Remove ads
Татарстан Республикасының инвестицион үсеш агентлыгы, ТР ИҮА (рус. Агентство инвестиционного развития Республики Татарстан, ингл. Tatarstan Investment Development Agency, сокр. АИР РТ) — Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең башкарма органы, инвестицияләрне җәлеп итү һәм инвесторларны озата бару өчен җаваплы ведомство. ТР ИҮА статусы буенча республика министрлыклары белән бер дәрәҗәдә тора һәм турыдан-туры Татарстан Республикасы Президентына буйсына.[1].
 | |
| Мәгълүмат | |
|---|---|
| Барлыкка килгән | 2011, апрель |
| Буйсына | Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты |
| Урнашу урыны | 420049 Казан, Агрономия урамы, 11 |
| Җаваплы зат | |
| Сайт | invest.tatarstan.ru |
Remove ads
Татарстан Республикасының инвестицион үсеш агентлыгы 2011 елда кече һәм урта бизнесны үстерү комитеты базасында барлыкка килде[2]. Яңа ведомствоның төп бурычы —Татарстанны инвестицион җәлеп итүчән регион буларак тәкъдим итү һәм Инвестицион проектларны алып бару, моның өчен Татарстан Республикасының чит ил вәкиллекләре аның идарәсенә күчерелде.[3]. Аерым игътибар республиканың көньяк-көнчыгыш Азия илләреннән килгән партнерларга юнәлдерелгән төбәк буларак ислам контекстында позициясенә бирелде. Малайзиянең Инвестицион агентлыгы (Malaysian Investment Development Agency (MIDA)) ТР ИҮА булдыруда үрнәк булып торды.[4].
Invest in TatarstanPR-кампаниясе — ТР ИҮА беренче масштаблы проекты. CNBC эшлекле телеканалы проекты регион турында видеороликлар һәм Дубаи, Малайзия, Сингапур, Финляндия, Лондон роад-шоу сериясен үз эченә алды. Хәләл индустриягә инвестицияләргә аерым басым ясалды, бу АИРның Якын Көнчыгыштан нефть экспортлаучы илләрдән инвесторларга юнәлүенә туры килде.[4][5].
2011 елның сентябрендә ИҮА, 1995 елда Женевада, турыдан-туры чит ил инвестицияләрен җәлеп итү тәҗрибәсе белән уртаклашу өчен, Россиянең Бөтендөнья инвестицион агентлыклар ассоциациясендә (World Association of Investment Promotion Agencies, WAIPA) беренче вәкиле булды. 2013 елның февралендә UIAA Генераль Ассамблеясы утырышында Ассоциациянең җитәкче комитеты составына кабул ителде һәм Көнчыгыш Аурупа буенча WAIPA директоры итеп билгеләнде[6]. 2016 елның июнендә ТР ИҮА җитәкчесе Талия Миңнуллина «Инвестицияләр һәм үсеш агентлыкларының Милли ассоциациясе» (Наира) — Россия үсеш институтларын берләштерә торган федераль коммерциячел булмаган оешма идарәчелегенә керде[7]. 2020 елның октябрендә ул ассоциация вәкилләренең гомуми җыелышы итеп халыкара дәрәҗәдә ассоциация вәкиле итеп сайланды.[8]. Моннан тыш, Миңнуллин Татарстан Республикасының машина төзелеше кластерының Күзәтчелек советы рәисе булып тора[9] һәм Татарстан Республикасының инвестицион советына керә.[10]2012 елда Татарстан Республикасы Президенты Указы белән оештырылган коллегиаль киңәшмә органы, ул регион икътисадына инвестицияләр җәлеп итү буенча барлык мәсьәләләр турында фикер алыша.[11][12].
Remove ads
ТР ИҮА җаваплылыгы зонасы — Татарстан Республикасында проектларның төп капиталына турыдан-туры чит ил инвестицияләрен җәлеп итү. Агентлык башта кече һәм урта бизнеска ярдәм итте[[13], бизнес-инкубатор сыйфатында чыгыш ясады, конкурс нигезендә субсидияләр һәм грантлар бүлде[14][15].Хәзерге вакытта ИҮА бары тик эре инвесторлар белән генә эшли, базарларны тикшерә, базарга чыгу стратегиясен эшләргә ярдәм итә, тәэмин итүчеләрне һәм подрядчыларны сайлый, документаль-хокукый базаны эшләүдә катнаша, инвесторларны озатып йөри һәм дәүләт хакимияте органнары белән аралашуда катнаша, юридик ярдәм күрсәтә. Шулай ук агентлык «Татарстан Республикасының Инвесторлар клубы» эшен тәэмин итә, анда катнашучылар республика җитәкчелеге һәм тармак министрлыклары белән формаль булмаган шартларда аралаша алалар[6].
