Iide (Yamagata)

Iide (yaponcha: 飯豊町 Iide-machi^?) Yaponiyaning Yamagata prefekturasida joylashgan shaharchadir. 2020-yil 29-fevral holatiga koʻra, shaharchada 2354 ta xonadonda 6970 nafar aholi istiqomat qilgan^[1]. Aholi zichligi 1 km² ga 21 kishini tashkil qiladi. Shaharning umumiy maydoni 329,60 kvadrat kilometr (127 mi²). 2008-yilda Iide Yaponiyaning eng chiroyli qishloqlaridan biri sifatida etirof etilgan^[2].

Iide 飯豊町
Shaharcha
Bayroq
38°2′44.4″N 139°59′15.3″E
Mamlakat	Yaponiya
Iqlim turi	Nam kontinental iqlim
Aholisi  (2020-yil fevral)	6 970
Iide

Iide va Iide togʻ tizmasining Nakatsugava mahallasi

Geografiyasi

Iide togʻli hudud boʻlib, janubiy Yamagata prefekturasida joylashgan, janubda Fukusima prefekturasi bilan chegaradosh. Iide togʻi Fukusima, Niigata va Yamagata prefekturalarini oʻzida qamrab olgan Iide togʻ tizmasining 2105 metrli asosiy choʻqqisi hisoblanadi, Iide togʻi shahar chegarasida joylashgan boʻlsa-da, uning choʻqqisi aslida Fukusima hududiga qarashli deb hisoblaniladi.

Qoʻshni munitsipalitetlar

• Yamagata prefekturasi
  • Yonezava, Yamagata
  • Nagai, Yamagata
  • Oguni, Yamagata
  • Kavanishi, Yamagata
• Fukusima prefekturasi
  • Kitakata, Fukusima

Iqlimi

Iide nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa), katta mavsumiy harorat farqlari bilan, issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qishi bilan xilma-xillik kasb etadi. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli kuzatiladi, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajadagi yogʻin holati qayd etiladi. Iideda oʻrtacha yillik harorat 10.3 °C (50.5 °F) . Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,077.7 mm (81.80 in) tashkil etib, bunda dekabr eng yomgʻirli oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 23.2 °C (73.8 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan −1.2 °C (29.8 °F) kuzatiladi. Qish mavsumida Yapon dengizidan kelayotgan musson tufayli qor qoplami hatto shahar markazida ham 2 metrdan oshishi ham mumkin.

Iide, Yamagata iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Oʻrtacha maksimal, °C	2,0	3,0	6,7	14,0	20,9	24,2	27,3	28,8	24,4	18,2	{{{Noy_oʻr_maks}}}	4,8	15,5
Oʻrtacha minimal, °C	−4,5	−5	−2,7	1,5	7,6	13,3	18,0	18,6	14,4	7,6	1,7	−2	5,7
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	256,5	161,6	134,7	97,8	95,1	130,7	223,9	173,7	140,6	158,8	213,8	273,2	2 077,7
Manba: [3][4]

Demografiya

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra^[5], Iide aholisi soni 1950-yillarda eng yuqori choʻqqiga chiqdi va hozirda kamayib bormoqda hamda natijalar bir asr avvalgi koʻrsatkichidan ancha kam.

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1920	13,823	—
1930	14,942	+8.1%
1940	14,664	−1.9%
1950	16,796	+14.5%
1960	15,478	−7.8%
1970	12,129	−21.6%
1980	10,22	−15.7%
1990	9,88	−3.3%
2000	9,204	−6.8%
2010	7,943	−13.7%
2020	6,613	−16.7%

Hozirgi Iide hududi qadimgi Deva viloyatining bir qismi edi. Meiji davri boshlangandan soʻng, zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan Iide hududining katta qismi Yamagata prefekturasi Nishiokitama tumanining bir qismiga aylantirildi. Iide qishlogʻi 1954-yil 1-oktabrda Toyohara, Sogava va Toyokava qishloqlarining qoʻshilishi natijasida tashkil etilgan. 1958-yil 1-sentyabrda Minamiokitama tumanidagi Nakatsugava qishlogʻi bilan birlashgandan soʻng u shahar maqomiga koʻtarilgan.

Iqtisodiyoti

Iide iqtisodiyoti qishloq xoʻjaligiga asoslangan. Yonezava mol goʻshtining taxminan yarmi shu shahardan keltiriladi. Shahar nigori sake pivosi bilan ham mashhur boʻlgan.

Taʼlim tizimi

Iideda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat boshlangʻich maktabi va bitta davlat oʻrta maktabi mavjud. Shaharda oʻrta maktablar mavjud emas.

Transport tizimi

Temir yoʻl

Sharqiy Yaponiya temir yo'l kompaniyasi — Yonesaka liniyasi

• Hagyū — Uzen-Tsubaki — Tenoko

Magistral yoʻl

• Milliy yoʻnalish 113

Manbalar

1. iide Town official statistics (yaponcha)
2. „飯豊町 – 村の概要 | 日本で最も美しい村“. www.utsukushii-mura.jp. 2015-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 13-yanvar.
3. „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
4. „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
5. Iide population statistics

Havolalar

• Rasmiy veb -sayt (yaponcha)