Balkan Türkleri veya Rumeli Türkleri, Balkanlar'da yaşayan Türklerdir. Balkan Türkleri, Edirne'deki Meriç nehrinin batı tarafında yaşayan Türklere verilen addır. Çoğunlukla Makedonya, Kosova, Bulgaristan, Yunanistan, Bosna-Hersek ve Romanya'da olmak üzere toplamda 1.763.155 - 2.837.703 Türk yașamaktadır. Nüfusları kesin olarak hesaplanamamakla birlikte 1 milyona yakın olduğu Türk dernekleri tarafından hesaplanmaktadır.

Thumb
1800 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun batı sınırları
Pratik Bilgiler Toplam nüfus, Önemli nüfusa sahip bölgeler ...
Balkan Türkleri
Thumb
Batı Trakya Bayrağı
Toplam nüfus
y.1 milyon +
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Bulgaristan Bulgaristan588.318-800.000[1][2][3]
Kuzey Makedonya Kuzey Makedonya200.000[4]
Kosova Kosova69.297-80.000[5][6][7]
Yunanistan Yunanistan150.000[8][9]
Kapat

Tarih

Osmanlı Devleti'nın iskan politikası olarak Balkanlar'a yerleştirilmiş olan Anadolu'daki yörüklerden ve kuzeyden gelen Kıpçak-Kuman boylarından oluşan Türk topluluklarının torunlarıdır.[kaynak belirtilmeli] Bölge kültürüne katkıda bulunmalarının yanında, yılın belli zamanlarında komşu bölgelere akınlar düzenlemişlerdir.[kaynak belirtilmeli]

Thumb
Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan topraklarına dair etnik grafik harita (1861)

93 Harbi ile çoğalan, Balkan Savaşları ile daha da kitleselleşen Müslüman (Türk, Çingene, Boşnak, Arnavut, Pomak) göçü büyük acılara ve katliamlara sahne olmuştur. Lozan Antlaşması'nın ek protokolü ile Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi yapılmış, Türkiye ve Yunanistan'ın vatandaşları din esâsına dayalı olarak zorunlu göçe tâbi tutulmuştur. Türkiye'de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada'da oturan Rumlar, Yunanistan'da ise sadece Batı Trakya'daki Türkler ve Pomaklar mübadeleden muaf tutulmuşlardır.

Günümüz

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından mübâdeleler ile Türklerin bir kısmı Türkiye'ye göç etmiş olsa da, günümüzde halen Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Kosova, Sırbistan'da Türk nüfusun yoğun olduğu yerleşimler vardır. Türkçe ve bulundukları ülkenin dillerini konuşmaktadırlar.

1989 yılında Bulgaristan'daki zorunlu isim değiştirme vb. baskılar sonucunda Türkler başta İstanbul, Bursa ve İzmir olmak üzere Türkiye'ye göç etmiş, politika değişiklikleri sonucu bu göçmenlerin bir kısmı Bulgaristan'a geri dönmüştür.

Göç

Thumb
Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan topraklarına dair etnik harita (1861)
Thumb
2001 Nüfus sayımına göre Türk nüfus oranı:
  %50 ve üstü
  %20 ve üstü
  %10 ve üstü

Türklerin Bulgaristan'dan Göçü (1878-1994)[10]

Daha fazla bilgi Yıl, Sayı ...
Yıl Sayı Not
1878-1912 350,000[10] 93 Harbi, Balkan Savaşları
1923-33 101,507[10] 1933 Razgrad Olayları
Eylül 1934 97,181[10] 1934 Balkan Antantı
Eylül 1940 21,353[10] 1940 Craiova Anlaşması
1950 154,198[10] Kore Savaşı
1952-68 24[10]
1969-78 114,356[10]
1979-88 10[10]
1989 321,800[10] 150,000'i 1990'larda Bulgaristan'a döndü.[10]
1991-92 50,000[10]
1993-94 70,000[10]
Kapat

Türklerin Yunanistan'dan Göçü

Yunanistan bölgesinden Türk göçleri birkaç şekilde gelişmiş, bu göçler sonucunda bölgede bir zamanlar hatırı sayılır nüfus oranına sahip Türkler, günümüzde sadece Batı Trakya’da kalmıştır.

