From Wikipedia, the free encyclopedia
Kadamba arxitekturasi Hindistonning Karnataka shahrida eramizning 4-asrida Mayurasharma tomonidan asos solingan maʼbad meʼmorchiligi uslubi edi[1]. Kadambas yangi meʼmorchilik uslubini yaratdi, u Xoysalas arxitektura uslubiga asos boʻldi, haykaltaroshlikning oʻziga xos maktabini yaratdi, janubiy hind haykaltaroshlari seriyasining asoschisi boʻldi[2]. Aihole, Badami va Hampidagi koʻplab ibodatxonalar Kadamba uslubida qurilgan.
Miloddan avvalgi 345-yildan 525-yilgacha Karnatakaning qadimgi qirollik sulolasi Kadambalar Karnataka meʼmorchiligiga dastlabki hissa qoʻshgan va ular bu meʼmoriy uslub asoschilaridir[3].
Kadamba meʼmorchiligining eng koʻzga koʻringan xususiyati Kadamba Shikara deb nomlangan. Minora hech qanday bezaksiz (piramida shaklidagi shikara) tepada choʻqqisi (Stupika yoki Kalasha) bilan koʻtariladi. Kadamba ibodatxonalari odatda kvadrat shaklida, minorasi piramidal shaklda boʻlib, bir xil toʻrtburchak vertikal proyeksiyalar seriyasi bilan bezatilgan va vimanaga biriktirilgan vestibullarni qoplaydigan bir qator gorizontal pogʻonali bosqichlarni tashkil etadi. Bu bosqichlar pavilyon bezaklaridan holi uslubdir.
Kadamba arxitekturasi va haykaltaroshligi Chalukya-Hoysala uslubining paydo boʻlishiga hissa qoʻshgan.
Halasi’deki 5-asr yodgorliklari saqlanib qolingan eng qadimgi Kadamba inshootidir. Eng koʻzga koʻringan xususiyati esa bu — tepasida Kalasa boʻlgan Kadamba Shikara. Belgaum tumanida Xalasidagi Hattikeshvara, Kalleshvara va Someshvara ibodatxonalari va Kadarolidagi ibodatxonalar guruhi Kadamba meʼmorchiligini tasvirlaydi. Karnatakadagi eng qadimiy tosh ibodatxona boʻlgan Xalasida muqaddas joy va sukanasini oʻz ichiga olgan qadimgi Jaindir hisoblanadi. Kadamba meʼmorchiligi Shatavahanas, Pallavas va Chalukyas meʼmorchiligi oʻrtasida muhim aloqani tashkil etadi. Hoysala arxitekturasida Kadamba meʼmorchiligi elementlari yaqqol koʻzga tashlandi[4].
Aiholeda koʻplab ibodatxonalar bir boʻlib, jumladan Ramlingesvara ibodatxonalari majmuasi, Badigergudi ibodatxonalari va Durga ibodatxonalari majmuasidagi kichik ziyoratgohlar, Tryambakeshvara ibodatxonalar majmuasi, Mallikarjuna ibodatxonalar majmuasidagi vayron boʻlgan ibodatxonalar, Jyotirlinga ibodatxonalar majmuasidagi ziyoratgohlar, Huchimalli ibodatxonalari majmuasidagi kichik ibodatxonalar va koʻplab vayronalarga koʻzingiz
tushishi mumkin. Malaprabha daryosi boʻyidagi ibodatxonalar Kadamba meʼmoriy (Shixara) uslubida qurilgan.
Kadamba uslubidagi Mallikarjuna ibodatxonalari guruhi va Badamidagi Butanata ibodatxonalari guruhi (qoʻshni kichik tepalik tepasida joylashgan maʼbad).
Hampi shahrida jumladan, Jain ibodatxonalari va ikkita Shiva ibodatxonalari va Kadamba arxitektura uslubida qurilgan koʻplab vayron qilingan ibodatxonalar bor.
Maxakutada Kadamba ustki tuzilmasi boʻlgan koʻplab ziyoratgohlar mavjud, shu jumladan Bximeshvara ling ibodatxonasi, asosiy maʼbad majmuasi tashqarisida yangi taʼmirlangan maʼbad.
Bandalike (Bandalika) da koʻplab ibodatxonalar va Basadis bor, taxminan 35 km maydonda Shikaripura, shu jumladan Shantinath basadi, Sahasralinga ibodatxonasi va Someshvara ibodatxonalari, Rastrakutas va Kadambas davriga tegishli Kadamba meʼmorchiligi uslubida qurilgan ibodatxonalardir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.