İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları

İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları, İran ve Suudi Arabistan arasındaki gerginlikler ile üçüncül ülkelerin sınırları içerisinde devam eden vekâlet savaşları bütünü ve bölgesel nüfuz mücadelesidir.^[5] İran ve Suudi Arabistan Suriye,^[6][7][8] Yemen^[9][10] ve Irak'taki^[11] iç savaşlar başta olmak üzere Orta Doğu, Afrika, Orta Asya^[12] ve Güney Asya'da^[13][14] kendilerine yakın taraflara destek vermiştir. Bu durum jeopolitik, ekonomi ve mezhep olmak üzere birçok alanda süren bir soğuk savaş olarak tarif edilmiştir.^[15][16]

İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları
Arap Kışı ve Yeni Soğuk Savaş
Tarih 11 Şubat 1979-günümüze[1] Bölge Bahreyn, Suriye, Irak, Lübnan, Yemen Sonuç Devam ediyor 2011-2012 Bahreyn Ayaklanması'nın Körfez ülkelerince bastırılması.[2] İran ve Suudi Arabistan'ın Suriye ve Yemen'deki iç savaşlara müdahale olması. Suudi Arabistan öncülüğünde 15 Kasım 2015 tarihinde Teröre Karşı İslam İttifakı'nın kurulması. 3 Ocak 2016 tarihinde Suudi Arabistan ve ona yakın ülkelerin İran ile diplomatik ilişkileri kesmesi.[3]
Taraflar
İran Bahreyn muhalefeti  Suriye Hizbullah Devrim Komitesi[4]	Suudi Arabistan Suriye muhalefeti  Bahreyn  Katar (Haziran 2017'ye kadar)
Komutanlar ve liderler
Ali Hamaney Mahmud Ahmedinejad Hasan Ruhani Kasım Süleymani Beşşar Esad Hasan Nasrallah Abdülmelik Husi	Kral Abdullah Kral Selman Muhammed bin Selman Albey Ahmed Berri Abd Rabbuh Hadi Kral Hamad Emir Tamim bin Hamad (Haziran 2017'ye kadar)

Kaynakça

1. "Bahrain king declares state of emergency after protests". BBC News. 15 Mart 2011. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
2. "Bahrain: Widespread Suppression, Scant Reforms". Human Rights Watch. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
3. Chulov, Martin (4 Ocak 2016). "Saudi Arabia cuts diplomatic ties with Iran after execution of cleric". The Guardian. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
4. Reardon, Martin (25 Mart 2015). "Saudi Arabia, Iran and the 'Great Game' in Yemen". Al Jazeera. 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
5. Jennifer Rubin (6 Ocak 2016). "The Iran-Saudi Arabia proxy war". Washington Post. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
6. Gerges, Fawaz (15 Aralık 2013). "Saudi Arabia and Iran must end their proxy war in Syria". The Guardian. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
7. Rogin, Josh (4 Kasım 2015). "Iran and Saudi Arabia Clash Inside Syria Talks". Bloomberg View. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
8. Loewenstein, Jennifer. "Heading Toward a Collision: Syria, Saudi Arabia and Regional Proxy Wars". CounterPunch. 24 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
9. Tisdall, Simon (25 Mart 2015). "Iran-Saudi proxy war in Yemen explodes into region-wide crisis". The Guardian. 24 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
10. Browning, Noah. "The Iran-Saudi Arabia proxy war in Yemen has reached a new phase". Business Insider. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
11. Rubin, Alissa J. (6 Temmuz 2016). "Iraq Before the War: A Fractured, Pent-Up Society". The New York Times. 15 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
12. Diplomat, Rustam Ali Seerat, The. "Iran and Saudi Arabia in Afghanistan". 17 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
13. Diplomat, Ankit Panda, The. "Why Is Pakistan Interested in Brokering Peace Between Iran and Saudi Arabia?". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
14. Sewag, Zulqarnain (30 Nisan 2015). "Sectarian Rise in Pakistan: Role of Saudi Arabia and Iran". 1 (3). 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016 – www.gjms.co.in vasıtasıyla.
15. "New Middle East Cold War: Saudi Arabia and Iran 's Rivalry". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
16. Kenneth M. Pollack (8 Şubat 2016). "Fear and Loathing in Saudi Arabia". Foreign Policy. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.