Yengeç Bulutsusu

Yengeç Bulutsusu (ayrıca Messier 1, M1, NGC 1952, Taurus A olarak da bilinir) Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

Yengeç Bulutsusu

Bulutsu
NASA/ESA M1, Yengeç bulutsusu
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Takımyıldız	Boğa
Sağ açıklık (α)	05sa 34d 30s[1]
Dik açıklık (δ)	+22° 01′ 00″[1]
Görünür büyüklük (V)	+8.4
Mutlak büyüklük (V)	−3.1 ± 0.5
Görünür boyutlar (V)	420″ × 290″
Özellikler
Uzaklık	6.500 ± 1.600 Iy (2.000 ± 500[2] pc)
Yarıçap (r)	6.5 ± 1.5 Iy
Dikkate değer özellikler	Merceksi pulsar
Keşif
Charles Messier (1758)
Katalog belirtmeleri
M 1[1] • NGC 1952[1] • IRAS 05314+2200 • Sh 2–244
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Bulutsu ilk olarak 1731 yılında John Bevis tarafından gözlemlenmiştir. Bulutsu, Dünya'dan 4 Temmuz 1054 tarihinde görülen bir süpernova patlamasının (enerjisi biten yıldızların şiddetle patlamasına verilen ad) geriye kalan kırıntılardır. Bu tarih biliniyor; çünkü Çinli gök bilimciler bir yıldızın aniden gündüz bile görülebilecek kadar parladığını kayıtlara geçmişler. Bu yıldız parlaklığı sayesinde, 23 gün süresince gündüz gözlenmiş. Bulutsu, yengece benzediği için bu adı almıştır. Dünyadan yaklaşık 7000 ışık yılı (2 kpc) uzakta bulunan bulutsunun çapı 11 ışık yılıdır (3,4 pc) ve saniyede 1.800 km hızla genişlemektedir.

1968 yılında, bulutsunun merkezinde patlayan yıldızdan kalan, saniyede otuz kez dönen ve gama ışınlarından radyo dalgalarına kadar ışınım atımları yayan Yengeç atarcası ("Crab Pulsar")keşfedildi. Bulutsu, tarihi bir süpernova patlaması sayesinde tanımlanan ilk gökcismidir.

Bulutsu kendisini örten gök cisimlerini incelemek için bir ışınım kaynağı olarak davranır. 1950 ve 1960'larda Güneş'in tacı, içinden geçen Yengeç Bulutsusu'nun radyo dalgaları sayesinde haritalandırılmıştı. Son zamanlarda da Satürn'ün uydusu Titan'ın gazyuvarının kalınlığı, gazyuvarın bulutsudan gelen X ışınlarını engellemesi sayesinde ölçülebilmiştir.

Gözlem bilgileri

M1, orta güçte bir arazi dürbünüyle (7x50) bile silik bir ışık kümesi olarak gözlenebilir. M1'e ulaşmak için, Aldebaran iyi bir başlangıç noktasıdır. Bundan sonraki adım da çok basit. Bulutsu, boğanın boynuzlarını oluşturan yıldızlardan biri olan Zeta Tauri(ζ) yıldızının yaklaşık 1,5° kuzeybatısında yer alıyor.