Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları listesi

Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları listesi, Türkiye'yi yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı^[1] koruyan Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta etmiş genelkurmay başkanlarının listesidir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı Mirliva İsmet Paşa'dır.^[2] 16 Ağustos 2023 tarihinden beri genelkurmay başkanı Orgeneral Metin Gürak'tır.

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Türk Silahlı Kuvvetleri amblemi
Genelkurmay başkanı forsu
Görevdeki Orgeneral Metin Gürak 16 Ağustos 2023 tarihinden beri
Üyelik	Millî Güvenlik Kurulu Yüksek Askerî Şûra
Atayan	Türkiye cumhurbaşkanı
Görev süresi	4 yıl
Önceli	Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisi Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekili
Oluşum	3 Mayıs 1920 (105 yıl önce) (1920-05-03)
Açılışı yapan	Mirliva İsmet Paşa
Bağlılık	Türkiye Millî Savunma Bakanlığı

Genelkurmay başkanı, orgeneral/oramiraller arasından atanır ve görev süresi 4 yıldır.^[3] Görev süresi, yaş haddi olan 67 yaşına kadar uzatılabilir. Bu yaş haddi de cumhurbaşkanınca birer yıllık sürelerle 72 yaşına kadar uzatılabilir.^[4] Yaş haddi, 30 Ağustos tarihine göre hesaplanır.

22 yıl 4 ay 28 gün ile en uzun süre görev yapan genelkurmay başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'tır. En kısa süre görev yapan Orgeneral Ragıp Gümüşpala, 62 gün bu görevi yürütmüş ve Millî Birlik Komitesi tarafından emekliye sevk edilmiştir.

Şu ana kadar görev yapmış genelkurmay başkanlarının tamamı karacıdır. Karacılardaki dağılım ise 14 topçu, 13 piyade, 1 istihkâm, 1 muhabere, 1 ulaştırma ve 1 kara pilot şeklindedir.

Cumhurbaşkanlığı yapan genelkurmay başkanları sırasıyla İsmet İnönü,^[5] Cevdet Sunay^[6] ve Kenan Evren'dir.^[7] Kenan Evren, 12 Eylül Darbesi sonrası hem devlet başkanlığı hem de genelkurmay başkanlığı görevini yürütmüştür. İnönü ve Sunay ise askerlikten emekli olduktan sonra cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Genelkurmay başkanları

