Айрааватһа ({{тамилча:}ஐராவதம்} "Иясе Иравати булган") ул Индра Һинд дине Ходаен алып бара торган мифологик ак фил. Ул шулай ук "абхра-Матанга" дип атала, моның мәгънәсе "болытлар филе"; 'Нага-малла', мәгънәсе "сугыша торган фил"; һәм 'Аркасодара', мәгънәсе "Кояшның бертуганы".[1] 'Абһраму' ул Айрааватһа филнең хатыны. Айрааватһаның ун казык теше һәм биш хартумы бар һәм ул тапсыз ак. Ул шулай ук Таиландта Эраван буларак мәгълүм. Айрааватһа ул шулай ук Кайшьяп һәм Кадруның өченче улы. Махабхаратада ул бөек еланнар исемлегенә керә.[2]
Рамаяна буенча филнең анасы Иравати булган. Матангалила буенча, Айрааватха Гаруда йомыркадан чукып ватып чыккач, Брахма аның яртылары өстендә изге гимннар җырлагач туган, аннан соң тагын җиде ата һәм сигез ана филләр чыккан. Притху Айрааватһаны барлык филләрнең патшасы итте. Аның исемнәрнең берсенең мәгънәсе "болытларны тегеп ялгаучы", чөнки мифта бу филләр болытлар ясый ала дип әйтелгән. Филләрнең болыт һәм яңгыр белән бәйләнеше Һинд диненең Индра турында сөйләнгән урыннарда очрый, анда ул Айрааватһа филе өстендә атланып йөри һәм Вритраны тар-мар итә. Бу дәһшәтле фил үзенең хартумы белән сулы аскы дөньяга җитә, суын суыра, һәм болытларга өреп сиптерә, соңыннан Индра салкынча яңгыр яудыра, шулай итеп күк суларын аскы дөньяга бәйли.
Башка риваять буенча Айрааватһа сөт океанын язганда килеп чыккан дип әйтелә һәм ул компасның якларын саклый дип ышаныла.[3] Айрааватһа шулай ук Сваргага, Индраның сарае керүе янында тора. Моңа өстәп сигез компасның якларын саклый торган Саклаучы Ходайларның һәрберсе фил өстендә утыра. Бу Ходайларның һәрберсенең филе бар ул саклауда катнаша һәм үзенә туры килгән урынын саклый. Аларның иң әһәмиятлесе Индраның Айрааватһасы. Бхагвад Гитада Айрааватһа турында урын бар:
"Атлардан мине нектардан туган Уччайһшравас дип бел; затлы филләрдән Айрааватһа, һәм кешеләрдән монарх."[4]
Танжор янында Дарашурамда Айратешвара Гыйбадәтханәсе, анда Айрааватһа Лингамга табынган дип ышаныла.; Лингам аның хөрмәтенә Айраватешвара дип аталган. Бу гыйбадәтханәдә мул итеп сирәк скульптура һәм архитектура эше күрсәтелгән, аны Раджараджа Чола II (1146–73) төзегән.
Джайн ышанулыры буенча, Тиртханкара туганда, Индра хатыны Шачи белән бөек Айрааватһа филенә атланып төшкәндә бу чараны бәйрәм итәләр.[5]
- Лаос
Франция Лаосы байрагы (1893-1952)
Лаос байрагы (1952-1975)
Лаос патша стандарты (1952-1975)
.svg)
.svg)
- Сиам (Таиланд)
"Thong Airaphot" (ธงไอยราพต) King's Absent Standard (1855-1891 & 1897-1910) Патшаның Стандарты (1855-1891 & 1897-1910). (Рама IV)
"Thong Chuthathipathai" (ธงจุฑาธิปไตย) King's Absent Standard (1891 - 1897) Таиландның Патша Стандарты (1891 - 1897). (Рама V)
Flag of Bangkok Metropolitan Administration Баңкок Метрополиясе байрагы
_(Rama_IV).svg)
_(Rama_V).svg)
Эраван (тай. เอราวัณ, Пали телендәге Erāvana, яки Санскрит телендәге Airāvana) Айраватаның Таи телендәге исемнәрнең берсе. Ул гаять зур фил булып сурәтләнә, аның я өч, я утыз өч башы бар, һәм казык тешләре еш икедән артык. Кайбер сыннарда Таватимса Күге патшасы, Индра Эраванга атланып йөри. Бу фил еш борынгы Лао Лан Занг Патшалыгы белән ассоциацияләнә, анда ул гадәттә "өч башлы фил" буларак мәгълүм һәм патша байрагы өчен кулланылган.[6]
Айравата Мегами Тенсей видео уеннарларының персонажы.
Венеция Ярминкәсе Цирк альбомында Хайван Чатыры җырында Айравата искә алына:
"Менә Айрааватһа килә; фил яңгыр болытларын контрольдә тота,
Аның тире дөбердәүче җир (Айрааватһа!)"
Айравата Карнатака Дәүләт Юл Транспорты Корпорациясе тәэмин итә торган Вольво автобус хезмәтенең исеме.[7]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
