Мари Бейлерян

Мари Бейлерян (әрм. Մառի Պեյլերյան, 1877 елның 31 марты, Госман империясе, Константинополь — 1915 ел, Константинополь) — әрмән феминист активисты, язучысы һәм җәмәгать эшлеклесе, әрмәннәр геноциды корбаны^[3][4].

Мари Бейлерян
Туган телдә исем	көнбатыш әрм. Մառի Պեյլերեան
Туган	31 март 1877(1877-03-31)[1] Истанбул[d], Госман империясе
Үлгән	1915[2] Истанбул[d], Госман империясе[1]
Үлем сәбәбе	Ärmännär genotsidı[2]
Ватандашлыгы	Госман империясе
Әлма-матер	училище Эсаян[d][2]
Һөнәре	мөхәррир, укытучы, җәмәгать эшлеклесе, феминист
Эш бирүче	Артемис[d][2], Армянская средняя школа «Гетронаган»[d], училище Эсаян[d] һәм Гнчак[d][2]
Сәяси фирка	Социал-демократическая партия «Гнчак»[d][2]

Тәрҗемәи хәле

Мари Константинопольнең Есаян училищесын тәмамлаган, аннары Бера остаханәсендә укыган. Ул төрле журналлар белән хезмәттәшлек иткән, шул исәптән «Аревелк» һәм «Гнчак» белән. 1895 елгы Баб Али демонстрацияләрендә катнашкан өчен кулга алынуга очрагач, Бейлерян туган Константинопольдән Мисырга качарга мәҗбүр булган^[3].

Александриядә булганда ул җирле әрмән мәктәбендә укыткан, ә 1902 һәм 1903 еллар арасында «Артемис^[en]» әрмән хатын-кызлар журналын бастырырган^[5]. Бейлерян танылган язучылардан гына түгел, ә бөтен диаспорадан әрмән хатын-кызларыннан да хезмәтләр кабул иткән. Аны аеруча милли кемлекне үсештә әрмән хатын-кызлары роле кызыксындырган. Ул хатын-кызлар белеме һәм мәшгульлеге Әрмәнстан милли үсеше өчен хәлиткеч әһәмияткә ия дип санаган^[3].

Бейлерян Константинопольгә яшь төрекләр инкыйлабыннан соң 1908 елгы Госман конституциясе кабул ителгәннән соң гына кайткан. Ул Смирнада, ә аннары Токат әрмән мәктәбендә укытучы булып эшләвен дәвам иткән. Әрмәннәр геноциды вакытында һәлак булган.

Искәрмәләр

1. AV Production — 2010.

   https://wikidata.org/wiki/Track:P9020https://wikidata.org/wiki/Track:Q104442290
2. Հայկական հարց / мөхәррир Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1996.

   https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958https://wikidata.org/wiki/Track:Q16387947https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912
3. Rowe, Victoria (2003). A History of Armenian Women's Writing, 1880-1922. Cambridge Scholars Press. ISBN 978-1-904303-23-7. https://books.google.com/books?id=mOvE4Ec-_oEC&pg=PA135.
4. Beyleryan, Mari. Armenian International Women’s Association. әлеге чыганактан 2021-05-04 архивланды. 2020-08-05 тикшерелгән.
5. (2008-01-01) «Armenian Writers and Women's-Rights Discourse in Turn-of-the-Twentieth-Century Constantinople». Aspasia 2 (1). DOI:10.3167/asp.2008.020104.

Әдәбият

• Khudaverdyan, Konstantin, ed (1996). "Armenian Question". Armenian Concise Encyclopedia. Yerevan. p. 80.
• Jerejian, Yeghia (1989). Martyrs on Bloody Path. Beirut. pp. 79–80.