Loading AI tools
Ruby, nesneye yönelik, dinamik, reflektif ve esnek bir programlama dilidir. Ruby dili, Yukihiro Matsumoto tarafından Japonya'da tasarlanmaya ve geliştirilmeye başlanmıştır.
 | |
| Paradigması | çok paradigmalı: nesneye yönelik, fonksiyonel, reaktif |
|---|---|
| İlk çıkışı | 1995 |
| Tasarımcı | Yukihiro Matsumoto |
| Geliştirici | Yukihiro Matsumoto ve diğerleri |
| Kararlı sürüm | 3.3.0 (25 Aralık 2023)[1]) |
| Önemli uygulamaları | Ruby MRI, YARV, JRuby, Rubinius, Maglev, IronRuby, MacRuby, HotRuby, RubyMotion, mruby |
| Etkilendikleri | Smalltalk, Perl, Lisp, Scheme, Python, CLU, Eiffel, Ada, Dylan, C++ |
| Etkiledikleri | Clojure, D dili,[2] Groovy, Nu, Falcon, Ioke, Mirah, Elixir, Julia dili, Swift |
| İşletim sistemi | Çapraz platform yazılımları |
| Lisans | Ruby Lisansı veya GNU Genel Kamu Lisansı v2 |
| Olağan dosya uzantıları | .rb, .rbw |
| Web sitesi | www.ruby-lang.org |
Sözdizimi olarak, Ada, Perl, Smalltalk, Lisp, Eiffel[3] gibi programlama dillerinden etkilenen Ruby; Python ile kimi ortak sözdizimi özelliklerine sahiptir. Fonksiyonel, nesneye yönelik, dinamik, reflektif gibi çoklu programlama paradigmalarını destekler.
Özgür bir yazılım olan Ruby; GPL ve Ruby lisansı[4] ile lisanslanmıştır.
Ruby dilinin temelleri 1993 yılında atılmıştır. Bu dönemde nesneye dayalı bir betik dili arayışı içinde olan Japon yazılımcı Yukihiro "Matz" Matsumoto; Perl, Python gibi mevcut programlama dillerini araştırmasına rağmen aradığını bulamayınca yeni bir programlama dili tasarlamaya başladı. Şubat 1993'te Matz, bir arkadaşı ile yaptığı çevrimiçi sohbet esnasında arkadaşının bu yeni dil için önerdiği Ruby ismini uygun buldu ve bu isimle dili geliştirmeye başladı.
Aralık 1995'te Ruby'nin 0.95 ile ilk genel sürümü yayınlandı. Aynı ay içerisinde peş peşe 3 sürüm daha yayınlandı. Bu sürümler Japonya'da yerel haber gruplarında duyuruldu.[5]
İlk genel sürümden tam bir yıl sonra, Aralık 1996'da Ruby 1.0 yayınlandı. Anavatanı Japonya'da hızla tanınan ve yayılan Ruby, 1999'da İngilizce yazıların yayınlanması ile tüm dünyaya açılma olanağına kavuştu.
2000 yılında Japonya'da Python'dan daha popüler bir dil haline gelen Ruby'nin İngilizce ile yazılan ilk kitabı, Programming Ruby adıyla aynı yılın Ekim ayında yayınlandı.[6]
- Nesne tabanlı programlama (kalıtsallık, mixin ve metaclass desteği)
- 4 farklı tipte değişken tanımlanabilir: Global, class, instance ve local
- Her şey bir ifade ve aynı zamanda obje
- Hata ve istisna yönetimi
- Garbage collection (tr. Çöp toplama)
- Yüksek taşınabilirlik
- Geniş standart kütüphane desteği (YAML, JSON, XML, CGI, OpenSSL, HTTP, FTP, RSS)
- Perl benzeri dil seviyesinde doğal düzenli ifade desteği
- Rasyonel sayılar, çok büyük sayılar ile çalışabilme
Bununla beraber Ruby içindeki UTF-8 desteği sınırlıdır.[kaynak belirtilmeli]
Ruby'nin sözdizimi günümüzde de yoğun olarak kullanılan Perl ve Python ile büyük benzerlikler gösterir. Sınıf ve metot tanımlamaları anahtar kelimelerle belirlenir. Ruby'de Perl'in aksine, değişken adlarının başında belirleyici karakterler ($, @@, % gibi) kullanmak bir zorunluluk değildir. Python'un tersine girintilerin dilin sözdiziminde bir etkisi yoktur.
Ruby, tek çoklu kalıtıma Java gibi izin vermemesine rağmen mixin adı verilen nesnelerle bir çeşit arayüz tanımlama imkânı verir. Ayrıca paketler üzerinden de bu sınırlama geçiştirilebilir.
Ruby'nin tasarımında dikkate alınan diller Ada, Eiffel, Lisp, Perl ve Smalltalk'dur. Dolayısıyla bir betik dili yapısına da sahiptir. Ruby, nesneye yöneliklilik açısından tamamen öyle olan Java ile Smalltalk arası olup yüzde yüz bu paradigmayı uygulamamaktadır.[7]
puts 'Merhaba Dünya'
puts 'Bir sayı girin.'
sayi = gets.chomp
puts sayi.to_i
cikti_sayi = number.to_i + 1
puts cikti_sayi .to_s + 'daha büyük bir sayı.'
Ruby yorumlayıcısı birçok işletim sistemi için yazılmıştır. Hemen hemen tüm işletim sistemlerinde çalışabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
