From Wikipedia, the free encyclopedia
Aframomum melegueta (Fomwisa) yɛ dua bi a ɛwɔ ginger abusua, Zingiberaceae, na ɛbɛn cardamom.[1] Wɔde ne aba no yɛ nnuan;Ɛte sɛ aduaba tuntum, na ɛyɛ dɛ. Wɔsan frɛ no melegueta pepper, Guinea grains, ossame, anaa fom wisa, na ɛtɔ mmere bi a wɔde no toto alligator pepper ho.
Ɛfi Afrika Atɔe Fam, a ɛtɔ mmere bi a wɔfrɛ no Pepper Coast (anaa Grain Coast) esiane sɛ ɛyɛ nnɔbae nti. Ɛyɛ nnɔbae titiriw nso wɔ Basketo mantam a ɛwɔ Ethiopia anafo fam no.[2]
Aframomum melegueta (Fomwisa) yɛ afifide bi a ɛwowɔ hɔ mfe pii na ɛwɔ Afrika Atɔe fam mpoano.
N'ahaban yɛ nketenkete na ɛte sɛ bamboo, na ɛwɔ ntini a ɛyɛ den. Nhwiren a ɛwɔ dua no so no yɛ sradeduan, na n'ano yɛ kɔkɔɔ, na n'atifi yɛ kɔkɔɔ. Aba no yɛ nketewa a ɛyɛ kɔkɔɔ a emu nnɔbae dɔɔso.
Melegueta yɛ biribi titiriw a ɛwɔ Western Lowland gorilla aduan mu - bɛyɛ ɔha mu 80 kosi 90 mu. Wɔ nnuan akyi no, nnua no yɛ ade a wɔtaa de yɛ atɛ ne mpa
Wɔtaa de Melegueta pepper anaa Fomwisa di dwuma wɔ Afrika Atɔe fam ne Atifi fam nnuan mu, baabi a wɔfa yoma so de fa Sahara anhweatam no so kɔ Sicily ne Italy mmeae a aka no. Pliny kaa ho asɛm sɛ "Afirika tɔfe" nanso akyiri yi wɔ werɛ fii wɔ Europa, na wɔsesaa din maa no sɛ "paradise aba" ma abɛyɛ nea agye din wɔ Europa wɔ afeha a ɛto so 14 ne 15 no mu a wɔde besi tɔfe tuntum ananmu. Ménagier de Paris hyɛ ho nkuran sɛ wɔmfa nyɛ bobesa a "ɛfefɛw" no. Wɔ Mfinimfini Mmere no nyinaa mu ne nnɛyi mmere a edi kan no mu no, adwene a ɛne sɛ nipadua no wɔ nkate anan no na na ɛhwɛ nnuruyɛfo, nnuruyɛfo a wɔhwɛ afifide, ne nnuruyɛfo so wɔ aduan ho nkyerɛkyerɛmu ahorow mu. Wɔ saa asɛm yi mu no, John Russell kaa paradise aba ho asɛm wɔ The Boke of Nurture mu sɛ ɛyɛ "hyew ne nwini".
Wɔ afe 1469 mu no, Portugal hene Afonso V maa Lisbon sotɔɔfo Fernao Gomes dii aguadi a ɛrekɔ so wɔ Guinea Mpoano no so[3]
Wɔ Afrika Atɔe famfo aduruyɛ mu no, wobu paradise aba no sɛ ɛyɛ aduan a ɛma obi ho tɔ no na ɛma ɔhome, na wɔ Efikfo a wɔwɔ Nigeria no mu no, wɔde di dwuma de hwɛ ade na wɔsɔ wɔn hwɛ de hu sɛ wodi fɔ.[4] A. melegueta akɔ Caribbean ne Latin Amerika, baabi a wɔde di dwuma wɔ Voodoo som mu amanne ahorow mu.[5][6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.