![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Tiananmen_beijing_Panorama.jpg/640px-Tiananmen_beijing_Panorama.jpg&w=640&q=50)
Pax Sinica
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pax Sinica (lotincha "xitoy tinchligi") — tarixnavislik atamasi boʻlib, Sharqiy Osiyo,[1] Shimoliy- Sharqiy Osiyo,[2] Janubi-Sharqiy Osiyo,[1] va Markaziy Osiyo hududlarida[3] Xitoy boshchiligidagi tinchlik davrlarini nazarda tutadi. Sinotsentrik dunyo tizimi nazariyasi boʻyicha tadqiqot shuni koʻrsatadiki, Pax Sinica barcha davrlari birgalikda olinganda taxminan ikki ming yil davom etgan.[4]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Tiananmen_beijing_Panorama.jpg/640px-Tiananmen_beijing_Panorama.jpg)
Sharq dunyosining birinchi Pax Sinica davri Xan sulolasi hukmronligi davrida shakllangan va Rim imperiyasi boshchiligidagi gʻarbiy dunyoning Pax Romana davri bilan bir vaqtga toʻgʻri kelgan.[5][6] Bu Yevroosiyo tarixida uzoq masofalarga sayohat va savdoni ragʻbatlantirdi.[6] Birinchi Pax Sinica ham, Pax Romana ham miloddiy 200-yillarda inqirozga uchragan.[6]
Bu atama soʻnggi yillarda, ayniqsa 2010-yildan keyin qayta tiklandi. Xitoy Xalq Respublikasining jadal yuksalishi ba'zi tahlilchilar tomonidan Pax Sinica'ga ehtimoliy qaytish sifatida baholanmoqda. Chunki Xitoy iqtisodiyoti dunyodagi eng yirik milliy iqtisodiyot boʻlib qolmoqda va ba'zi jihatlarda Pax Sinica sifatlari allaqachon mavjud.[7][8][9][8][10] <[11]
Xitoyning iqtisodiy rivojlanishi uning koʻp sonli va mehnatga layoqatli aholisi bilan bogʻliq. Biroq, Xitoy aholisining qarishi murakkab ijtimoiy muammolarni keltirib chiqarishi, ijtimoiy beqarorlik xavfini oshirishi va uning yangi global gegemon sifatida harakat qilish imkoniyatlarini cheklashi mumkin.[12]