Renkli devrim

Renkli Devrimler, 2000'lerin başında eski Sovyet ülkelerinde ve Balkanlarda gerçekleşen toplumsal hareketleri tanımlamak için uluslararası basın tarafından kullanılan bir tabir.^[1] Daha sonra kapsamı genişletilerek başta Orta Doğu'da gerçekleşen devrimler olmak üzere pek çok devrimi tanımlamak için kullanılmaya başlandı. Bazı gözlemciler, bu devrim dalgasının adının çıkış noktasının, 1986'da Filipinler'de meydana gelen ve "Sarı Devrim" olarak da bilinen İnsanların Gücü Devrimi olduğunu belirttiler.

Renkli Devrimler'in haritası

Renkli Devrimler'e katılanlar çoğunlukla sivil direniş olarak da bilinen şiddetsiz direnişi kullandılar. Gösteriler grevlerden, demokrasiyi korumak için bozuk veya otoriter hükûmete karşı yapılan protesto eylemlerinden oluştu ve bu hareketler yöneticilerin değişmesi için ağır bir baskı ortaya çıkardı. Devrimlerin çoğunda özel bir renk veya çiçek sembol olarak kullanıldı. Renkli Devrimler'de sivil toplum kuruluşlarının ve özellikle öğrenci aktivistleri önemli rol oynadı.

Yugoslavya'daki Buldozer Devrimi (2000), Gürcistan'daki Gül Devrimi (2003) ve Ukrayna'daki Turuncu Devrim (2004) dahil olmak üzere bu tür devrimler başarıyla sonuçlandı. Renkli Devrimler'in pek çoğu tartışmalı seçimlerin ardından muhalefetin çağrısıyla halkın sokağa dökülerek adil seçim istemesiyle patlak verdi. Böylece otoriter yöneticiler istifa ettirildi ya da devrildi. Lübnan'daki Sedir Devrimi (2005) ve Kuveyt'teki Mavi Devrim (2005) gibi, bu tanımların dışında kalan, hatta bazı temel özellikleri farklı olan hareketler de Renkli Devrimler kapsamında değerlendirildi.

Rusya'nın Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov gibi çeşitli hükûmet üyeleri Renkli Devrimler'i savaş durumunun yeni bir biçimi olarak tanımlayıp suçladılar.^[2][3] Rusya Devlet Başkanı Putin, 2014 yılındaki bir konuşmasında, Renkli Devrimler'in önlenmesi gerektiğine dikkat çekerek "Biz Renkli Devrimler'in trajik sonuçlarını görüyoruz. Bu tür girişimlerin Rusya’da olmasını engellemek için ne gerekiyorsa yapmalıyız. Bu bizim için bir uyarı ve ders." şeklinde konuştu.^[4]

Renkli Devrimlerin Ortak Özellikleri

Michael McFaul, başarılı renkli devrimlerin arkasındaki 7 aşamayı şöyle tanımlamıştır:^[5][6][7][8]

1. Tam otokratik bir rejimden ziyade yarı otokratik bir rejim
2. Popüler olmayan bir iktidar
3. Birleşik ve örgütlü bir muhalefet
4. Seçim sonuçlarında hile yapıldığını hızlı bir şekilde ortaya çıkarabilme
5. Vatandaşları geçersiz oylar hakkında bilgilendirmek için yeterli sayıda bağımsız medya
6. Seçim hilelerini protesto etmek için on binlerce veya daha fazla göstericiyi harekete geçirebilen bir siyasi muhalefet
7. Rejimin güçleri arasındaki bölünmeler

