasviriy sanʼat maktabida tahsil ola boshlaydi. U 1913—17-yillarda esa Viktoriya sanʼat maktabiga qaytadi^[3]

Modernizm: 1930-yillar

Yevropa va Amerika boʻylab qilgan sayohatlaridan soʻng Allen modernizmga janrida ijod qilishga oʻtadi. U oʻz maʼruzalari asosida The Mirror of the Passing World (Oʻtkinchi dunyo koʻzgusi; 1928-yil) hamda Painters of the Modern Mind (Zamonamiz rassomlari; 1929-yil) va oxirgi kitobida „sanʼat vizual voqelikni taqlid qilishdan koʻra, gʻoyalarni yetkazishi kerak“ deb taʼkidlagan^[3]

1930-yilda Allen Nyu-Yorkda avstraliyalik rassomlarning birinchi koʻrgazmasi tashkil etadi.^[5] Nicholas Roerich muzeyida 1931-yil fevral oyida ochilgan „Birinchi zamonaviy Butun Avstraliya sanʼat koʻrgazmasi“ deya nomlanadi^[6]. Oʻz ijod naminalaridan tashqari, taniqli rassomlar Norman Lindsay, Thea Procto, George Bell va Dora Tooveylarning yuzdan ortiq sanʼat asarlari galereyadan joy egallaydi^[5].

Oʻlimi va merosi

Mary Cecil Allen 1962-yil 7-aprelda vafot etgan. „Nomaʼlum sababdan yurak toʻxtab qolishi“ tashxisi qoʻyilgan. Qoʻshnilari tomonidan oʻz kursisida oʻlik holda topilgan^[1]. U Anglikan cherkovi urf-odatlariga koʻra, Provincetown qabristoniga dafn qilingan^[1][7].

Allenning sakkizta surati Viktoriya milliy galereyasida saqlanadi^[8]. Uning maqolalari Amerika sanʼati arxivida saqlanadi^[9]. Qurbonlik, mumli qalamda chizilgan asari 1991-yil noyabr oyida Christie's (London) auksionida 1096 AQSh dollariga sotilgan^[10][11]. Sorento mehmonxonasi asari esa 2001-yil may oyida Melburnda kim oshdi savdosida 7274 AQSh dollariga baholangan^[10].

1963-yilda Mary Cecil Allen xotirasiga atab Viktoriya sanʼat oʻqituvchilari assotsiatsiyasi har yili biror xalqaro mehmon tashrifini tashkillashtirgan holda maʼruzalar oʻqishni yoʻlga qoʻyadi^[12]. 1966-yil iyul oyida Sidney universitetining industrial sanʼat professori L. M. Haynes oʻsha yili „Sanʼat va fandagi ijod“ mavzusda maʼruza oʻqiydi^[12].

Nashrlari

• Allen, Mary Cecil (1928), P. N. Youtz (muh.), The mirror of the passing world, Outline of aesthetics, W.W. Norton. University of California^[13]
• Allen, Mary Cecil (1929), Painters of the modern mind (1st-nashr), New York City: W.W. Norton and Company^[14]
• Allen, Mary Cecil (April 1934). „Melbourne“. Canadian Geographic Journal. 8-jild, № 4. 183–196-bet. ISSN 0706-2168.^[15]
• Allen, Mary Cecil (Spring 1950). „Notes on Central Australia“. Meanjin. 9-jild, № 3. Melbourne University Press. 191–192-bet. ISSN 1324-1745.^[16]

