Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Çok değişkenli kalkülüs veya Çok değişkenli hesaplama, matematik biliminin bir alt alanıdır. Bir değişkenli hesapların, birden fazla değişkenli fonksiyonlarla hesaplara yayılması ve tek değişken yerine çoklu değişken içeren fonksiyonların entegrasyonu olarak görülür. Matris, tensör, kısmi türev, çokkatlı integral, çizgi integrali, yüzey integrali, hacim integrali, Jacobi, Hesse, Gradyan gibi inceleme alanları vardır.[1]
Çok değişkenli analizde limitler ve süreklilik çalışması, tek değişkenli fonksiyonlarla gösterilmeyen birçok sonuçları üretir.[2]
Örneğin, kendi alanlarında farklı yollara yaklaşıldığında farklı sınırlar veren iki değişkenli skaler fonksiyonlar vardır. Örneğin, fonksiyon
noktaya orijinden geçen çizgiler boyunca yaklaştığında sıfıra yaklaşır/ () Ancak, orijine bir parabol boyunca yaklaştığında, fonksiyon değeri ile sınırlanır. Aynı noktaya doğru farklı yollar almak farklı limit değerleri verdiğinden, orada genel bir limit bulunmaz.
Her bir argümandaki sürekliliğin, çok değişkenli süreklilik için yeterli olmadığı da aşağıdaki örnekten görülebilir.[2] Özellikle, gerçek değerli bir fonksiyonun, iki gerçek değerli parametre ile, , sabit için nin in devamlılığı ve sabit için nin nin devamlılığı, nin devamlılığı anlamına gelmez.
Çok değişkenli analizin teknikleri, maddi dünyada ilgi duyulan birçok inceleyi gerçekleştirmek için kullanılır. Başta gelenleri şunlardır:
Fonksiyon türleri | Uygulanabilir teknikler | ||
---|---|---|---|
Eğriler | iken | Eğrilerin uzunlukları, çizgi integralleri ve eğrilik. | |
Yüzeyler | iken | Yüzeylerin alanları, yüzey integralleri, yüzeyler boyunca akış ve eğrilik. | |
Sayıl alanlar | Maksimum ve minimum, Lagrange çarpanları, yönlü türevler, seviye kümeleri. | ||
Vektör alanı | Gradyan, diverjans veya rotasyonel içeren herhangi bir vektör hesabı işlemi. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.