From Wikipedia, the free encyclopedia
«Абдрахман», «Абдрахман кантон» — киң билгеле башкорт халык җыры (озын көй).
| «Абдрахман кантон» | |
|---|---|
| Җыр | |
| Язылган | XIX гасыр |
| Көй авторы | халык көе |
| Сүзләр авторы | халык сүзләре |
| Тел | башкорт теле |
| Башкаручы | Габдулла Солтанов, Гата Сөләйманыв һәм Рамазан Янбәков |
«Абдрахман» җырының беренче вариантларын С. Г. Рыбаков Ырынбур губернасының Орски өязендә (Күсәй авылы янындагы Рәмиевләрнең Солтан приискысында, Күлтабан янындагы җәйләүдә, Юлык авылында) язып алган. Җыр (вариантлары белән) С. Г. Рыбаковның «Урал мөселманнарының көнкүреш тасвирламасы белән музыкасы һәм җырлары» китабында басыла.
Җырның вариантларын шулай ук Вәлиев Мәсәлим Мөшәрәп улы, Галин Салават Әхмәди улы, Л . Н. Лебединский һ. б. галимнәр язып алган.
«Абдрахман» җыры моңлы-эпик эчтәлекле, анда мәкерлек һәм хыянәт темасы чагыла. Җыр 6 нчы башкорт кантоны башлыгы Абдрахман Биктимеровка (1820-1826) багышлана. Ул халык арасында ихтирам казана, әмма ялган әләк нәтиҗәсендә җинаятьтә нахакка гаепләнә. Җырның көе акрын, зарлы.
«Абдрахман» җырын иң оста башкаручылар дип Сөләймәнов Гата Зөлкафил улы, Р. Ф. Янбәков санала. Җырны күрнекле композиторлар Мортазин Рәүф Әхмәт улы (скрипка белән оркестр өчен) , М. З. Бәширов (a cappella хоры өчен), Сабитов Нариман Гыйләҗетдин улы (хор өчен) эшкәрткән.
Җырның көе Николай Пейконың «Айсылу» операсында, «Гөлнәзирә» балетында кулланыла.
| Башкортча | Татарча | Урысча | |
|---|---|---|---|
|
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
