From Wikipedia, the free encyclopedia
Asadbekning uyi – Shusha shahrining Voroshilov koʻchasida joylashgan XVIII asrga oid tarixiy-meʼmoriy yodgorlik. Uzunasiga qurilgan to‘rtburchakli uyning birinchi qavatidagi xonalar uch guruhga bo‘lingan. Uyning qavatlari orasida ichki aloqa yo‘q. Ikkinchi qavatga uy jabhasining ikkala burchagida qurilgan ikkita tosh zinapoya orqali chiqish mumkin.
| Asadbekning uyi ozarb. Əsəd bəyin evi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Mamlakat |  Ozarbayjon |
| Shahar |  Shusha |
| Joylashgan | Shusha |
| Buyurtmachi | Asadbek |
| Qurilish davri | XVIII asr |
| Qurilish uslubi | Arran me’morchilik maktabi |
| Holati | armanlar tomonidan vayron qilingan |
| UNESCO qoʻriqxonalar roʻyxati | |
| Turi | Madaniy |
| Mezon | i, iv, v, vi |
| Tayinlangan | 2001-yil |
| Maʼlumot raqami | 1574 |
| Davlat | Ozarbayjon |
| Mintaqa - | Yevropa |
| Ozarbayjonda tarixiy yodgorliklarni davlat roʻyxatidan oʻtkazish | |
| Maʼlumotnoma raqami | 343 |
| Ahamiyati | Davlat ahamiyatidagi yodgorlik |
Yashash xonasida butun jabha bo‘ylab joylashgan ulkan panjarali deraza mavjud. Ham vestibyullardan, ham yo‘laklardan zal atrofidagi xonalarga eshiklar ochiladi. Katta mehmon zalidan tashqari, Asadbek uyining ikkinchi qavatida biroz kichikroq o‘lchamlarga ega va binoning g‘arbiy tomonida joylashgan ikkinchi zal ham mavjud. Mazkur ikkita katta zaldan tashqari uyning ikkinchi qavatida yana 10 xona qurilgan.
Shushaning mashhur zodagonlaridan biri Asadbekning uyi XVIII asr boshlarida qurilgan[1].
Notavon saroyining yonida joylashgan Asadbekning uyi me’morchilik va tartib jihatidan Shaki shahridagi Shakixonovlar uyi bilan bir qancha umumiy xususiyatlarga ega[1]. Shakixonovlar uyida bo‘lgani kabi Asadbek uyining kompozitsion markazida ham T shaklidagi katta zal bor. Uyning boshqa xonalari ham mana shu zal atrofida to‘plangan[1].
Asadbekning uyini bunday reja bilan qurilgan aslzoda uylardan ajratib turadigan asosiy xususiyat uning ko‘p xonali bo‘lishidir. Choʻzinchoq toʻrtburchak uyning birinchi qavatidagi xonalar uch guruhga boʻlingan: markazda katta zal va uning atrofidagi kichikroq xonalar hamda har ikki tomonida ikkitadan xonali boʻlgan yana ikkita guruh xonalari joylashgan[1].
Uyning qavatlari o‘rtasida ichki aloqa yo‘q[1]. Ikkinchi qavatga uyning jabhasining ikkala burchagida qurilgan ikkita tosh zinapoya orqali chiqish mumkin. Har bir zinapoya chuqur uyaga joylashtirilgan tashqi marsh va ichki yurishdan iborat[1]. Bu zinapoyalar ikkinchi qavatda joylashgan ikkita vestibyulga olib boradi. O‘sha vestibyullardan kichik yo‘laklar orqali mehmonlar xonasiga o‘tish mumkin. Mehmonlar xonasida butun jabha bo‘ylab joylashgan ulkan panjarali deraza mavjud. Ham vestibyullardan, hamda yo‘laklardan zal atrofidagi xonalarga eshiklar ochiladi. Katta mehmon zalidan tashqari, Asadbek uyining ikkinchi qavatida biroz kichikroq va binoning g‘arbiy tomonida joylashgan ikkinchi zal ham mavjuddir. Bu ikki katta zaldan tashqari uyning ikkinchi qavatida yana 10 ta xona ham qurilgan[1].
Ko‘pburchak poligonal toshli va kichik deraza bo‘shliqlari bilan uyning birinchi qavati ustida, uning bo‘linmalari va qurilish materiali tufayli yengilroq ta‘sirga ega bo‘lgan ikkinchi qavat joylashgan. Birinchi qavatning derazalari bir qator petrik arklar bilan o‘ralgan. Birinchi qavatni qurishda mahalliy oq qoya toshlaridan, ikkinchi qavatni qurishda esa pishgan qizil g‘ishtdan foydalanilgan[1]. Fasadning tarkibi uchta ulkan panjarali derazalar va ularning yonida joylashgan, birinchi qavatgacha biroz cho‘zilgan ikkita chuqur bo‘shliqlarga asoslangan[1].
Arman istilosidan keyin uyning holati:
.jpg)
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
