Satala Muharebesi (530)

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

Satala Muharebesi
İberya Savaşı
Roma-Pers sınırı
Tarih 530 yazı Bölge Satala, Bizans Ermenistanı (modern Türkiye) Sonuç Bizans İmparatorluğu'un zaferi[1]
Taraflar
Bizans İmparatorluğu	Sasani İmparatorluğu Persarmenialılar Sunitae Sabirler
Komutanlar ve liderler
Sittas Dorotheus	Mihr-Mihroe

Arka plan

530 ilkbaharında, Mezopotamya'da Pers saldırısı Dara Muharebesi'nde akamete uğradı. Ancak aynı zamanda, Persler Kafkasya'da İberya'ya bastırıp, Lazika'yı istila etmişlerdi. Pers Şahı, I. Kavad (488–531 arası hükümdar), bundan yararlanmaya karar vermiş ve Bizans'ın Ermeni vilayetlerine bir ordu göndermiştir. Bu görev için general Mihr-Mihroe'yi (Mermeroes) seçti.^[2]

Mihr-Mihroe, kuvvetlerini Bizans sını kalesi Theodosiopolis (Erzurum) yakınlarında bir yerde toplamaya başladı. Prokopius'a göre, ordusu, çoğunlukla Kuzey Kafkasya'da Pers kontrolündeki Ermeniler ve Sunitaelerin yanı sıra 3000 Sabirlerden oluşuyordu.^[3] Bizans komutanları, magister militum per Armeniam görevinden magister militum praesentalis görevine yükseltilen Sittas ve onun eski görevine atanan Dorotheus idi. Devam eden Pers hazırlıklarının haberleri ulaşır ulaşmaz, iki muhafızlarını gözetlemek için gönderdiler. Biri ele geçirildi, ama diğeri Bizanslıların Pers kampına sürpriz bir saldırı başlatmasına izin veren bilgilerle döndü. Pers ordusu bir miktar kayıpla dağıldı ve kampları yağmalandıktan sonra Bizanslılar üslerine döndüler.^[4][5]

Muharebe

Mihr-Mihroe ordusunu topladıktan sonra, Bizans topraklarını işgal etti. Theodosiopolis'i bypass ederek, Satala'ya doğru yola çıktı ve kampını şehir duvarlarından biraz uzakta kurdu. Perslerin yaklaşık yarısı olan Bizans kuvvetleri, Prokopius'a göre müdahalede bulunmadılar. Binlerce adamıyla birlikte Sittas, kentin etrafındaki tepelere yerleşirken, Bizans ordusunun büyük bir kısmı Dorotheus ile surların içinde kalmıştır.^[6]

Ertesi gün Persler ilerleyerek şehri kuşatmaya hazırlandılar. Bu noktada, birlikleri ile Sittas tepelerden saldırıya geçti. Persler, onların çok fazla toz kaldırmaları ve ana Bizans ordusu olduklarını düşünmeleri nedeniyle güçlerini hızla toparlayıp ve onlarla karşılaşmak için döndüler. Dorotheus daha sonra kendi adamlarını Perslerin arkasına saldırmaya yönlendirdi.^[7] Taktiksel konumlarının kötü olmasına rağmen, hem ön hem de arkadan saldırıya maruz kalan Pers ordusu, daha fazla sayıda olmaları nedeniyle etkili bir şekilde direndi. Ancak bir noktada, bir Bizans komutanı, Trakyalı Florentius, birliğini Pers merkezine götürdü ve Mihr-Mihroe'nin muharebe işaretini ele geçirmeyi Kısa sürede öldürmesine rağmen, bayrak kaybı Pers sıraları arasında korku yarattı. Ordusu savaş alanına terk ederek kamplarına çekilmeye başladı.^[8]

Sonrası

Ertesi gün, çok daha büyük bir güç karşısında zaferlerinden memnun olan Bizanslılar tarafından rahat bırakılmış Persler, Pers Ermenistan'ına geri dönmek için yola çıktı.^[1] Bu zafer Bizans için büyük bir başarıydı ve bu zaferin arkasından birkaç Ermeni kabile reisi kardeşler Narses, Aratius ve İshak) İmparatorluk tarafına geçerken Bolum ve Pharangium gibi bir dizi önemli kale ele geçirildi ya da teslim edildi.^[5] Pers ile Bizans arasındaki müzakereler de savaştan sonra yeniden başladı, ancak hiçbir yere varmadı ve 531 ilkbaharında Callinicum Muharebesi'ne neden olan savaş yeniden başladı.^[9]

Kaynakça

Özel

1. Procopius. Persian War, I.XV.17.
2. Greatrex & Lieu 2002, ss. 88-91.
3. Procopius. Persian War, I.XV.1–2.
4. Procopius. Persian War, I.XV.3–8.
5. Greatrex & Lieu 2002, s. 91.
6. Procopius. Persian War, I.XV.9–11.
7. Procopius. Persian War, I.XV.10–13.
8. Procopius. Persian War, I.XV.14–16.
9. Greatrex & Lieu 2002, ss. 91-92.

Genel

• Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York, New York and London, United Kingdom: Routledge (Taylor & Francis). ISBN 0-415-14687-9. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.