Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi (eski ismiyle Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi), mevcut eserlerin 1948 yılında toplanmaya başlanması ile birlikte ilk olarak 1969 yılında açılmıştır.^[1] Şanlıurfa Müzesi, Türkiye’nin en büyük kapalı alan ve sergi salonuna, Türkiye’nin en büyük canlandırma sayısına ve gezi güzergahı olarak 4.5 km ile Türkiye’nin en uzun gezi güzergahına sahiptir.

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi
Göbeklitepe kazılarından
Açılış	2015 (9 yıl önce) (2015)
Konum	Haleplibahçe caddesi, Şanlıurfa, Türkiye
Koordinatlar	37°09′38″K 38°47′17″D
Tür	Arkeoloji, Mozaik, Etnografya
Koleksiyon(lar)	Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağı, Hitit, Asur, Babil
Kurucu	Kültür ve Turizm Bakanlığı

Günümüzde faaliyet gösteren müze binası

Eski Şanlıurfa Müze'si.

Şanlıurfa Müzesi, 1965’ten beri hizmet verse de bugünkü modern binasına 2015 yılında taşınmıştır.

Kompleks, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile Edessa Mozaik Müzesi'ni içerir. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi 24 bin metrekare alana, Edessa Mozaik Müzesi ise 33 bin metrekare alana konuşlandırılmıştır. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi'nde 14 adet ana sergi salonu ve 33 adet canlandırma alanı bulunmaktadır.

Şanlıurfa ve çevresinden çıkan eserleri sergileyen müze "neolitik dönem” açısından uluslararası öneme sahiptir. Müzenin bir başka çok önemli özelliği de dünyanın en eski tapınağı Göbeklitepe'ye ait eserleri bulundurmasıdır.

Bunun yanı sıra Savaşçı Amazon Kadınlarının dünyada ilk kez mozaiğe resmedilmiş hali de Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi'nde sergilenmektedir.^[2]

Yeni Müze kompleksi, Haleplibahçe'de, eski binaya göre 10 kat daha büyük bir alana inşa edilerek 24 Mayıs 2015 tarihinde açılmıştır. Kompleks, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile Edessa Mozaik Müzesi'ni içerir. . Açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından yapılmıştır.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, Türkiye'nin en büyük müzesidir.^[3] İçerisinde 73.800 arkeolojik ve etnografik eser bulunmaktadır.^[4] İçerisinde Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç ve Demir çağlarından tarihî eserler yer almaktadır. Bu eserler içerisinde dünyanın bilinen en eski heykeli olan Balıklıgöl Heykeli, Göbeklitepe ve Nevali Çori'ye ait tarihî eserler yer almaktadır.^[5]

Edessa Mozaik Müzesi'nde ise oradaki arkeolojik kazılarda çıkarılmış mozaikler ile 1950'li yıllarda ABD'ye kaçırılmış ve 2012'de Kültür Bakanlığınca Türkiye'ye getirilen Orpheus Mozaiği sergilenmektedir.^[6][7]

Müze kompleksinde ayrıca çok amaçlı tanıtım merkezi, amfi tiyatro, hediyelik eşya reyonları, rekreasyon alanı ile 750 araçlık açık ve kapalı otopark yer almaktadır. Mevkii bakımından Balıklıgöl'ün neredeyse karşısında bulunmaktadır.^[8] 2016 yılında 3.'sü gerçekleştirilmiş olan 3. Çukurova Turizm Ödülleri'nde Türkiye'nin en iyi müzesi ödülünü almıştır.^[9]

Bazı eserler

lojik sıralanmış, döneminin mimari özelliklerini yansıtan yapı örnekleri ve deneysel arkeolojik çalışmalara uygun kazı eğitim alanı bulunuyor. Sergi salonlarında kronolojik olarak önce Paleolitik Döneme ait yüzey buluntuları ve canlandırmalar, Neolitik Döneme tarihlenen insan boyutlarında yapılmış Uygarlık tarihinin bilinen en eski gerçek heykeli “Balıklıgöl Adamı”, Göbeklitepe kazı buluntuları ve canlandırmaları, Nevali Çori Tapınağı, Kalkolitik, Tunç, Demir, Helenistik, Roma, Bizans ve Islami dönemlere ait eserler sergileniyor. Müzede çakmak taşından kesici aletler, deliciler, taş idoller, kaplar, pişmiş topraktan boyalı ve boyasız geometrik desenli seramikler, mühürler, ölü gömme küpleri (pithos), fayanstan yapılmış kolye taneleri; pişmiş topraktan mühür baskılı küp parçaları, silindir ve damga mühürler, figürinli kap parçaları, hayvan figürinleri, madeni eşyalar, takılar ve heykeller görülmektedir. Edessa Mozaik Müzesi'nde ise oradaki arkeolojik kazılarda çıkarılmış mozaikler ile 1950'li yıllarda ABD'ye kaçırılmış ve 2012'de Kültür Bakanlığınca Türkiye'ye getirilen Orpheus Mozaiği sergilenmektedir.

• 
  Balıklıgöl heykeli
• 
  Totem
• 
  Göbeklitepe totemi
• 
  Koruyucu

Kaynakça

1. "muze.gov.tr". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016.
2. "Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi". www.eyyubiye.gov.tr. 6 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
3. Şanlıurfa Müzesi^{[ölü/kırık bağlantı]}
4. "neredekal.com Şanlıurfa Müzesi". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
5. "Müze içeriği". 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
6. "Orpheus mozaiği". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
7. "Edessa Mozaik Müzesin'nde sergilenen Orpheus mozaiği". 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
8. "Müze planları". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
9. "3. Çukurova Turizm Ödülleri". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.