Wright Flyer

Wright Flyer, Wright Kardeşler tarafından Wright Glider (planör)'den geliştirilen tarihin ilk insanlı uçağı.

Wright Flyer
Tür	Prototip
Ekip	Tek kişi
İlk uçuş	17 Aralık 1903
Üretici	Wright Kardeşler  ABD
Ebatları
Uzunluk	6,43 m
Kanat açıklığı	12,29 m
Yükseklik	2,74 m
Kanat alanı	47 m²
Kütle ve Taşıma Kapasitesi
Boş ağırlık	274 kg
Yüklü ağırlık	338 kg
Tahrik
Motor	1 x 12 hp (9 kW) Wright motoru (4 silindir) 2 pervaneli
Performans
Azami hız	48 km/s
Ağırlık/güç katsayısı	37 kg/kW

Uçuşlar

Meteoroloji merkezine danışıp sert rüzgarların estiği yer olduğunu öğrenen Wilbur Wright, Kuzey Karolina Eyaleti'nin Kitty Hawk kasabasında Wright Glider adlı planörün denemesini yapmaya karar verdi ve Wright Kardeşler Eylül 1900'da ilk defa Kitty Hawk'a gittiler. Temmuz 1901, Ağustos - Ekim 1902'de de Kitty Hawk'ta geliştirdikleri planörle denemeye devam ettiler.

Uçak için Kanatçık (aileron) yerine warping wing kullandı ve 23 Mart 1903'te Flying Machine adıyla patent hakkını almak için mahkemeye başvurdu. (22 Mayıs 1906'da patent numarası：821.393 ile kabul edilecektir.)

23 Eylül 1903'te tekrar oraya giderek 14 Aralık 1903 tarihinde gerçekleştirdikleri denemede 3.5 saniye havada kalıp düştü.

17 Aralık 1903 saat 10:35'te Kitty Hawk kasabasına yakın Kill Devil Hills mevkiinde, Wrigh Flyer, Orville Wright'in komandasıyla 12 saniyede 36,6 metre uçarak ilk uçuşu gerçekleştirdi.^[1]

İkinci uçuşu 11:20'de gerçekleştirildi ve Wilbur Wright komandasında 12 saniyede 53,4 metre uçtu. Üçüncü uçuşu 11:40'ta Orville Wright komandasında 15 saniyede 61 metre uçtu. Dördüncü ve son uçuşu 12:00'da Wilbur Wright komandasında 59 saniyede 260 metre uçtu. Sadece beş kişi bu denemeleri izledi.^[1]

Ancak Wright Kardeşler kapalı bir şekilde gerçekleştirildiği için ilk uçak üzerindeki tartışmaya yol açtı.

Smithsonian ve Curtiss

23 Ekim 1906'da Fransa'ya göç eden Brezilyalı Alberto Santos-Dumont, kendisinin geliştirdiği 14 bis uçağıyla 60 metre uçtu ve dönemin Avrupasında bunun ilk uçak olduğu kabul edilmekteydi.

Smithsonian Müzesi devletin desteğini alıp Samuel Pierpont Langley'in önderliğiyle geliştirdiği Aerodrome ile Potomack Nehri'nde gerçekleştirdiği iki deneme (7 Ekim ve 8 Aralık 1903) başarısız olmasıyla, Langley'in ardından müzenin genel müdürü olan Charles Doolittle Walcott Wright Kardeşlere sıcak bakmadı.

Temmuz 1908'de AEA June Bug ile dışarıdan yardım almadan kalkabilen ilk uçağı icat eden Glenn Hammond Curtiss ise kardeşler tarafından açılan patent davasını kaybederek firması da battığı için kardeşlere kızgındı.

Mayıs - Haziran 1914'te Walcott'un desteğini alan Curtis Aerodome'nın Wright Flyer dan önce uçmuş olduğunu kanıtlamak için Aerodome yı tekrar yaptırarak deneme gerçekleştirdi. Smithsonian Müzesi Aerodome'nın ilk uçak olduğunu ilan etti ve Aerodome Washington Devlet Müzesi'nde "ilk uçak" olarak sergilendi. Ancak daha sonra Curtis'in Aerodome'nın 1903'teki orijinalliğini korumadan 38 yerde değişikliği yaparak uçurduğu ortaya çıkacaktır.

Wright Flyer ise Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün deposunda durmaktaydı. Ve daha Londra Bilim Müzesi'nin isteği üzerine orada sergilenmeye başlandı.

Walcott'un ardından Smithsonian Müzesi genel müdürlüğüne getirilen Charles Greeley Abbot 1942 yılında Wright Kardeşlerin başarısını kabul etti ve 17 Aralık 1948'de ilk defa Smithsonian Müzesinde sergilendi.

Kaynakça

1. "Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk, North Carolina, to His Father Announcing Four Successful Flights, 1903 December 17". World Digital Library. 17 Aralık 1903. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013.