Abbasgulu Bakixonov
From Wikipedia, the free encyclopedia
Abbasgulu Bakixanov[lower-alpha 1] (ozarbayjoncha: Abbasqulu ağa Bakıxanov Qüdsi) (1794-yil 21-iyun, Amirjon – 1847-yil 31-may 1847, Fotima vodiysi, Jidda yaqinida) Abbos Qoli Bakixonov[lower-alpha 2] yoki Abbos-Qoli ibn Mirzo Muhammad (Tagi) Xon Badkubiy[3][4] ozarbayjonlik yozuvchi, tarixchi, jurnalist, tilshunos, shoir va faylasuf edi.
Abbasgulu Bakixonov | |
---|---|
Abbasqulu ağa Bakıxanov | |
![]() | |
Tavalludi |
21-iyun 1794-yil Amirjan, Boku xonligi, Qojar Eroni[1] |
Vafoti |
31-may 1847-yil(1847-05-31) (52 yoshda) Fotima vodiysi, Jidda, Saudiya Arabistoni |
Fuqaroligi | Rossiya Imperiyasi |
Kasbi | yozuvchi, tarixchi, jurnalist, tilshunos, shoir va faylasuf |
Otasi | Mirza Muhammad Xon II |
Bokuning uchinchi xoni Mirzo Muhammadxon II ning oʻgʻli edi. Keyinchalik u Rossiya imperatori armiyasida ofitser boʻlib xizmat qilgan va 1826-1828-yillardagi rus-fors urushida qatnashgan. Keyin nafaqaga chiqdi va Qubaga joylashdi. Rossiya boʻylab koʻp sayohat qildi va Aleksandr Pushkin kabi adabiyot arboblari bilan uchrashdi.
Qodsi/Qudsi/Gudsi (ozarcha: Qudsi) taxallusi bilan ham tanilgan Bakixanovni koʻplab ozarbayjon olimlari "eng qadimgi (ozarbayjon) ziyolilar va tarixchilar"dan biri deb atashadi.[5] U “katta Shirvon (keyinchalik Ozarbayjon Respublikasining katta qismini tashkil etadigan hudud) tarixiga oid ilmiy monografiya”ni yozgan birinchi shaxs sifatida eʼtirof etilgan.[5] Uning “Qonun-e Qudsiy”i tarixda nashr etilgan birinchi fors grammatika qoʻllanmasi edi.