From Wikipedia, the free encyclopedia
Октябрьски – Башкортстанның җөмһүрият буйсынуындагы шәһәре, 1946 елның апреленә кадәр Туймазы районына кергән.[4][5]
| Октябрьски | |
| рус. Октябрьский баш. Октябрьский | |
| Байрак[d] | |
.svg) | .png) |
| Нигезләнү датасы | 1937 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Октябрьский һәм Октябрьский |
| Рәсми тел | башкорт теле һәм рус теле |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Городской округ город Октябрьский[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Городской округ город Октябрьский[d][1] |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Хөкүмәт башлыгы | Алексей Шмелёв |
| Халык саны | 113 929 (2017)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 140 метр |
| Мәйдан | 98,83 км²[3] |
| Почта индексы | 452600–452616 |
| Рәсми веб-сайт | oktadm.ru(рус.) |
| Беренче язма телгә алу | 1632 |
| Җирле телефон коды | 34767 |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Октябрьски Викиҗыентыкта | |
Халык саны: 2018 елда ― 114 000 кеше. 2024 елның 1 гыйнварына ― 116 400 кеше[6].
Уфадан 180 км ераклыкта, Татарстан белән Башкортстан арасында аккан Ык буенда урнашкан. Якындагы тимер юл станцияләре Руссу (Татарстан) – 15 кмда һәм Туймазы (25 кмда). Шәһәр эчендә пассажир хәрәкәте булмаган Нарыш тупик тимер юл станциясе урнашкан.
Башкортстанның көнбатышында нефть ятмалары һәм «Туймазынефть» тресты барлыкка килү белән Ыкның уң ярында нефтьчеләрнең бистәсен төзү турында карар кылынган. Дүрт татар авылы: Нарыш, Төрекмән, Мулла һәм Зәет арасындагы кырда “Социалистический городок” төзелеше башланган. Ике ел эчендә саман кирпеченнән 20 бер катлы йорт, клуб, ашханә, почта төзелгән. Эшче куллар җитмәгәч, 1941-1942 елда төзелешкә Идел буе алманнары күчерелә. Алар урман кисә, карьерлардан таш чыгара. Хәзерге автовокзал урынында “25 еллык” лагир булган. Анда 25 елга иректән мәхрүм ителгән репрессия корбаннары тора. 1944 елда Нарыштау астында нефть табылу уңаеннан беренче урамга Девон исеме кушыла.
1946 елда бистәгә шәһәр статусы бирелә.
Халык саны 109,7 мең (2010). Зурлыгы буенча Башкортстанның бишенче шәһәре.
| 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[12] |
|---|---|---|---|---|---|
| 64 717 | 77 054 | 88 030 | 104 732 | 108 647 | 109 474 |
Хәзерге Октябрьскига керүче торак урыннардан зур гына кешеләр чыккан:
Гомумән, шәһәр үзенең көрәш мәктәбе белән танылган.
Октябрьскиның ширкәтләрендә төрле вакытларда Мөсәгыйть Хәбибуллин, Ризван Хәмид эшләп китәләр, Вагыйз Фәтхуллин, Айдар Хәлим биредә училище тәмамлый, Нәҗип Асанбаев Кызыл Таңның үз хәбәрчесе булып эшли.
«Туган як» —- Октябрьски шәһәренең иҗтимагый-сәяси гәзите, 1990 елдан. Атнага 2 тапкыр чыга.
Октябрьски – зур индустриаль үзәк. Сәнәгать җитештерүе структурасына машина төзү ширкәтләренә 43% туры килә; ягулык сәнәгатенә 32%. Шәһәр предпприятителәре 250 исемдәге товар җитештерә. Нефть промыселлары һәм автомобиль транспорты өчен җиһазлар, төзелеш конструкцияләре һәм материаллары, автомобиль приборлары һ.б.
50гә якын сәнәгать предприятиесенең арасында аерым урынны Башнефть НГДУ (нефть-газ чыгаручы идарә), «Башнефтегазпром» идарәсе, ААҖ АК «ОЗНА», АҖ АК «АПРИ», ОЗНПО, ҖЧҖ ҖШ (җитештерү ширкәте) «Роснефтемаш», ААҖ «Блокжилкомплект», ҖЧҖ «Металл-комплект».
АҖ АК «АПРИ» Россиянең эшләүче барлык автомобиль, трактор һәм комбайн җитештерүче заводлары өчен приборлар ясый.
№ 4, 22, 56,68
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
