Oktahedrit

Oktahedritler, demir meteoritlerin en yaygın yapısal sınıfıdır. Bu yapılar, meteorik demirin soğuma sırasında kamasitin taenitten çözülmesine yol açan belirli bir nikel konsantrasyonuna sahip olması nedeniyle oluşur.

Oktahedrit
— Yapısal sınıf —
1776'da Meksika, Toluca'da bulunan bir oktahedrit.
Bileşimsel tip	Demir
Yapısal ve kimyasal sınıflandırma arasındaki bağlantıyı gösteren bir faz diyagramı.

Yapı

Ayrıca bakınız: Widmanstätten yapısı § Lamelæ oluşum mekanizması ve Widmanstätten yapısı § Şekil ve yönelim

Oktahedritler adlarını bir oktahedrona (sekizyüzlü) paralel olan kristal yapıdan alır. Zıt yüzler paraleldir, bu nedenle bir oktahedronun 8 yüzü olmasına rağmen, sadece 4 set kamasit plakası vardır.

Ana asteroitlerin iç kısmındaki uzun soğuma süresi nedeniyle bu alaşımlar, birbirine karışmış milimetre büyüklüğünde şeritler halinde kristalleşir (yaklaşık 0,2 mm ile 5 cm arasında).^[1] Cilalandığında ve asitle kazındığında, kesişen lamel kamasit çizgilerinin klasik Widmanstätten desenleri görülebilir.

Kamasit ve taenit lameller arasındaki boşluklarda çoğunlukla plesit adı verilen ince taneli bir karışım bulunur. Bir demir nikel fosfit olan şarbesit, nikel-demir meteoritlerinin çoğunda bulunur ve ayrıca demir-nikel-kobalt karbür olan kohenit de bulunur. Grafit ve troilit, boyutları birkaç cm'ye kadar olan yuvarlak nodüller halinde oluşur.^[2]

Alt gruplar

780 kg ağırlığındaki Zacatecas meteoriti, 1782 yılında Meksika Zacatecas'da bulundu.

Ayrıca bakınız: Demir meteorit § Yapısal sınıflandırma

Oktahedritler, nikel içeriğine bağlı olarak Widmanstätten desenindeki kamasit lamellerinin boyutlarına göre gruplandırılabilir:^[3]

• En kalın oktahedritler, lamel genişliği >3,3 mm, %5-9 Ni, sembolü Ogg
• Kalın oktahedritler, lamel genişliği 1,3-3,3 mm, %6,5-8,5 Ni, sembolü Og
• Orta oktahedritler, lamel genişliği 0,5-1,3 mm, %7-13 Ni, sembolü Om
• İnce oktahedritler, lamel genişliği 0,2-0,5 mm, %7,5-13 Ni, sembolü Of
• En ince oktahedritler, lamel genişliği <0,2 mm, %17-18 Ni, sembolü Off
• Plesitik oktahedritler; kamasit iğleri, oktahedritler ve ataksitler arasında bir geçiş yapısıdır, %9-18 Ni, sembolü Opl

Ayrıca bakınız

• Göktaşı bilimi sözlüğü

Kaynakça

1. Goldstein, J.I; Scott, E.R.D; Chabot, N.L (2009). "Iron meteorites: Crystallization, thermal history, parent bodies, and origin". Chemie der Erde – Geochemistry. 69 (4): 293-325. Bibcode:2009ChEG...69..293G. doi:10.1016/j.chemer.2009.01.002.
2. Vagn F. Buchwald: Handbook of Iron Meteorites. University of California Press, 1975.
3. James H. Shirley,Rhodes Whitmore Fairbridge, Encyclopedia of planetary sciences, Springer, 1997. 978-0-412-06951-2

Dış bağlantılar

• Webmineral
• Meteorites Australia