Инвесторлар клубы-киңәшмә органы, 2014 елдан бирле ТР ИҮА каршында эшли һәм республика җитәкчелеге, профильле министрлыклар һәм ведомстволар вәкилләре катнашында квартал утырышларын үткәрә. Эре инвестор автомат рәвештә клуб әгъзасы була. Агентлык, үз чиратында, проектны гамәлгә ашыруның барлык этапларында инвесторны озатып йөри, шул исәптән мәгълүмати ярдәм күрсәтә. Клуб әгъзалары ТР ИҮА оештыра торган профильле чараларда катнаша[16][17].
2011 елдан АИР халыкара консалтинг компаниясе PwC белән берлектә "Инвестор юлкүрсәткече" чыгара.[18][19].
Remove ads
- 2018 елның октябрендә ИҮА эше Берләшкән милләтләр Оешмасының икътисад секторына социаль-икътисадый файда китерүче һәм тотрыклы үсеш максатларына ирешүдә ярдәм итүче инвестицияләрне стимуллаштырган өчен премиясе белән билгеләп үтелде. АИР бу бүләккә лаек булган беренче Россия ведомствосы булды[20].
- 2019 елның апрелендә Берләшкән Гарәп Әмирлекләрендә Еллык инвестиция форумында (Annual Investment Meeting) 2018 елда турыдан-туры чит ил инвестицияләрен уңышлы җәлеп итүләре өчен халыкара AIM Investment Award бүләгенә лаек булды.[21].
- ТР ИҮА оештырган һәм тормышка ашыруда турыдан-туры катнашкан инвестицион үсеш стратегиясен 2020 елда fDI Magazine журналы билгеләп үтте, Татарстан киләчәк 20/21 туры чит ил инвестицияләрен җәлеп итү стратегиясе буенча Аурупаның иң яхшы төбәкләре рейтингының 8 нче урында тора (Mid-Sized European Regions of the Future 2020/21 — FDI Strategy)[22].
- 2020 елда ТР ИҮА шулай ук «коммерцияле булмаган һәм хөкүмәт оешмалары» категориясендә Stevie Awards халыкара бизнес-премиясен алды[23][24].
Remove ads
| Җитәкче | |||
|---|---|---|---|
| Җитәкчегә турыдан-туры буйсынучылар | |||
| Беренче урынбасар
руководителя |
Җитәкче урынбасары | Җитәкче урынбасары | Юридический отдел |
| Урынсасарга турыдан-туры буйсынучылар | Финанс исәбе һәм дәүләт сатып алулары бүлеге | ||
| Протокол бүлеге | Экспертизы инвестиция проектлары экспертизасы бүлеге | Мәгълүмат-аналитика бүлеге | |
| Инвестицияләрне җәлеп итү эшчәнлеген координацияләү бүлеге | Инвестиция проектларына ярдәм итү һәм аларны озата бару бүлеге | ММЧ белән эш секторы | |
| Инвестицион тәэмин итү һәм контроль секторы | Дәүләти-хосусый партнерлыкны үстерү бүлеге | Матди-техник тәэмин итү секторы | |
Инвестицион үсеш агентлыгы җитәкчесенә эшнең аерым юнәлешләре өчен җаваплы өч урынбасар буйсына. Алар башлангычында билгеле бер регионнардан, мәсәлән, гарәп илләре, Төркия, Кытай, БДБ илләре (беренче чиратта, Казахстан һәм Азәрбайҗан) инвестиция проектлары беркетелгән линия хезмәткәрләре һәм проект менеджерлары эшли. Эре инвестиция проектлары кысаларында АИР тармак министрлыклары вәкилләре катнашында ведомствоара эш төркемнәре төзи[13].
