Remove ads
Jinsiy bezlar, gonadalar - odam va hayvonlarda jinsiy hujayralar (tuxum va spermatozoidlar) hamda jinsiy gormonlarni hosil qiluvchi aʼzolar. J. b. jinsni belgilaydi. Ayollar jinsiy bezi tuxumdon odamda kichik chanoq boʻshligʻida, koʻpchilik sut emizuvchilarda buyrakning orqa Femida joylashgan. Tuxumdonning poʻstloq va magʻiz (miya) qavati boʻlib, unda koʻplab follikulalar mavjud, ularning har birida bitta tuxum yetiladi. Tuxumdonda estrogenlar, progestinlar, relaksin va b. gormonlar hosil boʻladi. Erkaklar jinsiy bezi — moyak odamda va talaygina sut emizuvchilarda urugʻ xaltachasi (yorgʻoq)da, boshqa hayvonlarda qorin boʻshligʻida joylashgan. Moyakda testosteron va b. gormonlar ishlab chiqaradigan erkak jinsiy hujayralari (spermatozoidlar) va b. maxsus xujayralar yetiladi.
Umurtqali va umurtqasiz hayvonlarning boshqa vakillarida J. b.ning joylanishi va tuzilishi xilmaxil. J. b.ning sekretor faoliyati gonadatrop gormonlar orqali boshqariladi.[1]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads