From Wikipedia, the free encyclopedia
Грек-рим көрәше – кара-каршы сугышның бер төре; көрәшчеләр рөхсәт ителгән алымнар кулланып, бер-берсен тигезләнештән чыгарып, аркасы белән келәмгә кысарга тиешләр. Грек-рим көрәшендә аяк белән техник (аяк чалулар, эләктерүләр) алымнар, шулай ук аяктан тотып көрәшү тыелган. Башка атамалары – классик көрәш, француз көрәше.
Грек-рим көрәше | |
---|---|
Халыкара федерация | FILA |
Башка исемнәре | француз көрәше, классик көрәш |
Беренче тапкыр искә алына | б.э. кадәр 774 ел |
Сыйфатламасы | |
Төрләр | ир-атлар, хатын-кызлар көрәше |
Категория | бергә-бер көрәш |
кирәк-ярак | трико |
Үткәрелү урыны | келәм |
Уйналу вакыты | 6 мин |
Максаты | рөхсәт ителгән алымнар кулланып, бер-берсен тигезләнештән чыгарып, аркасы белән келәмгә кысу |
Олимпия уеннарында | 1896 |
Классик көрәш Борынгы Грециядә барлыкка килгән, Борынгы Рим дәүләтендә үсеш алган. Бүгенге кагыйдәләр XIX гасырның беренче яртысында Франциядә кабул ителгәннәр.
Грек-рим көрәше Беренче Олимпия уеннары программасына кертелгән. 1898 елда Европа чемпионатлары, 1904 елдан – Дөнья чемпионатлары уздырылып килә. 1912 елны барлыкка килгән FILA Халыкара көрәш федерациясенә 120 ил оешмасы керә. FILA тарафыннан XX гасыр көрәшчесе итеп 3 тапкыр Олимпия чемпионы, 10 тапкыр Дөнья чемпионы, 12 тапкыр Европа чемпионы һәм 13 тапкыр СССР/Россия чемпионы Александр Карелин сайланган.
Грек-рим көрәше – ул ике спортчының кара-каршы очрашуы (алыш). Көрәш техник яктан төрле алымнар белән алып барыла, алымнар гәүдәнең билдән өстен җиренә кулланыла. Алышның төп максаты – көндәшне аркасына салу (туше).
Алыш өч периодтан тора. Әгәр ике периодта җиңеп чыкса, спортчыга җиңү бирелә. Бу – баллар буенча җиңү дип атала. Алыш шулай ук вакыттан алда туктатыла, әгәр көрәшче 6 баллдан артык өстенлекне җыйса, яки ясалган алымы 5 балл итеп бәяләнсә (техник өстенлек). Көрәшчеләр балларны һәрбер ыргыту, тоткарлау[1] яки алым өчен җыя. Балларны икәүләшеп келәмдәге рефери һәм читтә утырган баш хөкемдар билгелиләр.
Пассив көрәшкән көрәшченең көндәшенә баллар тапшырыла ала. Әгәр хөкемдарлар берәүгә дә җиңүне бирә алмыйлар, ул чакта жирәбә буенча бер спортчыга алым кулланырга форсат бирелә (партер). Алым килеп чыкса, тулаем җиңү һөҗүм итүчегә, килеп чыкмаса – якланучыга бирелә.
Келәмгә чыгарыла тәненә төрле майлар сөртмәгән, кыска тырнаклы, кыска чәчле, үзе белән кульяулыгы булган спортчылар чыгарыла. Хөкемдарлар белән сүз көрәштерү катгый тыела.
== Көрәш техникасы ==
Көрәшче аягурә көрәшкәндә биек, уртача, түбән стойкада тора ала. Шулай ук уңьяклы, сульяклы, фронталь стойка була ала. Кагыйдә буларак, көрәшче көчлерәк аягын үзалдына чыгарып басып тора. Югары һәм уртача стойкада һөҗүм өчен, түбән стойка – яклану өчен кулай.
Аяклар «көрәшмәсә» дә, аларның торышы һәм хәрәкәте хәлиткеч була. Күпчелек ыргытулар һөҗүм итүченең аягы тездән бөгелгән килеш башлана һәм якланучының авырлыгын егар өчен турая төшеп дәвам итә.
