Боло Йен (Ян Сы, традицион Кытай иероглифлары белән: 楊斯 гадиләштерелгән Кытай иероглифлары белән: 杨斯, Yáng Sī; 1946 елның 3 июленда туган — Кытай актёры, культурист һәм сугыш сәнгатьләре остасы. Аның фамилиясен шулай ук Янг, Иенг, Ён дип язалар. Кинода иң мәшһүр рольләре: "Аждаһа чыгуы"нда Боло, "Канлы спорт"та Чон Ли, "Канлы бәрелеш"тә Вьетнам кобрасы, "Икеләтә бәрү"дә Мун һәм «Иң көчле бәрү"дә Шинго».
Кыска фактлар Җенес, Ватандашлык ...
Ябу
Боло Йен 1946 елның 3 июленда Гуанчжоуда туган[1]. Башка яшь кытайлар кебек үк, Боло җирле осталардан кунг-фу өйрәнә башлаган. Моннан гайре, ул акробатика һәм авырлыкларны күтәрү белән мавыккан. Киң таралган карашка каршы рәвештә, Боло Сётокан карате буенча чемпион булмаган һәм бу сугыш сәнгате белән шөгыльләнәмәгән.
Минем күп коллегаларым экранда куллар һәм аяклар белән киң бәрүләр ясарга сайлыйлар, алар матур күренәләр һәм бик үк аңлап бетермәгән тамашачыга ошыйлар. Мин исә күренми торганрак хәрәкәтләрне сайлыйм, гәрчә техниканы демонстрация мөһим түгел, ә рух кына. Техниканы яхшы белгән кеше аягы белән йөз матур бәрү ясарга мөмкин, ә яхшы аңлый торган тамашачы моңа битараф булачак. Чын остага бер күренми торган, әмма энергия һәм рух белән тулы хәрәкәтне ясарга җитә һәм тамашачы аның алдында кем торганын аңлый.
[2]
1960-ынчы еллар уртасында яңа мөмкинчелекләр эзләп Боло Һоңкоңка күчкән, бугазны ул йөзеп чыгып кичкән. Яңа урында ул бодибилдинг мәктәбен ачкан һәм тиздән Бертуган Шоулар студиясенең бер агентларының берсе аңа кинода төшәргә тәкъдим иткән. Боло күбрәк мускулларына күнегүләр ясаган саен, аның рольләре әһәмиятлерәк булган. 1970 елда Боло "Мистер Һоңкоң" титулын яулаган, ә бер елдан соң Шоу студиясе белән саубуллашкан.
Winston сигареталарына реклама ролигына сынап карауларда Боло Брюс Ли белән танышкан. Алар арасында дустанә мөнәсәбәтләр булган һәм 1973 елда Брюс Ли аны үзенең «Аждаһа чыгуы» фильмына чакырган. Соңыннан Боло берничә кунг фу сугышу фильмнарында төшкән, ләкин аның иң мәшһүр роле булып Америка киностудиясе "Cannon Films" "Канлы спорт" фильмында явыз Чонг Ли роле булган, анда аның партнёры булып Жан-Клод Ван Дамм булган. Бу рольдән соң һәм соңыннан Боло экранда классик "мускуллы бәдбәхетләр" образын эшләгән, ә аның күп булмаган уңай герой рольләренең берсе булып "Иң көчле бәрү", "Иң көчле бәрү 2" һәм "2000 ел полиция хезмәткәре" фильмнарында эше булган.
Кино — минем эшем, минем тормышым. Мин бәдбәхетләр уйнавыма битараф. Мине периодик рәвештә җиңәләр яки үтерәләр икәне беркайчан да мине борчымады. Соңыннан бу рольләр миңа дөнья мәшһүрлеген китергән.