Renkli Devrimler listesi

	Devrim	Yer	Başlangıç tarihi	Bitiş tarihi
	Karanfil Devrimi	Portekiz	25 Nisan 1974
	Sarı Devrim	Filipinler	22 Şubat 1986	25 Şubat 1986
	Kadife Devrim	Çekoslovakya	17 Kasım 1989	29 Aralık 1989
	Buldozer Devrimi	Yugoslavya	5 Ekim 2000
	Gül Devrimi	Gürcistan	3 Kasım 2003	23 Kasım 2003
	Turuncu Devrim	Ukrayna	22 Kasım 2004	23 Ocak 2005
	Mor Devrim	Irak	Ocak 2005
	Lale Devrimi	Kırgızistan	27 Şubat 2005	11 Nisan 2005
	Sedir Devrimi	Lübnan	14 Şubat 2005	27 Nisan 2005
	Mavi Devrim	Kuveyt	Mart 2005
	Kot Devrimi	Belarus	19 Mart 2006	25 Mart 2006
	Safran Devrimi	Myanmar	15 Ağustos 2007	26 Eylül 2007
	Üzüm Devrimi	Moldova	6 Nisan 2009	12 Nisan 2009
	Yeşil Devrim	İran	13 Haziran 2009	11 Şubat 2010
	Yasemin Devrimi	Tunus	18 Aralık 2010	14 Ocak 2011
	Lotus Devrimi	Mısır	25 Ocak 2011	11 Şubat 2011
	Yasemin Devrimi	Çin	20 Şubat 2011	20 Mart 2011

Ayrıca bakınız

• 1989 Devrimleri
• Arap Baharı

Kaynakça

1. Gene Sharp: Author of the nonviolent revolution rulebook 22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News (21 Şubat 2011)
2. Gorenburg, Dmitry, "Countering Color Revolutions: Russia’s New Security Strategy and its Implications for U.S. Policy", Russian Military Reform 20 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 15 Eylül 2014
3. Flintoff, Corey, Are 'Color Revolutions' A New Front In U.S.-Russia Tensions? 2 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., National Public Radio, 12 Haziran 2014
4. "Putin: 'Renkli devrimler' önlenmeli". Milliyet. 21 Kasım 2014. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
5. Cummings, Sally (13 Eylül 2013). Domestic and International Perspectives on Kyrgyzstan's 'Tulip Revolution'. Routledge. ISBN 9781317989677. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.
6. Mitchell, Lincoln A. (22 Haziran 2012). The Color Revolutions. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812207095. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.
7. Beacháin, Donnacha; Polese, Abel (12 Temmuz 2010). The Colour Revolutions in the Former Soviet Republics. Routledge. ISBN 9781136951978. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.
8. McFaul, Michael (July 2005). "Transitions from Postcommunism" (PDF). Journal of Democracy. 16 (3). Johns Hopkins University Press. ss. 5–19. doi:10.1353/jod.2005.0049. ISSN 1086-3214. OCLC 4637557635. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

Konuyla ilgili yayınlar

• Beissinger, Mark R. (2007). "Structure and Example in Modular Political Phenomena: The Diffusion of Bulldozer/Rose/Orange/Tulip Revolutions". Perspectives on Politics. 5 (2). ss. 259-276. doi:10.1017/S1537592707070776.
• Valerie J. Bunce and Sharon L. Wolchik: Defeating Authoritarian Leaders in Postcommunist Countries. Cambridge University Press, 2011
• Pavol Demes and Joerg Forbrig (eds.). Reclaiming Democracy: Civil Society and Electoral Change in Central and Eastern Europe. German Marshall Fund, 2007.
• Joerg Fobrig (Ed.): Revisiting Youth Political Participation: Challenges for research and democratic practice in Europe. Council of Europe, Publishing Division, Strasbourg 2005, ISBN 92-871-5654-9
• Landry, Tristan (2011). "The Colour Revolutions in the Rearview Mirror: Closer Than They Appear". Canadian Slavonic Papers. 53 (1). ss. 1-24. ISSN 0008-5006.
• Adam Roberts ve Timothy Garton Ash (eds.), Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present15 Kasım 2014 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi, Oxford: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-955201-6. US edition29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Google11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kurt Schock: Unarmed Insurrections: People Power Movements in Nondemocracies. University of Minnesota Press, 2005.
• Joshua A. Tucker: Enough! Electoral Fraud, Collective Action Problems, and Post-Communist coloured Revolutions27 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2007. Perspectives on Politics, 5(3): 537–553.
• Akbar E. Torbat,The Arab Uprisings and Iran’s Green Movement, 19 Ekim 2011.