Remove ads
Ömer Turgut Demirağ (13 Aralık 1921, Sivas - 14 Ocak 1987, İstanbul), Türk sinema yönetmeni,[1] yapımcısı ve senarist.
Turgut Demirağ | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ömer Turgut 13 Aralık 1921 Divriği, Sivas, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 14 Ocak 1987 (65 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Diğer ad(lar)ı | Ömer Turra, Turgut N. Demirağ |
| Eğitim | Kabataş Erkek Lisesi, Güney Kaliforniya Üniversitesi |
| Meslek | Senarist, yapımcı, yönetmen |
| Evlilik | Rüçhan Çamay Afet Tuğbay |
| Çocuk(lar) | Muhteşem Demirağ Melike Demirağ Nevbahar Demirağ |
| Ebeveyn(ler) | Abdurrahman Naci Demirağ |
ABD'de sinema eğitimi aldıktan sonra Türkiye'de And Film adlı film yapım şirketini kurdu. "Yeşilçam'a Hollywood sinema tekniklerini getiren kişi" olarak bilinir.[2] 1947-1951 yılları içinde çektiği Evvel Zaman İçinde adlı animasyon filmi Türk sinemasının “ilk uzun metrajlı animasyon filmi" ve “tamamı renkli çekilen ilk film” girişimi idi. Senaryosunu yazıp yönettiği Aşk ve Kin adlı film, 2. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film seçildi. Demirağ, 1974 yılında ABD'ye yerleşti.
Remove ads
1921 yılında Divriği'de doğdu. Babası, tapu mühendisi Abdurrahman Naci Demirağ'dır. Türkiye’de ilk uçak fabrikasının kuruluşu, ilk sigara kağıdı üretimi gibi alanlarda öncülük etmiş Nuri Demirağ, amcasıdır.[3] Naci ve Nuri Demirağ'ın babaları Ömer Bey, Mengücek Han'ın Anadolu'ya yerleşirken beraberinde getirdiği dört Türk ailesinden biri olan Mühürdarzadelerin 19. Yüzyıldaki torunuydu.[2]
Turgut Demirağ, ilköğrenimini Sivas'ta tamamladıktan sonra babası ve amcasının ortak işleri nedeniyle taşındıkları İstanbul'da[2] Boğaziçi Lisesi ve Kabataş Lisesi'nde okudu.[4] 1939'da Ziraat Mühendisliği eğitimi için ABD'ye gitti. 1941'de mühendislik eğitimini bırakıp Güney Kaliforniya Üniversitesi'nin sinemacılık bölümünde eğitim gördü.1943-1945 yıllarında Paramount Stüdyolarında stajyer olarak çalıştı.[5] Babasının ölümü üzerine ABD'deki sinema çalışmalarını bırakıp 1945 yılında Türkiye'ye döndü ve adını babasının isimlerinin baş harflerinden alan And Film adlı bir film yapım şirketi kurdu. Bu şirkette yapımcı ve yönetmen olarak çalıştı.[6] Beyoğlu'nda And Sineması'nı (daha sonra Şan Sineması adını aldı) kurdu.[7]
Demirağ, Reşat Nuri Güntekin'in aynı adlı eserinden Bir Dağ Masalı'nı (1947) çekerek yönetmenliğe başladı. Sinemanın Anadolu’ya yayılmasının ilk örneklerinden biri olan Bir Dağ Masalı, Türk sinemasında o güne kadar çekilen en pahalı film unvanını aldı.[4] Film, ticari başarı sağlayamadı ancak 1948 yılında Yerli Film Yapanlar Cemiyeti'nin düzenlediği yarışmada En İyi Film ödülüne değer görüldü.[5]
İlk filmini, Hülya (1947), Kanlı Taşlar (1948) ve Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm (1949) filmleri izledi. Çekimlerine 1947 yılında başladığı Evvel Zaman İçinde (1951) adlı animasyon filmin yönetmen ve yapımcılığının yanı sıra görüntü yönetmenliğini de üstlendi. Tamamı renkli çekilen bu filmle “ilk uzun metrajlı film” in yanı sıra “ilk renkli film” girişimini de başlattı.[8] Bu film, 1951 yılında tamamlandı. 35 mm profesyonel formata basılması için ABD'ye gönderdiği kayıtların kaybolması üzerine bu film izleyiciyle buluşamadı.[4]
Demirağ'ın 1950'li yıllarda çektiği filmler arasında Drakula İstanbul'da (1953), Ahretten Gelen Adam (1954), Karasu (1958) bulunur. 1960'larda Cumbadan Rumbaya (1960), Aşk ve Kin (1964) gibi filmleri yazıp yönetti. 1965'te Aşk ve Kin'le 2. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film seçildi. 1965'ten sonra Çanakkale Arslanları (1964), Kadın Avcıları (1966), Abbase Sultan (1968), Ayrı Dünyalar (1969) gibi filmler yaptı. Demirağ, filmi 1967'de ikinci kez çekti. Domatesler Ve Silahlar'dan (1974)' sonra sinemayı bırakarak ABD'ye yerleşti.
