From Wikipedia, the free encyclopedia
Нуриман районы (баш. Нуриман районы) — Башкортстан республикасындагы муниципаль район. Районда барлыгы 47 торак пункт исәпләнә.
| Нуриман районы | |
| баш. Нуриман районы | |
| Байрак[d] | |
 | .png) |
| Нигезләнү датасы | 20 август 1930 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Башкала | Кызылъяр |
| Административ-территориаль берәмлек | Башкортстан |
| Сәгать поясы | YEKT[d] һәм UTC+05:00 |
| Халык саны | 20 824 (2010)[1] |
| Нәрсә белән чиктәш | Салават районы, Дыван районы, Караидел районы, Благовещен районы, Иглин районы һәм Чиләбе өлкәсе |
| Мәйдан | 2634 км² |
| Почта индексы | 4524ХХ |
.svg) | |
| Җирле телефон коды | 34776 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Нуриман районы Викиҗыентыкта | |
Район үзәге — Кызылъяр исемле татар авылы Уфадан 100 чакрым ералыкта урнашкан.
Районда 21 499 (2009), 20 353 (2017) кеше яши.
2010 елгы Бөтенроссия халык санын алу нәтиҗәләре буенча: башкортлар ― 37,4 %, татарлар ― 28 %, руслар ― 22,7 %, марилар ― 10,2 %, башка милләт кешеләре ― 1,7% %[2].
Район Уфа елгасының түбән агымының сул ярында, Уфа шәһәреннән төньяк-көнчыгышта урнашкан. Башкортстанның Иглин, Благовещен һәм Караидел районнары, көньяк-көнчыгышта Чиләбе өлкәсе белән чиктәш. Районның мәйданы 2 634 км² тәшкил итә, шуның 78 процентын яки 203 мең гектарын урманнар били.
1920-21 елларда Бүләкәй-Көзәй вулысы 4 вулыска бүленгән:
Район 1930 елның 20 августында барлыкка килә. Үз атамасын район Яңа Күлдән революционер-коммунист Баһаветдин Нуриманов хөрмәтенә ала.[3]
| 1939[4][5] | 1959[6][5] | 1970[7][5] | 1979[8][5] | 1989[9][5] | 2002[10][5] | 2008[11] | 2009[12] | 2010[1] | 2012[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 62 249 | ↘42 205 | ↘34 119 | ↘28 077 | ↘22 985 | ↘21 932 | ↘21 421 | ↘21 410 | ↘20 824 | ↘20 667 |
| 2013[14] | 2014[15] | 2015[16] | 2016[17] | 2017[18] | 1 гый 2018[19] | 1 гый 2019[20] | 2021[21] | ||
| ↗20 723 | ↘20 620 | ↘20 591 | ↘20 522 | ↘20 353 | ↘20 120 | ↘19 906 | ↗20 523 |
Нуриман районында 8 тулы урта һәм 10 төп 9-еллык мәктәп бар. Укучылар саны 2783, шул исәптән[22]:
руслар– 684 24,5%,
башкортлар– 789 28,3%,
татарлар- 941 33,8%,
чирмешләр — 342 12, 2%,
чуашлар — 5 0,1%,
украиннар- 2 0,07%,
белоруслар- 1 0,03%,
башкалар- 19 0,68%. Ике мәктәптә (Иске Күл (башлангычта) һәм Ишморатта) укыту башкорт телендә, берәр мәктәптә татар телендә (Нимесләр) һәм чирмеш телендә (Иске Бәдәй) укыталар. Калган мәктәпләрдә укыту рус телендә.
941 татар баласының 524е мәктәптә туган татар телен өйрәнә.
1985 елга кадәр татар телендә Кызыл чишмә гәҗите нәшер ителгән.
Атнага 2 тапкыр русча «Красный ключ», айга 2 тапкыр башк. «НурИман» гәҗит-кушымтасы чыгып килә.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
