Toplum mühendisliği

Toplum mühendisliği ya da toplumsal psikolojik bilinç mimarlığı denilen faaliyet. Uygulama toplum geneline, dar topluluklara veya kişilere karşı yürütülebilir.

Amaçları

Stratejik, pazarlama, eğitim veya dini amaçlar bu faaliyetlerin harekât noktası olabilir.

Teknikler

Pazarlama, sürekli tekrar, çocuklar, gençler, fakirler ya da kadınlar gibi daha savunmasız gruplara yönelik propaganda ve organizasyonlar, alternatif veya rakip düşünceyi düşmanlaştıran zihinsel örgü ve bu bilincin şartlandırma yöntemleri ile yayılması söz konusu olabilir.

Sonuçları ve etkileri

Kişisel hayatta; uzun süreli beyin yıkamanın dışsal faktörler olarak kişiler üzerinde algı, antisosyal kişilik bozuklukları ve dissosiyatif bozukluklara yol açması mümkündür.

Toplumsal hayatta; bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde ortaya çıkarılan bir düşüncenin gerçekleştirilmesi için yarı gerçek yarı senaryo bir hikâyenin psikolojik savunma mekanizmalarını harekete geçirmesi sonucu toplumsal hareket olarak isyan hareketleri ortaya çıkartılabilir.

wikileaks belgeleriyle toplumda oluşturulan algılar

• - Yasemin Devrimi (Tunus) Wikileaks Devrimi^[1] olarak adlandırırlar.
• - 2011 Mısır Halk isyanı

Tarihçe

Aslında bu yöntem insanlık tarihi boyunca insanların toplu yaşama geçiş süreçleri içinde tarihler boyunca defalarca defa kullanılmış bir yöntemdir.

Yakın tarihsel olaylar: 6-7 Eylül Olayları

Medya haberi

• ",, mühendislik çalışması var."^[2]

Toplum Mühendisliği, toplumun demografisinde, sosyal dokusunda, tarihten gelen yapısında değişiklik yapmak, tepkilerini, nefretlerini, isteklerini, sevgilerini, tutkularını ve kitlesel şekilde ifade ettiklerini duygularını yönlendirebilmek, kontrol altında tutabilmek, paralize edebilmek gibi yetileri içeren iştir. Böyle bir meslek dalı yoktur. Toplum mühendisliği, çeşitli meslek dallarından oluşan bir ekip tarafından, finansal destek, koruma, iletişim ve başka araçlar yardımı ile gerçekleştirilebilir. Daha çok askeri ve istihbari alanlarda kullanılan bir terimdir.

Tarihte toplum mühendisliği

Tarihte özellikle 19. yüzyılda kitlenin doğuşu ve gelişmesi, kitle iletişiminin yaygınlaşması ile birlikte kitle hareketlerinin ve dolayısıyla da kitleyi yönlendirici politik ve ideolojik söylemlerin geliştiğini görmekteyiz. Soğuk savaş döneminde ABD ve SSCB'nin başını çektiği iki kutuplu dünyada toplum mühendisliği çeşitli şekillerde söz konusu olmuş ancak her iki kutup da birbirlerini toplumlarını yanlış yönlendirmekle suçlamışlardır.

Sovyetler Birliğinde, Çarlık Rusyasının toplumsal yapısı yerine yeni Sovyet kültürünü getirmek ve ideal Sovyet vatandaşı adına kampanyalar düzenlenmiş ve bunun için gazeteler, kitaplar, filmler vs. kullanılmıştır. Benzeri uygulamalar Çin'de Kültür Devrimi programında ve Kamboçya'da da uygulanmıştır.

Aynı dönemde ABD'de de kitle "özgür dünya" idealiyle ve demokrasi adına hükûmetlerinin savaştığına inandırılmış ve aydın çevrelerde komünist avı başlatılmış, kızıllarla işbirliği yaptığına inanılan kişilerin faaliyetleri engellenmiştir.

Nazi yönetimi altındaki Almanya'da da Joseph Göbbels yönetimi altında kamuoyu oluşturan sofistike yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler daha sonraki yıllardaki propaganda yöntemleri için de model oluşturmuştur.

En ünlü temsilcilerinden birinin Theodor W. Adorno olduğu Frankfurt Okulu gibi sosyoloji kuramcıları kitle kültürü gibi bir yeni fenomenin ve bu fenomen çerçevesinde de Nazizm gibi örnekleriyle yeni manipülatif bir gücün doğuşunu gözlemlemiş ve üzerinde yorumlarda bulunmuşlardır.

Ayrıca bakınız

• Toplum bilimi

Kaynakça

1. Dickinson, Elizabeth (13 Ocak 2011). "The First WikiLeaks Revolution?". Foreign Policy Magazine. 27 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2011.
2. "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.