Türk Film Prodüktörleri Cemiyeti (Film Yapımcıları Derneği) başkanlığı da yapan Demirağ, 19 film yönetti, 64 filmin yapımcısı oldu, ayrıca 19 filmin senaryosunu yazdı.
Demirağ, 1953 yılında caz sanatçısı Rüçhan Çamay ile evlendi ve bu evliliğinden oğlu Muhteşem ile kızı Melike doğdu.[2] Demirağ ikinci evliliğini 1970 Türkiye güzeli Afet Tuğbay ile yapmış ve bu evliliğinden kızı Nevbahar Demirağ dünyaya gelmiştir.
14 Ocak 1987'de İstanbul'da yaşamını kaybeden Demirağ, Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanında toprağa verildi.
Remove ads
Senarist olarak
- 1947: Bir Dağ Masalı
- 1950: İstanbul Geceleri
- 1950: Sihirli Define
- 1952: Deli
- 1953: Drakula İstanbul'da
- 1953: Zıt Kardeşler Polis Hafiyesi
- 1954: Ahretten Gelen Adam
- 1958: Karasu
- 1959: Hasret Şarkısı
- 1960: Cumbadan Rumbaya
- 1964: Aşk ve Kin
- 1964: Çanakkale Aslanları
- 1965: Kocamın Nişanlısı
- 1967: Bir Dağ Masalı
- 1968: Abbase Sultan
- 1968: Parmaksız Salih
- 1969: Ayrı Dünyalar
- 1969: Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm
- 1970: Şampiyon
- 1971: Üç Kızgın Cengaver
- 1972: Aynı Yolun Yolcusu
Yapımcı olarak
- 1947: Bir Dağ Masalı
- 1947: Hülya
- 1948: Kanlı Taşlar
- 1949: Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm
- 1949: Üvey Baba
- 1950: Akdeniz Korsanları
- 1950: Çakırcalı Mehmet Efe
- 1950: İstanbul Geceleri
- 1950: Parmaksız Salih
- 1951: Evvel Zaman İçinde
- 1951: Tanrı Şahidimdir
- 1952: Bu Kız Böyle Düştü
- 1952: Deli
- 1953: Drakula İstanbul'da
- 1953: Zıt Kardeşler Polis Hafiyesi
- 1954: Ahretten Gelen Adam
- 1955: Kara Vadi
- 1956: Ada Sahillerinde
- 1956: Günah Bizimdir
- 1957: Çölde Bir İstanbul Kızı
- 1958: Karasu
- 1958: Bir Kadın Tuzağı
- 1960: Cumbadan Rumbaya
- 1961: Hazreti Ömer'ın Adaleti
- 1961: Sepetçioğlu
- 1961: Şeytanın Kılıcı
- 1962: Süleyman Çelebi
- 1962: Zorla Evlendik
- 1963: Genç Kızlar
- 1963: Yabancı Kız
- 1964: Aşk ve Kin
- 1964: Çanakkale Arslanları
- 1964: Ankara'ya Üç Bilet
- 1964: Dağ Başını Duman Almış
- 1964: İki Sene Mektep Tatili
- 1965: Kocamın Nişanlısı
- 1965: Yalancının Mumu
- 1966: Kadın Avcıları
- 1966: Mahzun Gönüller
- 1967: Bir Dağ Masalı
- 1967: Hacı Murat
- 1967: Harun Reşid'ın Gözdesi
- 1967: Devlerin İntikamı
- 1967: Gecekondu Peşinde
- 1967: Kızıl Tehlike
- 1967: Yalnız Adam
- 1968: Abbase Sultan
- 1968: Hacı Murat Geliyor
- 1968: Kafkas Kartalı
- 1968: Parmaksız Salih
- 1969: Ayrı Dünyalar
- 1969: Dişi Eşkiya
- 1969: Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm
- 1969: Esmerin Tadı Sarışının Adı
- 1970: Şampiyon
- 1971: İpini Boynunda Bil
- 1971: Üç Kızgın Cengaver
- 1971: Kurşunla Selamlarım
- 1972: Aynı Yolun Yolcusu
- 1974: Domatesler Ve Silahlar
Yönetmen olarak
- 1947: Bir Dağ Masalı
- 1947: Hülya
- 1948: Kanlı Taşlar
- 1949: Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm
- 1951: Evvel Zaman İçinde
- 1954: Ahretten Gelen Adam
- 1958: Karasu
- 1960: Cumbadan Rumbaya
- 1964: Aşk ve Kin
- 1964: Çanakkale Arslanları
- 1965: Kocamın Nişanlısı
- 1966: Kadın Avcıları
- 1967: Bir Dağ Masalı
- 1967: Felaket Kuşu
- 1968: Abbase Sultan
- 1968: Parmaksız Salih
- 1969: Ayrı Dünyalar
- 1971: Üç Kızgın Cengaver
- 1972: Aynı Yolun Yolcusu
- 1974: Domatesler Ve Silahlar
Remove ads
- 1947: Yerli Film Yapanlar Cemiyeti Ödülleri - En Başarılı Senaryo - Bir Dağ Masalı
- 1965: 2. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Film - Aşk ve Kin
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads