Peyote
Bitki türü Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Lophophora williamsii veya peyote, meskalin ve benzeri psikoaktif alkaloidleri içeren küçük ve dikensiz bir kaktüs türü.[2] Peyote Nahuatl veya Aztek dilindeki peyōtl kelimesinden türetilmiş İspanyolca bir kelimedir ve "parıltılı" anlamına gelir.
| Peyote | |
|---|---|
 | |
| Doğada Peyote | |
| Bilimsel sınıflandırma | |
| Alem: | |
| Takım: | |
| Familya: | |
| Cins: | |
| Tür: | L. williamsii |
| Binomial adlandırma | |
| Lophophora williamsii (Lem.) J.M.Coult. | |
| Sinonimler | |
|
Echinocactus williamsii Lemaire ex Salm-Dyck Lophophora lewinii (K. Schumann) Rusby Lophophora echinata Croizat Lophophora fricii Habermann L. williamsii var. fricii (Habermann) Grym L. diffusa subsp. fricii (Habermann) Halda Lophophora jourdaniana Haberman | |
Peyote Meksika'ya ve güneybatı Teksas'a özgüdür. Özellikle Chihuahuan Çölü'nde ve Coahuila, Nuevo León, Tamaulipas ve San Luis Potosi eyaletlerinde bulunur. Mart-Mayıs ayları arasında çiçeklenir, ancak bazen Eylül ayına kadar da çiçeklenme görülebilir. Çiçekler tigmotaktik anterlerlere sahiptir ve pembe rengindedir (Opuntia gibi).
Tüketildiğinde psikoaktif etkilere neden olan peyote, Kuzey Amerikalı yerliler tarafından uzun bir dini ve tıbbi kullanım geçmişine sahiptir. Peyote, halüsinojen bir madde olan meskalin içerir.
Coğrafi dağılım ve yaşam alanı
L. williamsii, çoğunlukla Meksika gibi Kuzey Amerika’nın güney kısımlarına özgüdür. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise Güney Teksas'ta yetişir. Meksika'da kuzeydeki Chihuahua, Coahuila, Nuevo León ve Tamaulipas eyaletlerinde yetişen kaktüs San Luis Potosi ve Zacatecas'a kadar yayılmıştır.[3][4][5]
Genellikle 100 ila 1.500 m rakımlarında yetişen bitki, Chihuahuan çölünde istisnai olarak 1.900 metre yüksekliğe kadar dağılım gösterir. Kurak ve sıcak çöl bölgelerinde yaşamasına rağmen kaktüs aynı zamanda Tamaulipas'ın ılıman iklimi içinde de mevcuttur. Kaktüsler, kireçtaşı tepelerinde veya bu tepelerin yakınlarında yaygınlık gösterir.[6]
Kullanım
Psikoaktif kullanım
Psikoaktif özellikleri için kullanıldığında, saf meskalin için yaygın doz kabaca 200 ila 400 mg arasındadır. Bu doz yaklaşık olarak 10 ila 20 gram kurutulmuş peyoteye eşdeğerdir. Bununla birlikte bitkinin etki gücü, kaktüsten kaktüse önemli ölçüde farklılık gösterir ve bu durum dozajların doğru ölçülmesini zorlaştırır. Etkiler yaklaşık 10 ila 12 saat sürer. Peyote'nin görsel veya işitsel algıyı etkilediği (bkz. sinestezi) ve halüsinasyonlara neden olduğu bildirilmektedir.[7][8]
Tıbbi kullanım
Psikoaktif kullanımının yanı sıra bazı Kızılderili kabileleri, şifalı özelliklere sahip olabileceği inancıyla; diş ağrısı, doğum ağrısı, ateş, meme ağrısı, cilt hastalıkları, romatizma, diyabet, soğuk algınlığı ve körlük gibi çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için peyote kullanır.[9]
Kültürel önem
Huichol kültürü
Huichol dini Mısır, Mavi Geyik, Peyote ve Kartal olmak üzere dört ana tanrıdan oluşur. Tanrıların hepsinin Güneş Tanrısından (Tao Jreeku) doğduğuna inanılır.
- Huichol sanatı
Galeri
Doğadaki peyote dağılımı
Amerikan Yerlisi bir Peyote Davulcusu (yaklaşık 1927)
Kurutulmuş Lophophora williamsii dilimleri ("Peyote Düğmeleri")
Peyote içindeki birincil halüsinojen olan meskalinin kimyasal yapısı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Okuma listesi
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.