[3]
Йенның соңгы әһәмиятле роле булып 2007 ел «Якын бәрүе» фильмы булган, ул АКШ һәм Казакъстан төшерү бригадалары белән бергә төшерелгән булган, әмма ул киң экранга да, видеога да чыкмаган. 2008 елда Боло рәсми рәвештә кинематорафтан киткән, шул ук вакытта Һоңкоң физкультура коммерция оешмасы рәисе һәм Тайбэй Халыкара Бодибилдинг ассоциациясе урынын калдырып.
- 2015 — Сезнең аякларыгыз янында бөтен дөнья (The Whole World at Our Feet)
- 2011 — Жан-Клод Ван Дамм: ябык ишекләр артында (Jean-Claude Van Damme: Behind Closed Doors)
- 2007 — Якын бәрелеш (Blizhniy Boy: The Ultimate Fighter)
- 1996 — Корыч тән сакчылар (Fist of Legend 2: Iron Bodyguards)
- 1996 — Юлбарыс тырнагы 2 (Tiger Claws II)
- 1995 — Иң көчле бәрү 2 (Shootfighter II)
- 1994 — Куркусыз юлбарыс (Fearless Tiger)
- 1993 — 2000 ел Полиция хезмәткәре (TC 2000)
- 1993 — Аждаһа каргышы (Curse of the Dragon)
- 1992 — Иң көчле бәрелеш (Shootfighter: Fight to the Death)
- 1992 — Брюс Ли һәм Кунг Фу маниясе (Bruce Lee and Kung Fu Mania)
- 1992 — Тимер йөрәк (Iron Heart)
- 1992 — Иң сокландыргыч дуэт (Magnificent Duo)
- 1992 — Шаолинь супер көче (бу исем астында бу фильм АКШта чыккан, шулай ук «Ву Танг фехтлаучысы» исеме астында) (Xue ran hong chen)
- 1992 — Юлбарыс тырнагы (Tiger Claws)
- 1991 — Утлы сулыш (башка исеме — «Ут белән сулаучы») (Breathing Fire)
- 1991 — Икеләтә бәрү (Double Impact)
- 1989 — Канлы сугыш (Bloodfight)
- 1988 — Бер ир — артык күп (Yi qi liang fu, Һоңкоңда инглизчә атамасы — One Husband Too Many)
- 1988 — Канлы спорт (Blood Sport)
- 1987 — Төнге үтерүчеләр (Bat ye tin, Һоңкоңда инглизчә исеме — Killer’s Nocturne)
- 1986 — Аскуелган (Long zai jiang hu)
- 1986 — Минем бәхетле йолдызлар 2 (Zui jia fu xing, инглизчә исеме — My Lucky Stars Go Places)
- 1986 — Миллионерлар экспрессы (Foo gwai lit che, инглизчә.: Millionaire’s Express)
- 1986 — Спортсменнар (Da gung wong dai) (турыдан-туры мәгънәдә — «Эшче сыйныфы»(working class))
- 1985 — Бәхет алмазы (башка атамасы — «Сиңа бәхет телим»))(Juk nei ho wan)
- 1985 — Брюс Ли Аждаһалары кире бәрелеш бирәләр (Bruce Lee’s Dragons Fight Back)
- 1985 — Җиде фәрештә (Huan chang)
- 1985 — Минем изге йолдызлар (титрларда искә алуларсыз) (Fuk sing go jiu)
- 1983 — Боксёрс билгесе (Mo, инглиз атамасы — The Boxer’s Omen)
- 1983 — Шаярыр өчен генә (Kong xin da shao ye, инглизчә атамасы — Just for fun)
- 1982 — Супербанда (Supergang)
- 1982 — Аждаһа Күзе (Xiong zhong)
- 1981 — Шашкан салкын канлы канлы үтерүче (Mad Cold Blooded Murder)
- 1980 — Кунг фу Патшасы (Si wang mo ta, инглизчә атамасы: The King of Kung Fu)
