Helsinki kelishuvlari
From Wikipedia, the free encyclopedia
Helsinki kelishuvlari, yoki Helsinki Yakuniy akti va Helsinki deklaratsiyasi deb ham ataladigan hujjat 1975-yil 30-iyuldan 1-avgustgacha Finlandiyaning Helsinki shahrida boʻlib oʻtgan Yevropada xavfsizlik va hamkorlik boʻyicha konferensiyaning uchinchi bosqichining yakuniy yigʻilishida imzolangan hujjatdir. Helsinki jarayoni deb nomlanuvchi ikki yillik muzokaralardan soʻng boʻlgan voqeadir[1]. Oʻsha paytda mavjud boʻlgan barcha Yevropa mamlakatlari (Xitoyparast Albaniya va yarim suveren Andorra hisoblamaganda), shuningdek, AQSh va Kanada, yaʼni jami 35ta ishtirokchi davlatlar, toʻgʻrirogʻi etganda Sharq va Gʻarb oʻrtasidagi Sovuq urushni pasayishni yaxshilash maqsadida Yakuniy hujjatni imzolaydilar. Biroq, Helsinki kelishuvlari majburiy emas edi, chunki ular parlamentlar tomonidan ratifikatsiya qilinishi kerak boʻlgan shartnoma maqomiga ega emas edi[2]. Baʼzan „Helsinki pakti(lar)i“ atamasi norasmiy ravishda ham qoʻllanilgan[3].
Toʻliq nomi:
| |
---|---|
Imzolangan sanasi | 30-iyul – 1-avgust 2015 |
Imzolangan joyi | Finlandiya, Helsinki, Finlandia Hall |
Tomonlar |
Helmut Schmidt Erich Honecker Gerald Ford Bruno Kreisky Leo Tindemans Todor Zhivkov Pierre Trudeau Makarios III Anker Jørgensen Carlos Arias Navarro Urho Kekkonen Valéry Giscard d’Estaing Harold Wilson Konstantinos Karamanlis János Kádár Liam Cosgrave Geir Hallgrímsson Aldo Moro Walter Kieber Gaston Thorn Dom Mintoff André Saint-Mleux Trygve Bratteli Joop den Uyl Edward Gierek Francisco da Costa Gomes Nicolae Ceaușescu Gian Luigi Berti Agostino Casaroli Olof Palme Pierre Graber Gustáv Husák Süleyman Demirel Leonid Brejnev Josip Broz Tito |