Tuzla, İstanbul

Tuzla, Bosna-Hersek ile karıştırılmamalıdır.

Tuzla, İstanbul ilinin en güneydoğusunda bulunan ilçesidir. Türkiye'nin orta derecede kalabalık nüfuslu ilçelerinden biridir. Ayrıca Türkiye'nin en büyük tersaneler bölgesi Tuzla'da bulunmaktadır.

Tuzla
İlçe
Tuzla'nın genel görünümü (Mayıs 2012)
Tuzla'nın İstanbul'daki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	İstanbul
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ümit Hüseyin Güney
• Belediye başkanı	Eren Ali Bingöl (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	201 km²
Rakım	19 m
Nüfus
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	34940
İl alan kodu	216
İl plaka kodu	34
Resmî site tuzla.bel.tr tuzla.gov.tr

Tarihçe

1400 yılında Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. Tuzla'da yaşayan Rumlar, Lozan Anlaşması çerçevesinde Selanik, Kavala ve Drama'dan gelen Türklerle mübadele edildiler.^[1]

20 Ocak 1954'te idarî olarak Gebze'den ayrılarak Kartal ilçesine bağlandı. 1980'lerin sonuna kadar balıkçılık ve çiftçiliğin bir arada sürdürüldüğü Tuzla'da sanayinin gelişmesiyle çiftçilik önemini yitirmiştir. Günümüzde Tuzla, Türkiye'nin en büyük tersanelerine ev sahipliği yapmaktadır.

Eğitim

Merkezde, İTÜ Denizcilik Fakültesi, Kuzeybatıda çok ünlü bir askeri okul olan Tuzla Piyade Okulu ve Güneyde Tuzla Burnu'nda ise Deniz Harp Okulu bulunmaktadır. Ayrıca Tuğrul Bey Anadolu Lisesi, Behiye - Dr. Nevhiz Işıl Anadolu Lisesi, Tuzla Anadolu Lisesi, Mehmet Tekinalp Anadolu Lisesi, Tuzla Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi, Orhanlı Lisesi, Zübeyde Hanım İlköğretim Okulu, Merkezde Çağrı Bey İlkokulu-ortaokulu, postane mahallesinde Piri reis ortaokulu, Fen koleji, Sabancı Üniversitesi, Okan Üniversitesi, Gedik Üniversitesi, Medeniyet Üniversitesi ve Piri Reis Üniversitesi de Tuzla'da bulunmaktadır. Ayrıca Terakki Vakfı Okulları Tepeören Yerleşkesi, Koç Özel Lisesi, Uğur Okulları Tuzla kampüsü, Eğitmen Koleji, Birey Anadolu Lisesi, Özel Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Kale Koleji, Özel Açı lisesi de Tuzla'da yer almaktadır.

Coğrafya

Tuzla, İstanbul'un en güneyinde yer alır. Coğrafî konum olarak kuzeyde ve batıda Pendik ilçesi bulunur. Kuzeydoğusunda Kocaeli'nin Gebze, doğusunda ve güneydoğusunda sırasıyla Kocaeli'nin Çayırova ve Darıca ilçeleri yer alır. Güneyinde Marmara Denizi bulunur ve 13 km. kıyı şeridine sahiptir. Deniz seviyesinden yüksekliği, merkezde ortalama 25-30 metredir. Güneydeki Tuzla Burnu büyük bir çıkıntı olarak göze çarpar. Araziler genellikle alçak tepelerle düzlük araziler şeklindedir. Yükseklik Akfırat ve Orhanlı beldelerinde 250-300 metreyi bulur. En yüksek yer 300 m ile Akfırat'tadır.

İklim

Tuzla; Marmara ikliminin etkisi altındadır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklığı 15 °C'dir. Kışın sıcaklık sıfırın altına sık sık olmasa da düşer. Bahar ayları yağışlıdır ve nisan ayından itibaren sıcaklık belirgin bir şekilde yükselir. 1975'ten beri yapılan ölçümlere göre kış ayları ortalama sıcaklığı 6,4 °C-8,5 °C arasında, yaz ayları ortalama sıcaklığı ise 22 °C-24,3 °C arasındadır.^[2][3]

Tuzla iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara
En yüksek sıcaklık (°C)	17,2	23,0	27,7	34,1	36,8	45,5	43,4	42,5	37,3	36,0	34,9	25,6
En düşük sıcaklık (°C)	−9,7	−16,3	−8,7	−2	1,0	7,7	14,5	13,3	8,6	2,2	−2,7	−7

• En çok yağış: 172 mm (27 Ağustos 2001)
• En çok kar: 89 cm (16 Şubat 2004)
• En hızlı rüzgâr: 118 km (20 Haziran 2010)
• En sıcak gün: 45,5°C (29 Haziran 2007)
• En soğuk gün: -16,3 °C (25 Şubat 2003)
• Yıllık ortalama sıcaklık: 14,7 °C