- 1980 — Куркусыз гиена 3 (Fearless Master, АКШ-да Fearless Hyena 3 атамасы астында чыккан)
- 1980 — Саксыз урыны булмаган (башка атамасы — «Сугышучы аждаһа») (Invincible)
- 1980 — Еланның үлем хәрәкәте (She xing zui bu)
- 1979 — Өч аждаһа чыгуы (Enter Three Dragons)
- 1979 — Аждаһа-каһарман (Dragon, the Hero)
- 1979 — Брюс суперкаһарман (башка атамасы — Суперкаһарман) (Bruce the Super Hero)
- 1979 — Йодрыклар, аяклар белән бәрүләр һәм явызлык (Fists, the Kicks and the Evil)
- 1979 — Кунг Фу каһарманы (Kung Fu’s Hero)
- 1979 — Кунг Фу әсәре (другое название: Почерк кунг фу) (Writing Kung Fu)
- 1978 — Тату (E yu tou hei sha xing)
- 1978 — Бу — Брюс Ли (Meng nan da zei yan zhi hu)
- 1978 — Җиңелмәс Брюс Ли (Bruce Li — The Invincible)
- 1978 — Гумката үтерүчесе (Gymkata Killer)
- 1978 — Иң бөек үч (башка атамасы — Брюса Линың иң олы үче) (Bruce Le’s Greatest Revenge)
- 1978 — Амстердамс бәйләнеше (He Lan Du ren tou)
- 1977 — Брюс Ли рухы (Gekisatsu! Judo ken, инглизчә атамасы: Soul of Bruce Lee)
- 1977 — Брюс Ли игезәкләре (Clones of Bruce Lee)
- 1977 — 10 сокландыргыч үтерүче (10 Magnificent Killers)
- 1977 — Шериф Боло (Bolo)
- 1977 — Брюс Ли кара Аждаһага каршы (башка атамасы — Брюс Ли һәм Шаолинь кунг фусы) (Da mo tie zhi gong)
- 1976 — Патшабикәне коткарыр өчен акча бирү (башка атамасы — Халыкара үтерүче) (E tan qun ying hui)
- 1976 — Аждаһаның соңгы чакыруы (башка атамасы — «Зур гаилә»)(Long jia jiang)
- 1975 — Һоңкоңнан супермен (Xiang Gang chao ren)
- 1975 — Кунг Фу Бәрелеше (Kung Fu Massacre)
- 1975 — Берьюлы ул бик күпләрне яраткан (Shui yun, англ. название: He Loved Once Too Many)
- 1975 — 7 кунгфу солдаты (башка атамасы — 7 кунг фу үтерүчесе) (Dong kai ji)
- 1974 — Супер кунг фу бәбие (Super Kung Fu Kid)
- 1974 — Босфорда Карате (Karateciler istanbulda)
- 1973 — Көнчыгыш Геркулесы (Ma tou da jue dou)
- 1973 — Иң бөек тай боксеры (Greatest Thai Boxing)
- 1973 — Күкрәү бәрүе (Thunderkick), башка исеме — Аждаһаның исән калуы (Survival of the Dragon)
- 1973 — Юлбарыс (Da xu hai)
- 1973 — (Enter the Dragon)
- 1972 — Боксёр-патша (Tian xia di yi quan) (башка атамасы — «Үлем кулы»)
- 1972 — Нейлонда интрига (Intrigue in Nylons)
- 1972 — Фехтлау сәнгате трилогиясе (Qun ying hui)
- 1972 — Яшь халык (Nian qing ren)
- 1972 — Явыз кунак (башка атамасы — Кунг фу үтерүчесе) (E ke)
- 1971 — Үле дуэт (Shuang xia)
- 1971 — Үлем анты (Wan jian chuan xin)
- 1971 — Леди һөнәр иясе (Nu sha shou)
- 1971 — Коткару (Xie jiu tian lao)
- 1970 — Болар каһарманнар булачак (Shi san tai bao)
- 1970 — Гаҗаеп фехтлаучы (You xia er)
- 1977 — Шериф Боло (Bolo)
- 1979 — Кунг фу әсәре (башка атамасы: «Кунг фу язуы») (Writing Kung Fu)