Kotyol

Kotyol―ochiq olovda pishirish orqali ovqat tayyorlash uchun moʻljallangan metall qozon. Bugungi kunga qadar u sayohatga chiqqanda foydalanilgan. Texnik atama sifatida „kotyol“ soʻzi suv isitish yoki uni bugʻga aylantirish uchun moʻljallangan yopiq idishga nisbatan ishlatiladi.

Italiyaning Monterano shahrida Renessans festivali paytida qozonda pishirish

Tarixi

Arxeologlar tomonidan topilgan eng qadimgi kotyollar oxirgi bronza davriga toʻgʻri keladi. 60-70 litr hajmli juda katta qozonlar tez-tez uchraydi^[1].

Kotyollar oʻyinlar, madaniyatlar va dinda

• Kotyollar, koʻpincha, Irlandiya kelt mifologiyasida uchraydi. Hammani toʻydirgan Dagda qozoni Danu maʼbudasi qabilalarining toʻrtta afsonaviy buyumidan biri edi.
• Uells anʼanalaridagi afsonaviy xazinalardan biri Dirnvch Gigantning qozonidir. Qozon faqat mardlar uchun taom pishirgan: qoʻrqoq unga yaqinlashsa, qaynamagan^[2]. Pair Dadeni („Qayta tugʻilish qozoni“ oʻliklarni tiriltirishga qodir boʻlgan).
• Kelt mifologiyasidan juda koʻp oʻzlashtirgan vikkalar orasida qozon, koʻpincha, tugʻilish maʼbudasi Keridven bilan bogʻliq.
• Garri Potter kitoblar seriyasida damlama tayyorlash uchun qozon ishlatiladi.
• Baʼzi qimor karta oʻyinlarida – pul qoʻyiladigan idish (pul tikish)^[3].
• „Pivo qozonidan“ (soʻzlashuv tilida) – juda katta oʻlchamlar (koʻpincha bosh haqida)^[4].
• Qadimgi bolalar oʻyini bor „kotyol“^[5].

• Daniya Milliy muzeyidagi (Nationalmuseet) koʻrgazmada kelt uslubidagi kotyol
  Daniya Milliy muzeyidagi (Nationalmuseet) koʻrgazmada kelt uslubidagi kotyol
• Hugo Simberg
  Hugo Simberg
• Edvard Bretvall. "Jodugarga tashrif" (1882)
  Edvard Bretvall. "Jodugarga tashrif" (1882)
• Oʻrta asrlarda jodugarlarning taʼqib qilingani xotirasiga kotyol koʻrinishidagi Odental (GFR) yodgorligi
  Oʻrta asrlarda jodugarlarning taʼqib qilingani xotirasiga kotyol koʻrinishidagi Odental (GFR) yodgorligi
• Qozon-oʻchoq
  Qozon-oʻchoq

Yana qarang

• Qozon

Manbalar

1. Berresford Ellis, Peter. The Ancient World of the Celts. Great Britain: Barnes and Noble Books, 1998 — 202-bet. ISBN 0-7607-1716-8.
2. N. S. Shirokova, Keltskie bogi Drugogo Mira (Wayback Machine saytida 2008-07-20 sanasida arxivlangan)
3. „Карточная игра"Преферанс"“ (deadlink). www.cardsgames.ru. 2014-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-sentyabr.
4. Tolkoviy slovar russkogo yazika Ushakova
5. Slovar Dalya

Adabiyotlar

• „Котлы металлические“, Товарный словарь. Том 4. М.: Госторгиздат, 1958.