From Wikipedia, the free encyclopedia
Myrtus communis, oddiy mirta yoki haqiqiy mirta, Myrtaceae oilasiga mansub gulli oʻsimliklarning bir turi. Bu oʻsimlik Yevropaning janubi, Shimoliy Afrika, Gʻarbiy Osiyo, Makaronezda va Hindiston yarim orolida oʻsadigan doimiy yashil buta hisoblanadi. U baʼzan Korsika qalampiri deb ham ataladi[1].
Oddiy mirta | |
---|---|
Ilmiy tasniflash | |
Oʻsimliklar | |
Yuksak oʻsimliklar | |
Gulli oʻsimliklar | |
Ikki urugʻpallalilar | |
Rosids | |
Myrtales | |
Myrtaceae | |
Myrtus | |
M. communis | |
Binar nomi | |
Myrtus communis | |
Sinonimlar | |
List
|
Myrtus communisning shifobaxsh xususiyatlari tufayli miloddan avvalgi 600-yillarda foydalanilgan. Oʻsimlik qadimgi davrlarda ramziy va marosimiy ahamiyatga ega boʻlib, u sharaf, adolat, farovonlik, saxiylik, umid, sevgi va baxtni ifodalash uchun ishlatilgan. Yunon-rim mifologiyasida xudolar Afrodita va Demeter oddiy mirta va uning gullari bilan bogʻlangan. Bibliyada uning tozalash marosimlarida qoʻllanishi aytilgan. Suv yoʻllari boʻylab gullab-yashnagan buta sifatida u tiklanish va tiklanish ramzi sifatida ham koʻrilgan[2].
Uygʻonish davrida Yevropada oʻsimlik sevgi ramzi sifatida mashhur boʻlgan. Undan toʻy guldastasining bir qismi sifatida foydalanishgan.
Oʻsimlik doimiy yashil buta yoki kichik daraxt shaklida oʻsadi, boʻyi 5 metr (16 ft) gacha yetadi[3]. Barglarining uzunligi 2–5 centimetr (1–2 in) uzun, xushboʻy, tarkibida efir moyi bor[4].
Gullari oq yoki pushti rangga boʻyalgan, beshta gulbargli[4]. Mevasi isteʼmol qilish mumkin boʻlgan rezavor, pishganida koʻk-qora rangga kiradi[4].
Bu oʻsimlikdan olingan efir moylari koʻpayish va antikvorumni sezuvchi xususiyatlarga ega boʻlib, oziq-ovqatdan zaharlanishga qarshi yordam beradi[5]. Mirto likyorini tayyorlash uchun Myrtus communis rezavorlari spirtli ichimliklarga solinadi.
Bu tur[6] va yanada kichikroq oʻlchamli M. communis subsp. tarentina[7] Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining Bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotini qoʻlga kiritdi[8]. Ular chidamli, ammo quyoshda himoyalangan joyni afzal koʻradilar.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.