Irtish (tuman)

Irtish tumani — Pavlodar viloyatining shimoli-gʻarbiy tarafida, Irtish daryosining soʻng yoqasida joylashgan. Irtish Tumani 1928-yili tashkil etilgan. Tuman hududi 10,2 ming km², aholisi 19,459 kishi (2012). Tuman markazi — Irtish qishlogʻi

Irtish tumani
Ертіс ауданы

tuman
Tarkibida	Pavlodar viloyati
Maʼmuriy markazi	Irtish
Asos solingan sanasi	1938-yil
Akim	Shugayev Janat Rashitovich
Rasmiy tillar	qozoq
Aholi (2012)	19 459[1]
Zichligi	1,9 kishi./km²
Millatlar tarkibi	Qozoqlar - 58,2% Ruslar - 24,37% Ukrainlar - 7,85% Olmonlar - 4,36% Beloruslar - 1,19% Tatarlar - 1,01% [1]
Dinlar tarkibi	musulmonlar, Xristianlar
Maydoni	10,2 ming km²
Vaqt mintaqasi	UTC+6
Telefon kodi	+7 71832[2]
Pochta indeksi	140500-140517[3]
Avtomobil raqami kodi	S, 14
Xaritada
53°15′36″N 74°39′36″E

Geografiyasi

Tuman shimoliy tarafida Rossiyaning Omsk viloyati bilan, sharqida viloyatning Jelezin, Qashir tumanlari bilan, janubida Aqtoʻgʻay tumani bilan, gʻarbida Akmola viloyati bilan chegaradosh.

Iqlimi

Tuman iqlimi keskin kontinental. Bahor va kuz oylari oʻzgaruvchan, issiqdan sovuqqa almashib turuvchi harorati qisqadir. Yanvar oyining oʻrtacha harorati −18 °C-ga, iyulning — +20 °C-ga teng. Yogʻingarchilikning aksar qismi yoz oyiga toʻgʻri keladi. Yogʻingarchilikning yillik miqdori — 250—300 mm. Yil davomida boʻronlar ham boʻlib turadi.

Aholisi

Tuman aholisi 2012-yili 19,459 kishini tashkil qildi. Tuman aholisining oʻrtacha zichligi 2012-yili 1 km² 1,9 kishidan toʻgʻri keldi. Tuman aholisining milliy tarkibi (1-yanvar 2012-yil)

• qozoqlar — 11 326 kishi (58,2 %)
• ruslar — 4 742 kishi (24,37 %)
• ukrainlar — 1 528 kishi (7,85 %)
• olmonlar — 849 kishi (4,36 %)
• tatarlar — 197 kishi (1,01 %)
• beloruslar — 232 kishi (1,19 %)
• boshqalar — 585 kishi (3 %)
• Umumiy — 19 459 kishi (100,00 %)

Hududiy boʻlinishi

Tuman tarkibida 18 ta qishloq mavjud:

• Irtish
• Abay
• Agʻashoʻrin
• Amangeldi
• Qoʻsagʻash
• Qoʻskoʻl
• Qiziljar
• Lenin
• Shimoliy
• Seleti
• Toʻqti
• Uzunsuv

Ijtimoiy soha

Taʼlim

2012-yilgi oʻquv yilining boshida 4140 oʻquvchisi bor 31 ta davlat kundizgi umumiy bilim beruvchi maktablari, 269 nafar oʻquvchisi bor 1 kasbiy-texnik maktab faoliyat yuritmoqda.

Tibbiyot

Davolash mahkamalar soni — 35, shulardan kasalxona, poliklinika, silga qarshi kasalxonalar faoliyat yuritmoqda.

Madaniyat

Klublar soni-22, kutubxonalar soni-19, muzey-1. Ikkita tuman nashrlari mavhud, shularning bittasi davlat tilidagi „Ertis nuri“, ikkinchisi — rus tilidagi „Irtish“.^[4]

Manbalar

1. Департамент статистики Павлодарской области, 2013-04-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-19
2. „Pavlodar viloyatining telefon kodlari“. 2013-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
3. „Почтовые индексы Казахстана“. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 19-noyabr.
4. arxiv nusxasi, 2012-11-05da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-19