Ilala, panji kuti Ilala II, ni boti ilo likwenda mu nyanja ya Malawi kufuma mu 1951. Sabata yiliyose wakwambukira nyanja iyi m'paka ku Chilumba, Malawi, kufupi na Tanzania (pafupifupi makilomita 480 kufuma ku Monkey Bay) na kuwelera ku Monkey Bay. Likwendeska ŵanthu na katundu, ndipo likufika mu matawuni ghakuru gha ku Malawi na Mozambique, kweniso ku virwa viŵiri vya mu nyanja (Likoma na Chizumulu).
'Ilala' ikufumako ku Nyanja ya Nkhata mu 1990 | |
History | |
---|---|
Name | MV Ilala II |
Operator | Malawi Lake Services |
Port of registry | Monkey Bay |
Route | Monkey Bay - Chilumba |
Builder | Yarrow Shipbuilders, Scotstoun, Scotland |
Yard number | 1917 |
Launched | 1949 |
Completed | 1951 |
Status | In service |
General characteristics | |
Tonnage | 620 tons |
Length | 52 m (172 ft) |
Installed power | Diesel |
Propulsion | Screw |
Capacity | 360 passengers; 100 tons of freight |
Nangauli kaŵirikaŵiri ngalaŵa yikuchedwa (panji yingachedwa maora 24 panji kujumpha apa) ndipo nyengo zinyake yikuŵa kuti yikanangika, kweni ŵanthu awo ŵakukhala mumphepete mwa nyanja iyi ŵakuyitemwa comene. Ngalaŵa iyi yili na utali wa mamita 52, matani 620 ndipo yikutolera ŵanthu ŵakukwana 365 na matani 100 gha katundu.[1][2]
Mbili
Mu 1949, kampani ya Yarrow Shipbuilders ku Scotstoun kufupi na msumba wa Glasgow, ku Scotland, yikazenga boti la Ilala. Pakuti yikaŵa boti laciŵiri kuzenga pa Nyanja ya Malawi (lakwamba likazengeka mu 1875 ku Poplar), ndipo ilo likaŵa panthazi pake likacemekanga Ilala, kweni sono likucemeka Ilala II. Ndipo Ilala wakwamba wakacemeka kuyana na cigaŵa ca Ilala mu Zambia, uko Davide Livingstone wakasungika kakwamba.
Para ŵamara kuzenga ngalaŵa iyi, ŵakayiphwasura na kuluta nayo ku Malaŵi (Nyasaland) mu vigaŵa vichoko waka..[3][4]Sitimayi yikugwira ntchito na Malawi Lake Services ndipo yikukhala ku Monkey Bay, Malawi (kumwera kwa nyanja iyi). Kweniso wakapona ku majele ghanandi. Mu vyaka vya m'ma 1990, ŵakamunozgeraso injini..[4] Para Ilala waleka kugwiraso nchito, kanandi wakaloŵanga malo na boti linyake liphya lakucemeka Ferry (ilo likung'anamura "mtende" mu Chichewa). Chitsanzo:Ship chikuperekanso chivundikiro chowonjezera cha Ilala.[5]
Kuyowoya za visopa
Oliver Ransford, wakulemba mbiri wa ku Britain, wakwendakwenda na mulembi, wakulongosora umo umoyo ukaŵira pa boti la MV Ilala mu buku lake lakuti Malawi, Livingstone's Lake:
Zuŵa lililose para tili mu boti, ŵanthu ŵakulira chomene, kulira kwa mbata, kulira kwa sireni, na kulira kwa mbata. Ŵakuŵatolera ku mtunda mu boti la matayala na kuwerako pakati pajumpha ora limoza panji kujumphirapo. Vyose ivi vikuwoneka nga ni umo ŵanthu ŵakuchitira pa holide ya ku banki ku Hampstead Heath na pa msika wa ku Eastern, kweni para ngaraŵa yikwambaso kunyamura nangauli kuli chiwawa, ndipo ŵanthu awo ŵakwenda mu kilasi lakwamba ŵakulutilira na mabuku ghawo, vitanda vyawo na kusopa kwawo dazi.
— O. Ransford, Malawi, Livingstone's Lake, 1977
Cingalaŵa ici cikulongoreka pa tumatampu tunandi twa ku Nyasaland/Malawi. Mu 2009, BBC Radio 4 na BBC World Service ŵakayowoyapo vya ulendo wa Ilala, ndipo ŵakadumbiskana na ŵalaŵiliri, ŵanthu awo ŵakendanga nawo, na ŵalendo..[4]
Nthowa
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.