İstefe

İstefe veya İstefa (Grekçe: Θῆβαι Thebai, Osmanlıca: İstife veya İstifa), Antik Yunanistan'da kurulan bir şehir devletidir.^[1] Atina'nın kuzeybatısındaki Böotya bölgesinde bulunmaktaydı.^[2] Tebai, Doğu Yunanistanda, Böotia'nın ortasında verimli bir yerde kurulmuştur. Tebai'nin ilk zamanlarına ait bilgiler efsanelere dayanır. Şehrin kuvvetli surlarla çevrili oluşu, buranın Böotia'nın merkezi olmasını sağladı.

Tarihi

Tebai zamanla ekonomik ve askeri açıdan güçlendi. Bu gelişim sonucunda komşusu Atina ile Tebai ilişkileri bozuldu. Bu sebepten dolayı Tebaililer, Eski Yunanistan tarihinin en önemli savaşlarından olan Peloponnes Savaşlarında Atinalıların düşmanı olan Spartalılar'ın tarafını tuttular.^[3]^[4] Atina'nın mağlup olmasıyla Yunanistan, Sparta'nın yönetimi altına girdi. Bir süre sonra Tebaililer Spartalılarla üstünlük mücadelesine girdiler. Bu mücadelenin sonucunda Levktra Muharebesi(en:Battle of Leuctra) (MÖ 371) patlak verdi. Bu savaş Levktra(en:Leuctra) ovasında yapıldığı için bu ismi almıştır. Tebai kuvvetleri generalleri Epaminondos'un müthiş taktiği ile Antik Dünyanın en savaşçı milleti olan Spartalıların ordusunu, yarısından fazlasını kılıçtan geçirmek suretiyle yendi. Böylelikle Yunanistan'daki bütün güç dengeleri altüst oldu. Kudret Tebai'nin eline geçti. Bütün site devletleri Tebai üstünlüğünü kabul etti. Ancak Tebaililerin kuvveti General Epaminondos'un taktiksel zekasından kaynaklanıyordu. Epaminondos'un Spartayla yapılan bir savaşta ölmesiyle birlikte Tebai zayıflamaya başladı, artık Yunan siteleri tek bayrak altında toplanmayı reddediyordu.

Makedonya kralı II. Filip MÖ 338 yılından itibaren Yunan sitelerini zaptetmeye başladı. Tebaililer Filip'e karşı koyabilmek için Atina lılarla birleşti ancak Makedonyalılar Shekrona Savaşında (MÖ 338) onları mağlup etti ve bütün Yunanistan Makedon egemenliğine girdi.

Büyük İskender in Makedon tahtına geçmesiyle birlikte Tebaililer bağımsızlıkları için ayaklandılar. Fakat İskender'e yenildiler. İskender Tebailileri cezalandırmak için şehri yerle bir etti. Şehir bir daha toparlanamadı (MÖ 336)...

Mitoloji'deki yeri

Eski Yunan efsanelerine göre Tebai kentinin kurucusu Fenikeli Kadmos'tur. Tanrıların kralı Zeus boğa kılığına girerek Kadmos'un kız kardeşi Europa'yı kaçırır. Kız kardeşini aramak için yollara düşen Kadmos, Delfi kâhinleri'ne akıl danışır. Kahinler ona yolda karşısına çıkacak olan bir ineğin peşine takılmasını, inek nereye çökerse orada bir kent kurmasını söyler. Onların sözüne uyan Kadmos sonunda Böotia'ya varır ve orada Tebai Kalesi Kadmeia'yı kurar.

Kaynakça

[1]
Campbell, Brian (2017). The Oxford handbook of warfare in the classical world. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0190499136.
[2]
Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
[3]
Hornblower, Simon (2011). The Greek world: 479-323 BC (4. bas.). Abingdon, Birleşik Krallık: Routledge. ISBN 978-0415602914.
[4]
Osborne, Robin (1996). Greece in the making, 1200-479 BC. Londra: Routledge. ISBN 978-0415469913.

[AntikSavaş-1] [1]
Campbell, Brian (2017). The Oxford handbook of warfare in the classical world. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0190499136.

[coğ1-2] [2]
Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[AntikYunanTarihiMÖ323-3] [3]
Hornblower, Simon (2011). The Greek world: 479-323 BC (4. bas.). Abingdon, Birleşik Krallık: Routledge. ISBN 978-0415602914.

[AntikYunanMÖ479-4] [4]
Osborne, Robin (1996). Greece in the making, 1200-479 BC. Londra: Routledge. ISBN 978-0415469913.

[1]

[2]

[3]

[4]