Fesenjan

Fesenjon (forscha: فسنجان ; Tehron lahjasida fesenjoon deb ham ataladi) Shimoliy Eronning pishiriqi

Fesenjān

Haqida

Fesenjan anor pastasi va maydalangan yongʻoq va zerdeçal, doljin, apelsin qobigʻi, kardamon va gul kurtaklari kabi ziravorlar bilan taʼmlanadi. ^[1][2] Anʼanaviy ravishda baqlajon va parranda goʻshti (oʻrdak yoki tovuq) bilan tayyorlanadi. ^{[2] [3]} Fesenjan, shuningdek, maydalangan goʻsht yoki qoʻzichoq boʻlaklari yordamida ham tayyorlanishi mumkin. ^[1] Retseptga qarab, u shirin yoki nordon taʼmga ega boʻlishi mumkin. Fesenjan Eron oq yoki sariq guruch (polo yoki chelo) bilan xizmat qiladi.

Agar anor sousi juda nordon boʻlsa, uni shirin qilish uchun shakar va qovurilgan piyoz qoʻshilishi mumkin. ^[4] Baʼzan, oksidlanishni keltirib chiqarish va sousning rangini qoraytirish uchun issiq dazmol qoʻllanadi. ^[4]

Bu Yaldo kechasi bayramlarida kechki ovqat dasturxonining bir qismi boʻlgan taomdir. ^[1][5]

Tarixi

Fesenjon haqidagi eng qadimgi maʼlumot Mirzo Ali-Akbar Xon Ashpazboshining 1881 yildagi "Sofra-ye atʼema" asarida boʻlib, unda taomning oʻn xil navlari sanab oʻtilgan: yongʻoq (bugungi kunda eng keng tarqalgan), bodom, baqlajon, loviya, behi ., kartoshka, sabzi, qovoq, baliq va yogurt. ^[4] Fesenjon tilga olingan birinchi lugʻat Farhang-e Anandraj boʻlib, uni fasūjon deb ataydi va taom Gilonda paydo boʻlganligini aytadi. ^[4]

Madaniyat

Fesenjan koʻpincha maxsus holatlar uchun ajratilgan nozik taomdir. ^[4] Bu „boyning taomi“ deb hisoblanadi, bu forscha „oʻzini keklik va fesenjān bordek tutadi“ iborasida koʻz-koʻz qilish yoki dabdabali harakat qilish maʼnosini bildiradi. ^[4]

Eronning anʼanaviy garm va sard ovqatlar tizimida (yaʼni, mos ravishda „issiq“ va „sovuq“) fesenjon „issiq“ deb hisoblanadi, chunki u yongʻoqdan foydalanadi, bu ham „issiq“ taom hisoblanadi. ^[4] Bu issiqlikni muvozanatlash uchun baʼzan odamlar unga koriander („sovuq“ oʻsimlik) qoʻshadilar; tozalangan qovoq ham xuddi shu sababga koʻra, shuningdek, shakar oʻrnini bosuvchi sifatida qoʻshiladi. ^[4]

1. „Persian Khoresh Fesenjan“ (en-US). SpiceBreeze (2020-yil 20-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 20-yanvar.
2. Davidson, Alan. The Oxford Companion to Food, 3 Jaine: , Oxford University Press, 2014 — 48-bet. ISBN 978-0199677337.
3. „Iran: Khoresh-e Fesenjān“ (en-US). 196 flavors (2013-yil 8-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 27-may.
4. Elahi. „FESANJĀN“. Encyclopaedia Iranica. Qaraldi: 2022-yil 6-mart.
5. Miers. „Thomasina Miers' recipe for roast winter vegetables with walnut and pomegranate sauce“ (en). the Guardian (2017-yil 15-dekabr). — „Richly sweet, subtly sour, with a satisfying depth of flavour from ground walnuts: fesenjan is a tempting Persian stew traditionally eaten during the winter solstice.“. Qaraldi: 2018-yil 26-iyul.