From Wikipedia, the free encyclopedia
Yapon folklori mamlakatning ikkala asosiy dinlari ham, ham sinto, ham buddizm teng darajada taʼsir koʻrsatgan. U koʻpincha kulgili va gʻayritabiiy qahramonlar yoki vaziyatlar haqida doston qilinadi va koʻpincha Bodxisattva, Kami (ruhiy mavjudotlar), youkay (masalan, oni yoki kappa), yurey (oʻliklarning arvohlari), ajdaholar, gʻayritabiiy qobiliyatli hayvonlar: kitsune (tulkilar), tanuki (yenotsimon itlar), mudzina (boʻrsiq), bakeneko (monster mushuk) va baku (ruh) turli xil gʻayritabiiy mavjudotlarni eslatib oʻtadi.
Yapon folklori koʻpincha bir nechta toifalarga boʻlinadi: mukasibanasi (yaponcha: 昔話) — oʻtmishdagi ishlar haqidagi afsonalar; namidabanasi (yaponcha: 涙話) — qaygʻuli hikoyalar; obakebanasi (yaponcha: お化け話) — afsunli mavjudot-odamlar haqidagi hikoyalar; ongaeshibanasi (yaponcha: 恩返し話) — minnatdorchilik haqidagi afsonalar; tonchibanasi (yaponcha: 頓知話) — donolik hikoyalar; varaybanasi (yaponcha: 笑い話) — yumorga boy hikoyalar; va yokubaribanasi (yaponcha: 欲張り話) — ochkoʻzlik haqidagi ertaklar. Yukar (Aynuユーカラ) va boshqa Aynu ogʻzaki anʼanalari va dostonlari xalq ogʻzaki ijodi deb ham ataladi.
Eng mashhur yapon afsonalaridan baʼzilari:
Shuni qoʻshimcha qilish joizki, xalq ogʻzaki ijodining shakllanishiga ham chet el adabiyoti, ham qadimgi Osiyoda keng tarqalgan ajdodlar va ruhlarga sigʻinish kulti taʼsir koʻrsatgan; shuningdek, yaponlarga Hindistondan kelgan baʼzi hikoyalar. Keyinchalik, ular juda oʻzgartirildi va oddiy odamlarning tushunishi va his qilishi uchun moslashtirildi[1][2].
Boshqa hikoyalar hind dostoni Ramayana va Xitoyning klassik „Gʻarbga sayohati“dan taʼsirlangan[3]. Buddist Jatakada eslatib oʻtilgan hikoyalar, shuningdek, mashhur yapon hikoyalari toʻplamida biroz oʻzgartirilgan shaklda namoyon boʻladi[4][5].
XX-asrning oʻrtalarida hikoyachilar koʻpincha shaharma-shahar sayohat qilib, bu hikoyalarni kamisibay (yaponcha: 紙芝居) deb ataluvchi oʻziga xos illyustratsiyalar bilan aytib berishgan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.