Mahalleler

İlçedeki mahallelerin haritadaki yeri

• Akfırat
• Anadolu
• Aydınlı
• Aydıntepe
• Cami
• Evliya Çelebi
• Fatih
• İçmeler
• İstasyon
• Mescit
• Mimar Sinan
• Orhanlı
• Orta
• Postane
• Şifa
• Tepeören
• Yayla

Nüfusu ve ilçe oluşu

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) hazırlamış olduğu 2008 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre Tuzla ilçesinin Toplam Nüfusu 181.658 kişidir. İstanbul'un 39 ilçesi nüfus sayısı bakımından 2008 yılı verilerine göre incelendiğinde Beşiktaş'tan sonra 32. sırada yer almıştır. Tuzla'yı Arnavutköy izlemektedir. En kalabalık mahallesi, Aydınlı'dır.^[4]

1936 yılında müstakil belediye olan Tuzla 1954 yılında Gebze'den ayrılarak Kartal ilçesine bağlanmış, 1987 yılında Pendik ilçesinin kurulması nedeniyle Pendik ilçesine bağlanmıştır. Tuzla, 3 Haziran 1992 tarih ve 21247 sayılı Mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan 27 Mayıs 1992 tarih ve 3806 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Pendik ilçesinden ayrılarak Tuzla adı altında müstakil bir ilçe olmuştur.

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1935[5]	2.414	veri yok	veri yok
1940[6]	2.488	veri yok	veri yok
1945[7]	3.694	veri yok	veri yok
1950[8]	3.063	veri yok	veri yok
1955[9]	4.043	veri yok	veri yok
1960[10]	4.393	veri yok	veri yok
1965[11]	7.393	veri yok	veri yok
1970[12]	9.905	veri yok	veri yok
1975[13]	11.163	veri yok	veri yok
1980[14]	16.440	veri yok	veri yok
2000[15]	123.225	107.883	15.342
2007[16]	165.239	148.792	16.447
2008[17]	170.453	170.453	veri yok
2009[18]	181.658	181.658	veri yok
2010[19]	185.819	185.819	veri yok
2011[20]	197.230	197.230	veri yok
2012[21]	197.657	197.657	veri yok
2013[22]	208.807	208.807	veri yok
2014[23]	221.620	221.620	veri yok
2015[24]	234.372	234.372	veri yok
2016[24]	242.232	242.232	veri yok
2017[24]	252.923	252.923	veri yok
2018[24]	255.468	255.468	veri yok
2019[24]	267.400	267.400	veri yok
2020[24]	273.608	273.608	veri yok

Not: 2008 yılında köyler mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Siyaset

Yerel Seçimler

Seçim	Belediye Başkanı	Parti		Oy Oranı
1992[25]	İdris Güllüce		Refah Partisi	%28,85
1994				%29,95
1999			Fazilet Partisi	%25,61
2004	Mehmet Demirci		Adalet ve Kalkınma Partisi	%31,88
2009	Şadi Yazıcı			%40,25
2014				%49,99
2019				%50,52
2024	Eren Ali Bingöl		Cumhuriyet Halk Partisi	%50,93
Kaynak:[26]

Ulaşım

Ana madde: Tuzla'dan geçen ulaşım hatları

Ulaşım Tuzla'da kara ve demir yoluyla sağlanmaktadır. İETT ve Özel Halk otobüsleriyle Tuzla'dan Kadıköy'e ve Maltepe'ye Kartal'a ve Pendik'e otobüs hatları bulunmaktadır. Deniz ulaşımına müsait olmasına rağmen şehir merkezine uzak konumu nedeniyle deniz yolu ulaşımı yetersizdi. Ancak, 2024 yılında ilçeden Pendik ve Adalar rotasında bir deniz hattı kurulması kararlaştırılmıştır.^[27] Bunun neticesinde sefer süresi 100 dakikayı bulan Tuzla-Pendik-Büyükada Hattı yolcu seferlerine açılmıştır.^[28] Tuzla'da bulunan demiryolu Marmaray çalışmaları kapsamında yenilemeye girmiş çalışmalar tamamlanarak 12 Mart 2019'da devlet erkanının katıldığı açılışla hizmete girmiştir.^[29][30] Şifa Mahallesi'nden 500T hattı ile Topkapı'ya ulaşım varken Tuzla'daki Esenler otobüsü 1 Haziran 2015'te kaldırılmıştır.^[31]M4 hattı'nın Tavşantepe'den Tuzla 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İstanbul Metrosunun Tuzla'ya uzatma inşaatı ise devam etmektedir.

Önemli yerler

• İstanbul Park Formula 1 Pisti
• İTÜ Denizcilik Fakültesi
• Koç Okulları (Lise ve Üniversite)
• Okan Üniversitesi
• Piri Reis Üniversitesi
• Sabancı Üniversitesi
• Piyade Okulu
• Deniz Harp Okulu
• Tuzla Anadolu Lisesi
• Viaport Tuzla Marina Alışveriş Merkezi
• Kordon boyu (Tuzla sahili)
• Şelale Eğitim Parkı Planetaryum ve Gözlemevi
• Terakki Vakfı Okulları Tepeören Yerleşkesi
• Şehitler Caddesi
• Tuzla Port Alışveriş Merkezi