Çargah

Çargâh Türk müziğinde do perdesinin adı ve bu perdede karar kılan makam. Klasik Batı müziğinde tam karşılığı do-majördür.

Karar perdesi çargah, güçlüsü gerdaniye, yedeni buselik, seyri çıkıcı.

Çargah makamında Türk musikinde çok fazla sayıda eser bulunmamaktadır. Az sayıda olan eserlerde ise hicaz ve nikriz geçkiler kullanılmıştır. Ancak ilahiler ve mevlevi bestelerinin çoğu çargah makamındadır.

Çargah makamının gelenekteki kullanımı farklıdır. Gelenekte, çargah makamı dizisi saba makamı dizisi ile büyük ölçüde aynıdır. (Çargah perdesi üzerinde hicaz yapar) ancak saba gibi dügah perdesinde değil çargah perdesinde karar verir. 18. yüzyılda uğursuz sayıldığı için kullanılmamaya başlanmıştır. Daha sonra Saadettin Arel tarafından batıdaki do majör karşılığı olarak Çargah (do) perdesinden başlayan ve gelenekte Nigar olarak bilinen dörtlü ve beşliler Çargah olarak adlandırılmış, Nigar Dörtlüsüne Nigar Beşlisi elde edilmesiyle ortaya çıkan diziye çargah makamı dizisi denilmiştir. Günümüzde çargah, yaygın olarak Arel sisteminde önerildiği biçimiyle kullanılmaktadır ancak birçok Türk müziği akademisyeni Çargah makamı dizisi yerine Nigar demeyi, çargahın ise gelenekte kullanıldığı gibi kullanılmasını önermektedir.^[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

1. Konuyla ilgili olarak bkz: Dr. Nail Yauzoğlu, Türk Müziğinde Makamlar ve Seyir Özellikleri, Pan Yayınları.