Septik shok

Septik shok — ogʻir yuqumli kasalliklarning hayot uchun xavfli asorati boʻlib, bu kislorod va boshqa moddalarni toʻqimalarga etkazib berishni buzadigan va poliorgan yetishmovchiligi sindromining rivojlanishiga olib keladigan toʻqimalarning perfuziyasining pasayishi bilan tavsiflanadi, Septik shok koʻpincha bolalarda, immuniteti sust odamlarda, keksalarda va abortlardan keyin uchraydi. Oʻlim ehtimoli 25 % ni tashkil qiladi^[1].

Septik shok diagnostikasi mezonlari

Septik shok distribyutor (distributiv) shokning kichik sinfi boʻlib, bu holatda mikrosirkulaytor qon tomirlarda qon oqimining patologik taqsimlanishi tana toʻqimalarining qon bilan noadekvat taʼminlanishi, ishemiya va poliorgan yetishmovchiligiga olib keladi.

Septik shokni infuzion terapiya oʻtkazilishiga qaramay bartaraf etilmaydigan doimiy septik kelib chiqishga ega gipotenziya sifatida aniqlash mumkin^[2].

Septik shok — bu tizimli yalligʻlanishli reaksiya sindromi (SYRS) ning organizm mahalliy infeksiyani toʻxtata olmaganida rivojlanadigan bosqichidir. Yalligʻlanish jarayonida yalligʻlanish mediatorlarining koʻplab ajralishi yaqqol vazodilatatsiyaga, qon bosimining va natijada toʻqimalarning perfuzion bosimining pasayishiga olib keladi, bu toʻqimalarning gipoksiyasiga va poliorgan yetishmovchilikka olib keladi.

Amaldagi koʻrsatmalarga koʻra, sepsis tizimli namoyon boʻluvchi belgilar bilan bogʻliq yuqumli kasallik (shubhali yoki tasdiqlangan) sifatida aniqlanadi^[2]. Ushbu belgilarga quyidagilar kiradi:

• Taxipnoe nafas olishlar soni > 20 marta/daq yoki PaCO2 32 mmHg ust. dan past.
• Leykotsitlar soni 12×10⁹/l dan oshgan yoki 4×10⁹/l dan pastroq;
• Taxikardiya yurak urishi 1 daqiqada 90 dan ortiq;
• Tana harorati > 38,0°C yoki <36,0°C;

Tizimli shok yuqorida koʻrsatilgan simptomlar va sepsis keltirib chiqargan doimiy oʻtib ketmaydigan gipotenziya - sistolik bosim 90 mm Hg ust dan past boʻlganda, oʻrtacha arterial bosim 70 mm Hg ust dan past yoki sepsis tufayli qon bosimining 40 mm Hg ust gacha pasayishida va boshqalarda^[2] tashxis qilinadi.

Abortdan keyin kelib chiquvchi septik shok

Septik shok abort tugagandan soʻng darhol organizmning bakterial infeksiyaga javobi sifatida paydo boʻladi. Odatda infeksiya lokalizatsiyalangan boʻladi, ammo agar u qon oqimiga kirsa, u holda sepsis paydo boʻladi. Sepsisda qon bosimi keskin pasayadi, bu septik shokga olib keladi.

Agar shok uy sharoitida mustaqil abort qilish natijasida yuzaga kelgan boʻlsa, manbani olib tashlash uchun toʻliq gisterektomiya talab qilinishi mumkin.

Shuningdek qarang:

• Sepsis

1. Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson; & Mitchell, Richard N. (2007). Robbins Basic Pathology (8th ed.). Saunders Elsevier. pp. 102—103 ISBN 978-1-4160-2973-1
2. Surviving Sepsis Campaign: International guidelines for management of severe sepsis and septic shock: 2012 // Andoza:Нп3. — DOI:10.1097/CCM.0b013e31827e83af. — Andoza:PMID. Архивировано 2-fevral 2015-yil.