Lidia Gueiler
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lidia Gueiler Tejada (1921-yil 28-avgust – 2011-yil 9-may) – boliviyalik siyosatchi, 1979-yildan 1980-yilgacha vaqtinchalik Boliviyaning 56-prezidenti boʻlgan. U Boliviyaning birinchi ayol davlat rahbari va Amerika tarixidagi respublikadagi ikkinchi ayol davlat rahbari (birinchisi 1974-1976 yillarda Argentina prezidenti Izabel Peron boʻlgan).
Lidia Gueiler | |
---|---|
Lidia Gueiler Tejada | |
Gueiler 2009-yil yanvarda | |
56-Boliviya Prezidenti | |
Mansab davri 16-noyabr 1979-yil – 17-iyul 1980-yil | |
Avvalgisi | Alberto Natusch |
Keyingisi | Luis García Meza |
Deputatlar palatasi prezidenti | |
Mansab davri 4-avgust 1979-yil – 16-noyabr 1979-yil | |
Bosh vazir | Viktor Orbán |
Oʻtmishdoshi | Jorge Ríos Gamarra |
Vorisi | José Zegarra Cerruto |
Shaxsiy maʼlumotlari | |
Tavalludi |
Lidia Gueiler Tejada 28-avgust 1921-yil Cochabamba, Boliviya |
Vafoti |
9-may 2011-yil(2011-05-09) (89 yoshda) La Paz, Boliviya |
Siyosiy partiyasi | Chap qanot millatchilik inqilobiy partiyasi |
Bolalari | María Teresa |
Onasi | Raquel Tejada |
Otasi | Moisés Gueiler |
Qarindoshlari |
José Luis Tejada Sorzano (amakisi) Raquel Welch (amakivachchasi) Luis García Meza (amakivachchasi) |
Mukofotlari | And Kondori ordeni |
Imzosi |
U amerikalik aktrisa Raquel Welchning amakivachchasi boʻlgan[1].
Gueiler Boliviyaning Cochabamba shahrida tugʻilgan. Uning otasi Germaniyadan kelgan muhojir Moisés Gueiler Grunewelt va onasi boliviyalik Raquel Tejada Albornoz boʻlgan[2]. U Cochabamba Amerikan institutida bakalavr darajasini olgan[3]. 1940-yillarda u Boliviyaning Movimiento Nacionalista Revolucionario – MNR (Inqilobiy millatchilik harakati) partiyasiga qoʻshilgan. Ushbu partiya 1952-yildagi Milliy inqilob natijasida hokimiyat tepasiga kelganida, Gueiler Boliviya Kongressining aʼzosi boʻlib, 1956-yildan 1964-yilgacha shu lavozimda ishlagan. 1964-yilda MNR generallar Barrientos va Ovando tomonidan hokimiyatdan agʻdarilganidan keyin u chet elga surgunga yuborilgan. U keyingi oʻn besh yilni mamlakatdan tashqarida oʻtkazib Xuan Lechinning chap front inqilobiy partiyasiga qoʻshildi.
U, shuningdek, inqilobiy chap frontning vitse-prezidenti ham boʻlgan[4].
1979-yilda Boliviyaga qaytib kelgach, Gueiler yana Kongressga nomzodini qoʻyib, prezident Viktor Paz Estenssorining MNR ittifoqi aʼzosi sifatida Boliviya Deputatlar palatasi (Boliviya Kongressining quyi palatasi) prezidenti etib saylandi.
1979-yilgi saylovlarda prezidentlikka nomzodlardan hech biri kerakli 50% ovozni ololmaganligi sababli, kim prezident boʻlishi kerakligini Kongress belgilashi kerak edi. Ajablanarlisi, qancha ovoz olinmasin, kelishuvga erishib boʻlmadi. 1979-yil avgust oyida 1980-yilda yangi saylovlar tayinlangunga qadar Boliviyaning vaqtinchalik prezidenti etib tayinlangan doktor Walter Guevaraning lavozimi Boliviya Senati Prezidentiga oʻzgartirish taklif etildi. Koʻp oʻtmay, general Alberto Natusch boshchiligidagi harbiy toʻntarish natijasida Guevara lavozimidan agʻdarildi. Biroq bunga Xuan Lechinning qudratli Markaziy Obrera Boliviya („COB“) tashkiloti tomonidan chaqirilgan umummilliy ishchilar ish tashlashi shaklida aholi qarshilik koʻrsatdi. Oxir-oqibat, Natusch Palasio Quemadoni atigi oʻn olti kun bosib olishga muvaffaq boʻldi, shundan soʻng u hokimiyatdan voz kechishga majbur boʻldi. Nautschning Kongressdan olgan yagona imtiyozi bu Guevaraning prezidentlik lavozimini qayta tiklashiga yoʻl qoʻymaslik haqidagi vaʼdasi boʻldi.