Partitio terrarum imperii Romaniae

Partitio terrarum imperii Romaniae veya Partitio regni Graeci ^[1], 1204 yılı Konstantinopolis Kuşatması sonrası Haçlılar ile Bizans arasında imzalanan, Bizans topraklarının paylaşılmasını konu edinen bir antlaşma.

1204'te böylece Latin İmparatorluğu kurulmuş ve Bizans topraklarının Haçlı Seferi katılımcıları arasında nominal olarak bölünmesini sağlanmıştır. En büyük hak sahibi olan ülke Venedik Cumhuriyeti olmuştur. Bununla birlikte, Haçlılar İmparatorluğun çoğunu kontrol etmedikleri için, yerel Bizans Yunan soyluları Bizans ardıl krallıkları olan İznik İmparatorluğu, Trabzon İmparatorluğu ve Epir Despotluğunu kurdular. İznik İmparatorluğu 1261'de Konstantinopolis'i geri alarak Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurdu.

Mart 1204'te, nisan ayında Konstantinopolis'in yağmalanmasından kısa bir süre önce, Haçlılar Bizans topraklarının kendi aralarında paylaşılması konusunda bir ön düzenleme yaptılar.^[2] Haçlı Seferi'nin başlıca liderleri, Venedik Doge'si Enrico Dandolo, Montferrat'lı Bonifacio, I. Baudouin ve Blois Kontu Louis arasında imzalanan bu metin, Papa III. Innocentius'un mektupları arasında korunmuştur. ^[1] Anlaşmanın şartlarına göre, Venedikliler Bizans imparatorları tarafından verilen önceki ayrıcalıklarını koruyacak ve eşit sayıda Venedikli ve Haçlıdan oluşan ortak bir komite, fetihten sonra kurulacak Latin İmparatorluğu için bir imparator seçecekti. Latin İmparatoru, şehirdeki Blaherne ve Boukoleon saraylarının yanı sıra tüm bölgelerin dörtte birini alacaktı. Bizans topraklarının kalan dörtte üçü Venedik ve diğer Haçlılar arasında eşit olarak bölünecekti.^[2] 9 Mayıs'ta I. Baudouin, Haçlı Seferi'nin önceki lideri Montferrat'lı Bonifacio'nun yerine Latin İmparatoru seçildi.^[2]

Partitio Romaniae, çoğunlukla Fransa ve İtalya'dan gelen Katolik Batı Avrupa soylularının eski Bizans topraklarında devletler kurduğu ve çoğunlukla Ortodoks yerlileri yönettiği Frankokrasi veya Latinokrasi olarak bilinen Yunanistan tarihinin bir dönemini başlatmıştır. Partitio Romaniae hükümleri tam olarak yerine getirilmemiştir; Bizans krallığının çoğu, başkenti yağmalayan Haçlıların değil, Bizans ardılı devletlerin (Epir Despotluğu, İznik ve Trabzon İmparatorluğu) eline geçti. Haçlılar da kendi aralarında kavga ettiler. Konstantinopolis, Trakya ve Marmara Denizi'ni çevreleyen bölgeden oluşan Latin İmparatorluğu'nun kendisi de güçlü İkinci Bulgar İmparatorluğu ile feci bir çatışmaya sürüklendi. Latin egemenliği, Achaea Prensliği ve Atina Dükalığı olarak güney Yunanistan'da ve büyük ölçüde Venedik'in kontrolü altına giren Ege adalarında kuruldu ve uzun süre varlığını sürdürdü.

Kaynakça

1. Tafel & Thomas 1856.
2. Zakythinos 1951.