![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Shagal_Choumoff.jpg/640px-Shagal_Choumoff.jpg&w=640&q=50)
Mark Shagal
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mark Shagal (tugʻilgan vaqtidagi ismi Moishe Shagal; 1887-yil 6-iyul – 1985-yil 28-mart) yahudiy rassomi[3][4][5]. Ilk modernistlardan biri, u uslub jihatidan Parij maktabi bilan bir nechta yirik badiiy yoʻnalishlar bilan bogʻlangan va keng koʻlamli badiiy formatlarda asarlar yaratgan[6][7][8][9]. Jumladan, rasmlar, chizmalar, kitob rasmlari, vitrajlar, sahna toʻplamlari, kulolchilik namunalari, gobelenlar va tasviriy sanʼat nashrlari.
Mark Shagal | |
![]() Shagal, 1920-yillar. | |
Haqiqiy ismi | Moishe Shagal |
Tavalludi | 6-iyul 1887-yil Lyozna, Rossiya imperiyasi[1] |
Vafoti | 28-mart 1985-yil(1985-03-28) (97 yoshda) Saint-Paul-de-Vence, hozirgi Fransiya |
Millati | rus[2] |
Sohasi | badiiy tasvir va vitraj |
Oqim | Kubizm, Ekspressionizm, Parij maktabi |
Mashhur suratlari | Shahar uzra, Men va qishloq, Oq yoqali Bella |
Shagal 1887-yilda Vitebsk yaqinidagi Pale qishlogʻida yahudiy oilasida tugʻilgan. Ushbu joy bugungi kunda Belorussiya hududiga toʻgʻri keladi (oʻsha paytda Rossiya imperiyasiga tegishli boʻlgan). Birinchi jahon urushidan oldin u Sankt-Peterburg, Parij va Berlin boʻylab sayohat qilgan. Oʻsha davrda u Sharqiy Yevropa va yahudiy folkloriga oid gʻoyalari asosida zamonaviy sanʼatning oʻziga xos aralashmasi va uslubini yaratdi. U urush yillarini vatani Belorussiyada oʻtkazdi va mamlakatning eng koʻzga koʻringan rassomlaridan biriga aylandi hamda Vitebsk sanʼat kollejining modernist avangard aʼzosi boʻldi. Keyinchalik u Bolsheviklar inqilobidan keyin Moskva va uning yaqinida ogʻir sharoitlarda ishladi. 1923-yilda yana Parijga joʻnab ketdi. Ikkinchi jahon urushi paytida u bosib olingan Fransiyadan Amerika Qoʻshma Shtatlariga ketdi, Nyu-Yorkda yashadi. Yetti yildan soʻng 1948-yilda Fransiyaga qaytib keldi.
Sanʼatshunos Robert Hughes Shagalni „Yigirmanchi asrning taniqli yahudiy rassomi“ deb atagan. Sanʼatshunos Michael J. Lewisning soʻzlariga koʻra, Shagall „yevropalik modernistlarning birinchi avlodidan omon qolgan soʻnggi vakil“ deb taʼriflagan[10]. Oʻnlab yillar davomida u dunyodagi eng mashhur yahudiy rassomi sifatida ham hurmatga sazovor boʻlgan. Vitrajdan foydalanib, u Reyms va Metz soborlari, shuningdek, Syurixdagi Fraumunster cherkovi uchun derazalar, BMT va Chikago sanʼat instituti hamda Isroildagi Xadassa shifoxonasi derazalari uchun vitrinalar ishlab chiqardi. U shuningdek, Parij operasi binosi shiftining bir qismini oʻz ichiga olgan katta hajmdagi rasmlarni chizdi.