Көньяк Кытай диңгезе

Көньяк-Кытай диңгезе -  Каримата һәм Малакка бугазларыннан башлап Тайвань бугазына кадәр 3,500,000 square kilometres (1,400,000 sq mi) территориясен биләүче Тын океаны өлеше булган кырыйбуе диңгезе. Бу район сулары аркылы дөнья сәүдәсенең өчтән бер өлеше узуы һәм дә диңгез табаны астында бай нефть һәм газ ятмалары булганлыгы фаразлануы аркасында әһәмиятле.^[1]

Көньяк Кытай диңгезе
Күлгә коючы елгалар	Abra River[d], Baram River[d], Бассак[d], Хари[d], Ка[d], Донгнай (река)[d], Капуас (река, впадает в Южно-Китайское море)[d], Келантан (река)[d], Ма[d], Мекоң, Паханг[d], Чжуцзян[d], Раджанг[d], Сайгон[d], Саравак[d], Sungai Belait[d], Бенхай[d], Sungai Padas[d], Amburayan River[d], Котьен[d], Donggang River[d], Golok River[d], река Хан[d], Igan River[d], Индерагири[d], Kemena River[d], Lancang River[d], Lingshui River[d], Муси[d], Nhật Lệ River[d], Padsan River[d], Хыонг[d], Q15290987?, Sha Tau Kok River[d], Ландак[d], Taiyang River[d] һәм Wanquan River[d]
Объектның бассейны илләре	Филипин, Бруней, Вьетнам, Кытай Җөмһүрияте, Малайзия, Камбоджа, Кытай һәм Индонезия
Дәүләт	Вьетнам  Кытай Җөмһүрияте  Малайзия  Камбоджа  Кытай  Филипин  Бруней  Индонезия
Нәрсә белән чиктәш	Көнбатыш Калимантан[d], Көнчыгыш Азия, Тренгану[d], Лабуан[d] һәм Natuna Sea[d]
Вертикаль тирәнлек	5559 метр
Мәйдан	3 500 000 км²
Эчтәлеге	Острова Спратли[d], Парасельские острова[d], Zhongsha Islands[d] һәм Пратас[d]
Көньяк Кытай диңгезе Викиҗыентыкта

Урнашуы:^[2]

• Кытайдан көньяккарак;
• Вьетнам һәм Камбоджадан көнчыгышкарак;
• Филипиннардан көнбатышкарак;
• Малай ярымутравы һәм Суматрадан көнчыгышкарак, көнбатыш ягы Малакка бугазына кадәр сузыла
• Бангка–Белитунг утраулары  һәм Борнеодан төньяккарак

Диңгез акваториясе буенча бергәләп архипелагны тәшкил итүче йөзләгән кечкенә Көньяк Кытай диңгезе утраулары сибелгән. Диңгез һәм аның күбесенчә кеше яшәмәгән утрауларына берничә ил каршылыклы суверен дәгъваларын белдерә. Дәгъвалар шулай ук бу утраулар һәм диңгезнең төрле атамаларында чагыла.

Исемнәре

Географиясе

Бу диңгезгә чыгуы булган ил һәм территорияләр (төньяктан башлап сәгать юнәлешендә): Кытай Халык Республикасы (үзенә Макао һәм Гонконгны ала),  Кытай Республикасы (Тайвань), Филипин, Малайзия, Бруней, Индонезия, Сингапур һәм Вьетнам.

Киңлеге

Халыкара гидрография оешмасы Көньяк Кытай диңгезе чикләрен түбәндәгечә билгели:^[2]

Геология

Вьетнамның көньяк-көнчыгыш ярлары буенда Mũi Né авылы тирәсендә Көньяк Кытай диңгезе өстендәге Кояш баешы

Утраулар һәм су асты таулары

Көньяк Кытай Диңгезе

Ресурслар

Территориаль дәгъвалар

Көньяк Кытай диңгезендәге территориаль дәгъвалар

2016 елгы карар

Шулай ук карагыз

• Көнчыгыш Кытай Диңгезе

Сылтамалар

1. A look at the top issues at Asian security meeting Associated Press, ROBIN McDOWELL, July 21, 2011.
2. Limits of Oceans and Seas, 3rd edition. International Hydrographic Organization (1953). әлеге чыганактан 2017-12-07 архивланды. 7 February 2010 тикшерелгән.