Sovet harbiy va siyosiy arbobi, Sovet Ittifoqi marshali (1990), SSSR Mudofaa vaziri (1987-1991), Favqulodda vaziyatlar davlat qo'mitasi a'zosi. From Wikipedia, the free encyclopedia
Dmitriy Timofeyevich Yazov (ruscha: Дми́трий Тимофе́евич Я́зов; 8-noyabr 1924[1][2], Omsk viloyati – 25-fevral 2020, Moskva) – Sovet Ittifoqi mudofaa vaziri (1987—1991)[3]. Sovet Ittifoqi marshali (1990 yil 28 aprel). KPSS MK Siyosiy byurosi aʼzoligiga nomzod (1987—1990). KPSS MK aʼzosi (1987—1991). SSSR Prezident kengashi aʼzosi (1990). SSSR Xavfsizlik Kengashi aʼzosi (1991). Davlat favqulodda vaziyatlar qoʻmitasi aʼzosi (1991). Ulug 'Vatan urushi qatnashchisi.
| Dmitriy Timofeyevich Yazov | |
|---|---|
Дмитрий Тимофеевич Язов | |
 | |
 | |
|
Mansab davri 1987-yil 30-maydan – 1991-yil 28-avgustgacha | |
| Hukumat boshligʻi |
Nikolay Rijkov Valentin Pavlov |
| Prezident | Mixail Gorbachyov |
| Oʻtmishdoshi | Sergey Sokolov |
| Vorisi | Yevgeniy Shaposhnikov |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
8-noyabr 1924-yil Omsk |
| Vafoti |
25-fevral 2020-yil (95 yoshda) Moskva |
| Mukofotlari |
 
   |
| Mansubligi |
Sovet Ittifoqi Rossiya |
| Qoʻshin turi | Quruqlikdagi qoʻshinlar |
| Xizmat yillari | 1941—1994 |
| Unvoni | Marshal |
| Janglari |
Ikkinchi jahon urushi, Karib inqirozi, Afgʻon urushi |
Sovet Ittifoqi marshallarining eng yoshi (tugʻilgan yili boʻyicha) va unvon berilgan sana boʻyicha oxirgisi edi. 2014-yil 1-fevralda Vasiliy Petrov vafotidan soʻng Sovet Ittifoqining soʻnggi tirik marshali boʻlib qolgan edi.
1924-yil 8-noyabrda Omsk viloyati, Kalachinskiy tumani, Krestinskiy volostining Yazovo qishlogʻida tugʻilgan[4][5]. Otasi – Timofey Yakovlevich Yazov (1902-1933 (1934)[6], onasi – Mariya Fedoseyevna Yazova (1904-?), ikkalasi ham dehqon. Oilada toʻrt farzand bor edi.
1941-yilning noyabrida maktabni bitirishga ulgurmay, oʻz ixtiyori bilan Qizil Armiya safiga qoʻshildi va buning uchun 1923-yilda tugʻilganini aytgan[7]. RSFSR Oliy Kengashi nomidagi Moskva Qizil Bayroqli piyodalar maktabiga oʻqishga qabul qilingan va 1942-yil iyun oyida tugatgan[8][9]. U maktabni bitirganligi haqidagi guvohnomasini 1953-yilda olgan.
1942-yil avgustdan Ulugʻ Vatan urushi frontlarida. Volxov va Leningrad frontlarida miltiq vzvodi komandiri va 177-oʻqotar diviziyasi 483-oʻqotar polkining miltiq kompaniyasi komandiri, Leningradda kichik leytenantlar vzvodi komandiri sifatida jang qilgan[10][11]. U Leningradni mudofaa qilishda, Sovet qoʻshinlarining Boltiqboʻyi davlatlarida hujum harakatlarida va nemis qoʻshinlarining Kurland guruhini blokada qilishda qatnashgan. 1944-yilda u KPSS (b) safiga qoʻshildi.
Gʻalabadan soʻng darhol Qizil Armiya piyoda ofitserlari malakasini oshirish kursiga yuborildi, uni 1946-yilda tugatib, miltiq rotasi komandiri etib tayinlandi. 1953-yilda mayor unvoni bilan kechki maktabni, 1956-yilda M. V. Frunze nomidagi Harbiy Akademiyani oltin medal bilan tamomlagan[12][13]. Akademiyani tamomlagach, motorli miltiqlar batalyoniga komandir etib tayinlandi[12]. 1958-yil oktyabrdan – Leningrad harbiy okrugining jangovar tayyorgarlik boshqarmasi katta ofitseri[12]. 1961-yil oktyabrdan – 63-gvardiya otishma diviziyasining 400-motorli miltiq polki[12] komandiri, polkovnik (20.06.1962). Sovet Ittifoqi marshali Vasiliy Ivanovich Chuykovning shaxsiy koʻrsatmasi bilan polk komandiri lavozimiga tayinlangan[14]. Kubadagi raketa inqirozi paytida Yazovning 400-motorli miltiq polki yashirin ravishda Kubaga koʻchirildi va 1962-yil sentyabrdan 1963-yil oktyabrigacha AQSh qoʻshinlarining orolga bosqinini qaytarish uchun jangovar tayyorgarlik koʻrgan[12][15]. Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan[16]. 1963-yil sentyabrdan – Leningrad harbiy okrugi shtab-kvartirasining rejalashtirish va qoʻshma qurol tayyorlash boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari, soʻngra boshligʻi.
1979-yil yanvardan – Chexoslovakiya hududidagi Markaziy kuchlar guruhi qoʻmondoni[17][18]. 1980-yil 30-dekabrdan – Oʻrta Osiyo harbiy okrugi qoʻmondoni[17][18], armiya generali (02.06.1984). 1984-yil iyun oyidan – Uzoq Sharq harbiy okrugi qoʻmondoni[17][18], baʼzi ommaviy axborot vositalarining xabarlariga koʻra, Uzoq Sharqdagi xizmati davomida Kim Ir Sen bilan doʻstlashdi. 1987-yil yanvardan SSSR Mudofaa vazirining kadrlar boʻyicha oʻrinbosari. Bu lavozimda bor-yoʻgʻi toʻrt oy ishlagan[17][18].
SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1987-yil 30-maydagi farmoni bilan SSSR Mudofaa vaziri lavozimiga tayinlangan[19]. 1990-yil 28-aprelda SSSR Prezidenti Mixail Sergeyevich Gorbachyov Yazovga Sovet Ittifoqi marshali unvonini berdi[20].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