ИҮА җитәкчесе урынбасарларының җаваплылыгы түбәндәгечә бүленгән:
- Беренче урынбасар беркетмә бүлеген, электрон документ әйләнешен һәм гражданнар мөрәҗәгатен, «ТР инвесторлары клубын» һәм АИР каршындагы иҗтимагый советны җитәкли, инвестицияләр җәлеп итү һәм коррупциягә каршы эш координациясе өчен җаваплы.
- Икенче урынбасары финанс модельләренә экспертиза, проектларны озата бару белән җитәкчелек итә, дәүләт-хосусый һәм муниципаль-хосусый партнерлык мәсьәләләрен һәм закон чыгару инициативаларын эшләүне җитәкли.
- Өченче урынбасары төбәкне инвестицион алга җибәрү, журналистлар белән эшләү, күргәзмә эшчәнлеге, потенциаль инвесторлар өчен маркетинг тикшеренүләре үткәрү һәм Татарстан Республикасы Инвестицион порталын тулыландыру өчен җавап бирә. Шулай ук өченче урынбасарда ИҮАдә бизнес-процессys цифрлаштыру өчен яваплы[25].
Җитәкчелек
- Җитәкче (2014 елдан) - Татарстан Республикасы Президенты аппаратында эшләгән Талия Миңнуллина, беренче бүлек (2011-2014 еллар) Линар Якупов иде.
- Беренче урынбасары (2012 елдан башлап) - элек аппаратта эшләгән Инсаф Галиев (Казан шәһәр Думасы).
- Икенче урынбасары (2018 елдан) - Игорь Сапунов.
- Өченче урынбасары (2020 елдан) - Марина Епифанцева, элегрәк АИРның мәгълүмат-аналитика бүлеге башлыгы[26].
Ведомство буйсынуындагы органнар
2016 елда оештырылган ИҮАнең бүлендек оешмасы - "Халыкара программалар дирекциясе" коммерцияле булмаган автоном оешмасы. Компания конгресслар һәм күргәзмәләр оештыру, шул исәптән республикага инвестицияләр җәлеп итү белән бәйле дәүләт контрактлары буенча проектлар белән шөгыльләнә. Компания 2016 елдан ел саен «Россия - ислам дөньясы» саммитын уздыруны оештыра: KazanSummit»[27][28]. 2011 елдан бирле АНО директоры алыштыргысыз җитәкче һәм "Казан Экспо" МВЦ оештыручысы Адель Нагуманов[29].
2017 елда АНО дирекциясендә эшлекле туризмны үстерү өчен Конвеншн бюросы юнәлеше эшли башлады[30], ,.hj төбәккә эре конгресс-күргәзмә һәм эшлекле бөтенроссия һәм халыкара чараларны җәлеп итә, чөнки аларның катнашучылары - потенциаль инвесторлар.[31][32]. Республика Бөтендөнья Конвеншн бюросының эшен алып баручы Халыкара конгресслар һәм конференцияләр ассоциациясенә (ICCA) керде[33][34]. Эшлекле вакыйгалар бюросы саны буенча өч ел эшләү дәверендә Казан Мәскәү һәм Петербургтан кала өченче урында тора[35].
АИР «Татарстан Республикасы экспорты корпорациясе»нә буйсына. Компания «Татарстан Республикасы министрлар кабинеты каршында халыкара хезмәттәшлекне үстерү агентлыгы» ДУПны үзгәртеп кору нәтиҗәсендә төзелгән. Аның төп бурычы - республика товарларын Россиянең башка төбәкләренә һәм чит илләргә чыгару[36]. Агентлык тәкъдиме буенча «Татарстан проектлары» компаниясе төзелде, аның бурычы - республикада инвестиция процессларын стимуллаштыру. 2017 елда аның эшенә төбәк бюджетыннан 10 млн сум бүлеп бирелгән.[37].
Remove ads
Түбәндә АИР оештыра яки хуплый торган иң эре һәм даими вакыйгалар тәкъдим ителгән.