Ирекле көрәштән аермалы буларак, грек-рим көрәшендә эләктереп һәм аяк чалып көрәшү тыела. Шулай ук буыннарга каршы юнәлтелгән алымнар, авырттырып тотулар, ике куллап муеннан кысу (5 сек буена) тыелган. Көрәшче көндәшен куллар белән тотып ыргытыр һәм күтәрер өчен гәүдәнең югары өлешен актив куллана. Иңгә-иң көрәшкәндә физик яктан көчлерәк спортчы өстенлек итә.
Классик көрәштә аягурә дә, яткан килеш тә көрәшәләр (партер). Партерга күчәр өчен төрле ыргыту («вертушка», әйләндереп, бетерелеп, үз өстеннән) һәм егу (муеннан һәм иңбаштан тотып, кул астына кереп) алымнары кулланыла. Ыргытуларның үзенчәлеге – ыргытканда егылучыны ычкындырмаска кирәк. Егылганны «күперчек»кә чыгартмыйча аркасы белән келәмгә берничә секундка кысарга кирәк. Моңа ирешер өчен көндәшне тәгәрәтергә, ә «күперчек»не «вату» өчен көч белән кысарга ярый. Дзюдо белән самбодан аермалы буларак, грек-рим көрәшендә көндәшне гәүдәдән генә тотарга ярый. Киемнән, колаклардан, бармаклардан, җенси әгъзалардан, беләкләрдән тотарга ярамый. Кул чугыннан, иңбашыннан, муеннан (бер кул белән), аркадан (ике куллап) тотарга рөхсәт.
Классик көрәш — көч һәм сыгылмалыкның катнашмасы. Күнегүләрдә аерым урын «күперчек»тә торуга бирелә. «Күперчек»тә келәмгә баш түбәсе, куллар, табаннар, кайчакта ияк белән маңлай тиеп торалар, сыртлар дугадай бөгелеп тора. Сыгылмалыкны үстерер өчен кайбер акробатик алымнар кулланыла: мәтәлчек ату, «тәгәрмәч», кулларда басып тору, рондат, аркада яткан хәлдән сыгылып аякка басу[2].
Сулыш органнары һәм гомуми чыдамлык йөгерү һәм хәрәкәтчән уеннар белән тәрбияләнә. Регби аеруча популяр. Катлаулы алымнар салам тутырылган манекен өстендә ясала, яки куларкадаш белән.
Физик көчне җиһазлар (арата,[3] борыслар) ярдәмендә, шулай ук авырлыклар күтәреп үстерәләр. Авыр атлетика алымнарын: становая тяга, (штанганы) салмак күтәрү һ.б. көрәшчеләр киң куллана. Шулай ук гимнастик дивар янында торып, жгутны билгә салып, ярым-әйләнешләр ясарга кушалар.
Көрәшченең җиһазына плавки, көрәш трикосы, оек, йомшак көрәш кедалары, кульяулык (яки тампон) керәләр. Соңгысы – тир һәм канны сөртеп алыр өчен.
укучылар кадетлар юниорлар сениорлар 1. 29-32 кг 1. 39-42 кг 1. 46-50 кг 1. 50-55 кг 2. 35 кг 2. 46 кг 2. 55 кг 2. 60 кг 3. 38 кг 3. 50 кг 3. 60 кг 3. 66 кг 4. 42 кг 4. 54 кг 4. 66 кг 4. 74 кг 5. 47 кг 5. 58 кг 5. 74 кг 5. 84 кг 6. 53 кг 6. 63 кг 6. 84 кг 6. 96 кг 7. 59 кг 7. 69 кг 7. 96 кг 7. 96-120 кг 8. 66 кг 8. 76 кг 8. 96-120 кг 9. 73 кг 9. 85 кг 10 73-85 кг 10. 85-100 кг
Һәр период ахырында хөкемдарлар җиңүчене билгелиләр. Әгәрдә көрәшче ике периодта өстенлек белән көрәшкән, ул автоматик рәвештә алышның җиңүчесе итеп билгеләнә.
1 балл бирелә:
2 балл бирелә:
3 балл бирелә:
5 балл бирелә:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.