Тын
From Wikipedia, the free encyclopedia
Тын, Дон (бор. грек. Τάναις — Танаис[1]) — Россиянең Европа өлешендә урнашкан елга. Тынның бассейны мәйданы 422 мең км², мәйданы буенча Европада Идел, Днепр һәм Дунайдан гына калыша.
География | |
---|---|
Моның өлеше | Единая глубоководная система Европейской части Российской Федерации |
АТБ | Тула өлкәсе, Рязань өлкәсе, Ростов өлкәсе, Липецк өлкәсе, Воронеж өлкәсе, Волгоград өлкәсе |
Ил | Россия |
Координатлар | 54°0'43.9"тн, 38°16'40.1"кнч, 47°5'11.0"тн, 39°14'19.0"кнч |
РДСР | 05010100312107000000014 |
Tarddiad | Среднерусская возвышенность |
Нинди сулыкка коя | Азак диңгезе |
Бассейн мәйданы | 422 000 км² |
Озынлык | 1870 километр |
Су чыгымы | 935 м³/с |
Llynnoedd | Цимлянское водохранилище |
Елга озынлыгы 1870 км. Елга башы Урта Рус калкулыгында булса, тамагы — Азак диңгезендә.
Аның бассейны көнбатышка Днепер бассейны, түбән Идел бассейны көнчыгышта, һәм төньякта Ока бассейны (Идел кушылдыгы) арасында. Бассейнның күп өлешендә туганнар урта гасыр татарлары күчмә халкы булган.
Тын Новомосковск шәһәрендә Туладан 60 километр (37 миль) көньяк-көнчыгышка күтәрелә (үз чиратында Мәскәүдән көньякка 193 километр) һәм Азов диңгезенә 1870 километр агып тора. Елганың өске ярты тасмалары (мидерлар нечкә) көньяк, ләкин аның аскы яртысы зур көнчыгыш сызыгыннан тора, шул исәптән Воронеж, соңгы сузылу, диңгез, көнбатыш-көнбатышка таба. Елгадагы төп шәһәр - Тындагы-Ростов. Аның төп кушылдыгы - Шәмәли Тынык (Шәмәли Донец) елгасы, Украинаның урта-көнчыгыш чигендә урнашкан, шулай итеп гомуми бассейндагы башка ил. Өч зур кораб йозаклары һәм аңа бәйле буалар сериясенең көнчыгышында 101 километр (63 миль) Идел-Дон каналы урнашкан.