№	Fotoğraf	Genelkurmay başkanı	Görev başlangıcı	Görev bitişi	Görev süresi	Branşı	Çatışma/savaşları
1		Mirliva İsmet Paşa (1319-SAH.TOP.1)	3 Mayıs 1920	10 Kasım 1921	1 yıl, 191 gün	—	31 Mart Vakası Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[8]
2		Mareşal Fevzi Çakmak (1311-C.P.7)	3 Nisan 1921	12 Ocak 1944	22 yıl, 284 gün	—	1910 Arnavut İsyanı 1911 Arnavut İsyanı Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[9]
3		Orgeneral Kâzım Orbay (1320-SAH.TOP.1)	12 Ocak 1944	30 Temmuz 1946	2 yıl, 199 gün	Türk Kara Kuvvetleri	31 Mart Vakası Karadağ Hudut Olayları Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı Dersim İsyanı[10]
4		Orgeneral Salih Omurtak (1323-P.1)	1 Ağustos 1946	8 Haziran 1949	2 yıl, 311 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Trablusgarp Savaşı I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı Şeyh Said İsyanı Zilan Katliamı Ağrı ayaklanmaları[11]
−		Orgeneral Nuri Yamut[b] (1324-P.27) Vekâleten	3 Ocak 1949	10 Haziran 1949	151 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[12]
5		Orgeneral Nafiz Gürman (1319-P.5)	10 Haziran 1949	6 Haziran 1950	361 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[13]
6		Orgeneral Nuri Yamut (1324-P.27)	6 Haziran 1950	10 Nisan 1954	3 yıl, 308 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[12]
7		Orgeneral Nurettin Baransel (1328-B.P.8)	28 Mayıs 1954	25 Ağustos 1955	1 yıl, 89 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[14]
8		Orgeneral Hakkı Tunaboylu (1330-C.TOP.3)	25 Ağustos 1955	10 Ekim 1957	2 yıl, 46 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[15]
9		Orgeneral Feyzi Mengüç[d] (1330-C.İS.39) Vekâleten	11 Ekim 1957	22 Ağustos 1958	315 gün	Türk Kara Kuvvetleri	I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[16]
10		Orgeneral Rüştü Erdelhun (1330-B.TOP.10)	23 Ağustos 1958	27 Mayıs 1960	1 yıl, 278 gün	Türk Kara Kuvvetleri	I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[17]
11		Orgeneral Ragıp Gümüşpala (1333-P.92)	3 Haziran 1960	4 Ağustos 1960	62 gün	Türk Kara Kuvvetleri	I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı Şeyh Said İsyanı Dersim İsyanı[18]
12		Orgeneral Cevdet Sunay (1334-N.TOP.6)	4 Ağustos 1960	16 Mart 1966	5 yıl, 224 gün	Türk Kara Kuvvetleri	I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı[19]
13		Orgeneral Cemal Tural (1341-P.12)	16 Mart 1966	16 Mart 1969	3 yıl, 0 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[20]
14		Orgeneral Memduh Tağmaç (TOP.1928-1)	16 Mart 1969	29 Ağustos 1972	3 yıl, 166 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[21]
15		Orgeneral Faruk Gürler (TOP.1931-13)	29 Ağustos 1972	6 Mart 1973	189 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[22]
16		Orgeneral Semih Sancar (TOP.1932-8)	6 Mart 1973	7 Mart 1978	5 yıl, 1 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Kıbrıs Harekâtı[23]
17		Orgeneral Kenan Evren (TOP.1938-50)	7 Mart 1978	1 Temmuz 1983	5 yıl, 116 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[24]
18		Orgeneral Nurettin Ersin (P.1937-88)	1 Temmuz 1983	6 Aralık 1983	158 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Kıbrıs Harekâtı[25]
19		Orgeneral Necdet Üruğ (TOP.1941-30)	6 Aralık 1983	2 Temmuz 1987	3 yıl, 208 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[26]
20		Orgeneral Necip Torumtay (TOP.1944-9)	2 Temmuz 1987	3 Aralık 1990	3 yıl, 154 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[27]
21		Orgeneral Doğan Güreş (P.1947-NK-2)	6 Aralık 1990	30 Ağustos 1994	3 yıl, 267 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[28]
22		Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı (TOP.1951-67)	30 Ağustos 1994	30 Ağustos 1998	4 yıl, 0 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[29]
23		Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu (TOP.1955-3)	30 Ağustos 1998	28 Ağustos 2002	3 yıl, 363 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[30]
24		Orgeneral Hilmi Özkök (TOP.1959-1)	28 Ağustos 2002	28 Ağustos 2006	4 yıl, 0 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Atmaca Harekâtı[31]
25		Orgeneral Yaşar Büyükanıt (P.1961-2)	28 Ağustos 2006	28 Ağustos 2008	2 yıl, 0 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[32]
26		Orgeneral İlker Başbuğ (P.1962-2)	28 Ağustos 2008	27 Ağustos 2010	1 yıl, 364 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[33]
27		Orgeneral Işık Koşaner (P.1965-3)	27 Ağustos 2010	29 Temmuz 2011	336 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Kıbrıs Harekâtı[34]
28		Orgeneral Necdet Özel[f] (P.1969-1)	29 Temmuz 2011	18 Ağustos 2015	4 yıl, 20 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[35]
29		Orgeneral Hulusi Akar (P.1972-59)	18 Ağustos 2015	16 Temmuz 2018	2 yıl, 332 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[38]
−		Orgeneral Ümit Dündar[h] (İS.1975-4) Vekâleten	16 Temmuz 2016	19 Temmuz 2016	3 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.
30		Orgeneral Yaşar Güler (MU.1974-7)	16 Temmuz 2018	5 Haziran 2023	4 yıl, 324 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[44]
−		Orgeneral Musa Avsever[j] (MU.1978-10) Vekâleten	5 Haziran 2023	16 Ağustos 2023	72 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.
31		Orgeneral Metin Gürak (KR.PLT.1981-TOP.89)	16 Ağustos 2023	Görevde	1 yıl, 276 gün	Türk Kara Kuvvetleri	Katıldığı savaş yok.[49]