- KazanSummit Татарстанда 2009 елдан узгарыла. Бу Россия белән Ислам дөньясы илләренең икътисадый хезмәттәшлеге буенча иң зур мәйданчыкларның берсе, аның төп максаты - илләр арасында сәүдә-икътисадый, фәнни-техник һәм социаль-мәдәни элемтәләрне ныгыту. Россия төбәкләре потенциаль партнерлар һәм инвесторлар белән үз элемтәләрен җайга салу мөмкинлеге ала[38].2019 елның Ислам саммиты 72 илдән һәм Россиянең 38 төбәгеннән 3,5 меңнән артык катнашучыны җыйды[39]. 2020 елда KazanSummit короновирус пандемиясе аркасында 2021 елга күчерелде.[40], но состоялись ряд онлайн-мероприятий[41].
- «Россия венчур форумы» - Россиянең иң эре венчур проектлары мәйданчыгы. Форум республикада 2000 елдан бирле уза, 2020 елда XV РВФ булды, анда 300 тирәсе стартап тәкъдим ителде.[42][43].
- Ислам хезмәттәшлеге оешмасы илләренең яшь эшмәкәрләренең Казан форумы 2015 елдан бирле эшләп килә һәм ел саен Ислам союзы илләреннән 30га якын IT-проект җыя.[44], гадәттә «Безнең Татарстан. "Мөмкинлекләр территориясе" "Сәләт" хәрәкәте ярдәмендә (Россияне 2012 елдан ОИСта тәкъдим итә[45]).2020 елда 3000 доллар күләмендә грант Россия стартабы отты[46].
- Дәүләти-хосусый партнерлык буенча беренче форум 2017 елда оештырыла, анда халыкның тормышын яхшырту өчен мөмкин булган партнерлык спектры тикшерелә.[47]. Икенче форум темасы «Спорт индустриясенә инвестицияләр» булды, аны (2018 елда Татарстан Россиянең иң спорт төбәге дип танылды[48]), 2013 елгы Универсиадага төзелгән һәм 2018 елда футбол буенча дөнья чемпионатына яңартылган спорт сарае «Казан Арена» стадионында уздырдылар[49]. Өченче форум сәламәтлекне саклауга багышланды[50]. 2020 елда дүртенче форум коронавирус пандемиясе аркасында онлайн узды, форумда уңышлы ГЧПның төп факторлары турында фикер алыштылар[51].
- 2017 һәм 2019 елларда Казанда АИР һәм ТР Сәламәтлек саклау министрлыгы ярдәмендә «Заманча инженерлык системалары. Сәламәтлек архитектурасы" конференциясе узды. Бу мультиэксперт мәйданчыгы, ул, аеруча нәтиҗәле медицина учреждениеләре булдыру өчен, IT-индустриядән һәм архитектурадан алып медицинага һәм психологиягә кадәр белгечләрне берләштерә.[52][53].
- Казан халыкара мөселман киносы фестивале 2005 елдан бирле үткәрелә[54].Конкурс программасында төрле жанрларның тулы метражлы һәм кыска метражлы эшләре - уен, документаль һәм анимацион фильмнар катнаша. Һәр елны оештыручылар берничә йөз гариза ала[55]. Жюри рәисе Карен Шахназаров билгеләп үткәнчә, тулаем мөселман киносы һәм фестивальдә катнашучы тасмалар югары әхлакый критерийлар белән аерылып тора: «Гомуми кешелек темаларын, хатын-кызлар турында фильмнар күп»[56]. Фестивальне оештыручылар Россия һәм дөнья җәмәгатьчелегендә ислам һәм мөселман образын объектив күрсәтү максатын куйдылар.[57].
Remove ads
2013 елның 9 ае нәтиҗәләре буенча Татарстан төп капиталга инвестицияләр күләме буенча Россиянең 5 топ субъектына керде. 2013 елда республика икътисадына инвестицияләр Россия буенча уртача 1,4 %ка кимү фонында 10,6 %ка үсте[58].2015-2017 елларда АИР 700 дән артык потенциаль инвестор белән эшләде. 2017 елга агентлык карамагында 17 проект бар иде, шул исәптән 11 проектны гамәлгә ашыру стадиясендә. 2012-2015 елларда РИРА катнашында 1435 эш урыны булдырылган[13].2019 ел нәтиҗәләре буенча ИҮА инвестицияләрнең рекордлы үсеше турында хисап тотты: елның 9 ае эчендә генә дә аларның күләме 2018 ел белән чагыштырганда 1,6 млрд долларга җитте - 4 тапкырга күбрәк.[26].
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads