Propan

Propen ile karıştırılmamalıdır.

Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır.

^[1]

Propan

Skeletal formula of propane
Adlandırmalar
Tercih edilen IUPAC adı Propan[2]
Sistematik IUPAC adı Trikarban (önerilmez[2])
Tanımlayıcılar
CAS numarası	74-98-6
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
Beilstein Referansı	1730718
ChEBI	CHEBI:32879
ChEMBL	ChEMBL135416
ChemSpider	6094
ECHA InfoCard	100.000.753
EC Numarası	200-827-9
E numaraları	E944 (parlatıcılar, ...)
Gmelin Referansı	25044
KEGG	D05625
PubChem CID	6334
RTECS numarası	TX2275000
UNII	T75W9911L6
UN numarası	1978
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID501019643 DTXSID5026386, DTXSID501019643
InChI InChI=1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3  Key: ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N
SMILES CCC
Özellikler
Kimyasal formül	C3H8
Molekül kütlesi	44,10 g mol−1
Görünüm	renksiz gaz
Koku	kokusuz
Yoğunluk	2.0098 kg/m3 (0 °C, 101.3 kPa)
Erime noktası	582 °C; 1.079 °F; 855 K
Kaynama noktası	2.036 ila 22.838 °C; 3.697 ila 41.140 °F; 2.309 ila 23.111 K
Çözünürlük (su içinde)	47 mg⋅L−1 (0 °C)
log P	2.236
Buhar basıncı	853.16 kPa (at 211 °C (412 °F))
Henry yasası sabiti (kH)	15 nmol⋅Pa−1⋅kg−1
Konjuge asit	Propanium
Manyetik alınganlık (χ)	−40.5 × 10−6 cm3/mol
Dipol momenti	0.083 D[3]
Termokimya
Isı sığası (C)	73.60 J⋅K−1⋅mol−1
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−105.2–104.2 kJ⋅mol−1
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)	−2.2197–2.2187 MJ⋅mol−1
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	DANGER
Tehlike ifadeleri	H220
Önlem ifadeleri	P210
NFPA 704 (yangın karosu)	2 4 0
Parlama noktası	[dönüştürme: geçersiz sayı]
Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı	470 °C (878 °F; 743 K)
Patlama sınırları	2.37–9.5%
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)[4]
REL (tavsiye edilen)	TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)[4]
IDLH (anında tehlike)	2,100 ppm[4]
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanlar	etan bütan izobütan
Benzeyen bileşikler	propen allen siklopropan
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Özellikler

Propanın formülü C₃H₈'dir ve hiçbir izomeri yoktur. Erime noktası -187,1 °C ve kaynama noktası -42,2 °C'dir. Doğalgaz, hafif ham petrol ve petrol rafineri gazlarından elde edilir. Sıvılaştırılmış petrol gazlarında bol miktarda bulunur. Etan, diğer hidrokarbonlar ve propan petro-kimya endüstrisinde etilen elde etmek için önemli bileşiklerdir. Propan sıcakta bozunarak etilen ve yine önemli bir madde olan propilene dönüşür. Propilen önemli bir bileşik olup, aseton ve propilen glikol gibi birçok maddenin elde edilmesinde kullanılır. Oksidasyon ile, propil alkole, propionaldehide ve propiyonik aside yükseltgenebilir.

Diğer taraftan basınç altında kolayca sıvı hâle geçmesinden dolayı bütan gazı ile karıştırılarak tüpler içine doldurulmuş hâlde yakıt olarak kullanılır.

Sağlık üzerindeki etkileri

Propan boğucu bir maddedir.^[5] Doğalgazın aksine havadan daha ağırdır. Alçak alanlarda ve zemine yakın yerlerde birikebilir. İnhalan olarak kötüye kullanıldığında hipoksiye (oksijen eksikliği), zatürreye, kalp yetmezliğine veya kalp durmasına neden olabilir.^[6][7]

Propan, kolayca emilmediği ve biyolojik olarak aktif olmadığı için düşük toksisiteye sahiptir. Genellikle oda sıcaklığında basınç altında depolanan propan ve karışımları, atmosfer basıncında aniden buharlaşacak ve suyun donma noktasının çok altına soğuyacaktır. Havadan yoğunlaşan nem nedeniyle beyaz görünen soğuk gaz, donmaya neden olabilir.