Tanlangan ishlari

• Qoyilmaqom koʻylakda (1918)^[17]
• Qoyilmaqom koʻylakda (1918)^[17]
• Portrait (1921)^[18]
• Portrait (1921)^[18]
• Xonim R. D. Elliott (1925)^[19]
• Alice xonimning mehmoni (1925)^[19]
• Sketch: Miss Audrey Stevenson as Circe (1930)^[20]
• Reclining blue figure (1930s)^[21]
• Orqamizdagi bogʻlar (1935)^[22]
• Nova Scotian fisherman (1935)^[22]
• Old mill stairs, Nantucket (1949)^[23]
• Dengiz studiyasi: Qish (1949)^[24]
• Manhattan (1950s)^[25]
• Abstract Figure Composition (1959)^[17]
• Fisherman at the nets (1959)^[26]
• Eildon Weir, dusk (1960)^[27]
• Near Yan Yean Victoria (1960)^[17]
• Storm approaching Eildon Weir (1960)^[28]
• Qurbonlik (?)^[10]
• Qoʻlida bogʻich bilan oʻtirgan qiz (?)^[10]
• Sorento mehmonxonasi (?)^[10]
• Wind walking (?)^[10]

Manbalar

1. Derham, Frances A. M. L. „Mary Cecil Allen (1893–1962)“, . Allen, Mary Cecil (1893–1962). National Centre of Biography, Australian National University.
2. „Allen, Mary Cecil“. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
3. Rees. „Mary Cecil Allen: Modernism and Modernity in Melbourne 1935–1960“. emaj (electronic Melbourne art journal) (2012-yil 22-aprel). Qaraldi: 2015-yil 12-mart.^{[sayt ishlamaydi]}Rees, Anne (22 April 2012). „Mary Cecil Allen: Modernism and Modernity in Melbourne 1935-1960“ (Wayback Machine saytida 2020-07-13 sanasida arxivlangan). emaj (electronic Melbourne art journal). p. 2. Retrieved 12 March 2015.
4. „To Paint in Central Australia for New York Exhibition“. The Advertiser (1950-yil 21-iyun), s. 10. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
5. „First contemporary all Australian art exhibition : Australian Gallery File“. State Library of Victoria. International Art Centre of Roerich Museum (1931). Qaraldi: 2015-yil 12-mart.
6. Idle. „A Wander through Australia in Piccadilly“. Meanjin. 2015-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-mart.
7. „Mary Cecil Allen b. 1893 Melbourne, Vic.“. Design and Art Australia Online. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
8. „Mary Cecil Allen“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
9. „Mary Cecil Allen papers, 1928–1970“. Archives of American Art (Smithsonian). Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
10. „Mary Cecil Allen artworks, biography, paintings and auctions“. BlouinArtInfo. Louise Blouin Media. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.„Mary Cecil Allen artworks, biography, paintings and auctions“ (Wayback Machine saytida 2015-09-23 sanasida arxivlangan). BlouinArtInfo. Louise Blouin Media. Retrieved 13 March 2015.
11. „Mary Cecil Allen (1893–1962)“. Christie's. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
12. „The Mary Cecil Allen art lecture“. The Age (1966-yil 27-iyul). Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
13. „The mirror of the passing world / by M. Cecil Allen“. Trove. National Library of Australia. Qaraldi: 2015-yil 12-mart.
14. „Painters of the Modern Mind / by Mary-Cecil Allen“. Trove. National Library of Australia. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
15. Allen, Mary Cecil. „Melbourne“. National Library of Australia (1934). Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
16. Allen, Mary Cecil. „Notes on Central Australia“. Trove. National Library of Australia (spring 1950). Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
17. „Allen – List of All Works“. Australian Arts Sales Digest. John Furphy. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
18. „Winner for 1921“. Art Gallery NSW. Art Gallery of New South Wales. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
19. „Winner for 1925“. Art Gallery NSW. Art Gallery of New South Wales. Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
20. „Sketch: Miss Audrey Stevenson as Circe“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
21. „Reclining blue figure“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
22. „Allen, Mary Cecil (1893–1962): Exhibitions“. Australian Prints and Printmaking (Centre for Australian Art). Qaraldi: 2015-yil 13-mart.
23. „Old mill stairs, Nantucket“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
24. „Sea, studio: Winter“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
25. „Manhattan“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
26. „Fisherman at the nets“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
27. „Eildon Weir, dusk“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.
28. „Storm approaching Eildon Weir“. National Gallery of Victoria. Qaraldi: 2015-yil 10-mart.

Havolalar

• Avstraliya Milliy kutubxonasida Mary Cecil Allenning portreti, 1920-yillarda olingan surat.