Batı Trakya’nın 1923 yılındaki nüfusu 191.699’dur. Batı Trakya nüfusunun 129.120’si Türk (%67), 33.910’u Yunan (%18), 28.669’u Bulgar, geri kalan nüfusunu ise Ermeni ve Yahudi topluluğu oluşturmaktaydı.[11]

Daha fazla bilgi Şehirler, Türk ...
1923 Yılında Batı Trakya Nüfusu[12]
Şehirler Türk Yunan Bulgar Yahudi Ermeni
Gümülcine59.9678.8349.9971.007360
Dedeağaç11.7444.80010.227253449
Sofulu14.73611.5425.490--
İskeçe42.6718.728522220114
Toplam129.12033.91026.2661.480923
Kapat

Batı Trakya'daki nüfusun büyük çoğunluğunu Türklerin oluşturması nedeniyle Batı Trakya Türkleri 1923-1924 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinden muhaf tutulmuşlar ancak Lozandaki görüşmelerde, Mesta Karasu Nehri ile Meriç nehri arası Batı Trakya olarak kabul edildiğinden, Mesta ile Ustruma Nehirleri arasında kalan Kavala, Drama, Serez bölgelerindeki Türkler mübadeleye tabi olmuşlar ve Türkiye'ye gelmek zorunda kalmışlardır

Nüfus

Thumb
Makedonya Cumhuriyeti etnik gruplar haritası (2002 yılı)
Thumb
Kosova'nın tahminî etnik haritası
  • Arnavutluk: 714 kişi ana dil olarak Türkçe beyanında bulunmuştur.[13] (2011 sayımı)
  • Bulgaristan: 588.318 (2011 sayımı)[14] 2011 nüfus sayımında 736.981 kişi etnik grubunu belirtmemiştir. Bu kişilerin etnik grup dağılımları, sayımda hile yapılmadığı kabul edilerek Bulgaristanın genel etnik dağılımına eşit olduğu düşünüldüğünde 70 bine yakın Türk nüfusu daha olduğu düşünülebilir
  • Yunanistan: 49.000 - 130.000[15] - 150.000[8][9]
Thumb
1914 tarihli Bulgarlar'ın gözünden Makedonya Bölgesi etnik haritası.

Adakale

Adakale, Kal'â ı Ada, 1968 yılında Demirkapı (Iron Gates) Barajı'nın suları altında kalana kadar Tuna Nehri üzerinde, bugünkü Romanya topraklarında yer alan ve üzerinde Türk nüfusun yaşadığı ada. Eski adı Caroline Adası, Romence adı Yeni Orşova dır.

Tuna nehrindeki trafik ve ticareti kontrol eden ada, 1691 yılından Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiş, 1878 Berlin Antlaşmasında kime teslim edileceğinin yazımı unutulduğundan 1923 yılındaki Lozan Anlaşması ile Romanya'ya teslim edilene kadar bir Türk adası olarak kalmıştır. 1960'lı yılların sonlarına kadar 1000 kadar Türk'ün yaşadığı 160.000 m² yüzölçümündeki Adakale, Osmanlı mimarisinin özelliklerini yansıtan bir yerleşim birimiydi. Üzerinde bir cami, bir Vauban stilinde inşa edilmiş bir kale, küçük bir Ortodoks kilisesi, pazar yeri ve birkaç kahvehane bulunmaktaydı. Adada yaşayan Türkler tütün ekimi, kayıkçılık ve ticaretten geçimlerini sağlarlardı. Ada baraj suları altında kaldıktan sonra adalıların büyük bölümü Türkiye'ye göç etmiştir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.