Notlar

1. Orgeneral Salih Omurtak'ın sağlık sorunları yaşaması üzerine 1. Ordu Komutanı sıfatıyla Orgeneral Nuri Yamut, Genelkurmay Başkanlığına bir süre vekâlet etti.
2. Orgeneral Salih Omurtak'ın sağlık sorunları yaşaması üzerine 1. Ordu Komutanı sıfatıyla Orgeneral Nuri Yamut, Genelkurmay Başkanlığına bir süre vekâlet etti.
3. Orgeneral Hakkı Tunaboylu'nun 1957 genel seçimlerinde milletvekili adayı olmak için genelkurmay başkanlığından istifa etmesi üzerine Askerî Yargıtay Başkanı ve en kıdemli orgeneral sıfatıyla Orgeneral Feyzi Mengüç Genelkurmay Başkanlığına vekâlet etti.^[16] Hakkı Tunaboylu ile birlikte Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Aknoz da istifa edip milletvekili adayı olduğundan Genelkurmay Başkanlığına asaleten atanacak kıdemli subay bulunmuyordu.
4. Orgeneral Hakkı Tunaboylu'nun 1957 genel seçimlerinde milletvekili adayı olmak için genelkurmay başkanlığından istifa etmesi üzerine Askerî Yargıtay Başkanı ve en kıdemli orgeneral sıfatıyla Orgeneral Feyzi Mengüç Genelkurmay Başkanlığına vekâlet etti.^[16] Hakkı Tunaboylu ile birlikte Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Aknoz da istifa edip milletvekili adayı olduğundan Genelkurmay Başkanlığına asaleten atanacak kıdemli subay bulunmuyordu.
5. 29 Temmuz 2011'de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner'in istifa etmesi üzerine aynı gün Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Necdet Özel önce Türk Kara Kuvvetleri Komutanı, ardından da Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı.^[35] 4 Ağustos 2011'de vekâleti sona erdi ve asalaten atandı.^[36]
6. 29 Temmuz 2011'de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner'in istifa etmesi üzerine aynı gün Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Necdet Özel önce Türk Kara Kuvvetleri Komutanı, ardından da Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı.^[35] 4 Ağustos 2011'de vekâleti sona erdi ve asalaten atandı.^[37]
7. 15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın derdest edilip Akıncı Üssü'ne götürülmesi üzerine 16 Temmuz 2016'da Başbakan Binali Yıldırım tarafından 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı^[39] ve vekâleti 19 Temmuz 2016'da sona erdi.^[40][41]
8. 15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın derdest edilip Akıncı Üssü'ne götürülmesi üzerine 16 Temmuz 2016'da Başbakan Binali Yıldırım tarafından 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı^[39] ve vekâleti 19 Temmuz 2016'da sona erdi.^[42][43]
9. 3 Haziran 2023 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Millî Savunma Bakanlığına atandığı için yerine 5 Haziran 2023 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Musa Avsever Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı.^[45] Yüksek Askerî Şûra toplantısında Orgeneral Metin Gürak'ın Genelkurmay Başkanlığına atanmasıyla vekâleti sona erdi.^[46]
10. 3 Haziran 2023 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Millî Savunma Bakanlığına atandığı için yerine 5 Haziran 2023 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Musa Avsever Genelkurmay Başkan Vekili olarak atandı.^[47] Yüksek Askerî Şûra toplantısında Orgeneral Metin Gürak'ın Genelkurmay Başkanlığına atanmasıyla vekâleti sona erdi.^[48]

Ayrıca bakınız

• Türk Kara Kuvvetleri komutanları listesi
• Türk Deniz Kuvvetleri komutanları listesi
• Türk Hava Kuvvetleri komutanları listesi
• Jandarma genel komutanları listesi
• 1. Ordu (Türkiye) komutanları listesi
• 2. Ordu (Türkiye) komutanları listesi
• 3. Ordu (Türkiye) komutanları listesi
• Ege Ordusu komutanları listesi
• Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay II. başkanları listesi
• Harp Akademileri komutanları listesi
• Türk Kara Kuvvetleri kurmay başkanları listesi
• Donanma komutanları listesi