Nobel Ödülü sahibi Müslümanlar listesi

Vikimedya liste maddesi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Günümüz itibarıyla Nobel Ödülü kazanmış olan 15 Müslüman mevcuttur. Ödül kazanan 15 kişiden 8 tanesi barış dalında, 3 tanesi edebiyat dalında, 3 tanesi kimya dalında ve 1 tanesi fizik dalında ödüle layık görülmüştür. 5 kişi bu ödülü 20. yüzyılda alırken, geri kalan diğerleri 21. yüzyılda almıştır. Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman, 1978'de barış alanında ödül alan Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat olmuştur.[1] Ondan bir yıl sonra, 1979'da Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Pakistanlı bilim insanı Muhammed Abdüsselam, aynı zamanda Pakistan'daki Ahmedîlik cemaatinin bir üyesiydi.[2] Ayrıca 2014 yılında, 17 yaşında Nobel Barış Ödülü alan Pakistanlı aktivist Malala Yusufzay, şimdiye kadar Nobel Ödülü kazanmış en genç kişidir.

Kimya

Daha fazla bilgi Yıl, İsim ...
Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleği Gerekçe Hakkında
1999 Ahmed Zewail 1946–2016 Mısır Amerika Birleşik Devletleri
MısırlıAmerikalı bilim insanı
"Femtosaniye spektroskopisi kullanarak kimyasal reaksiyonların geçiş durumları üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle"[3] Nobel Ödülü'ne layık görülen ilk Müslüman kimyager ve ikinci Müslüman bilim insanıdır.[4][5][6][7]
2015 Aziz Sancar 1946– Türkiye Amerika Birleşik Devletleri
TürkAmerikalı bilim insanı
"DNA onarımının mekanik çalışmalarından dolayı"[8] Nobel Ödülü kazanan ilk Türk kimyager, ikinci Türk ve üçüncü Müslüman bilim insanıdır.[9][10]
2023 Moungi Bawendi 1961– Tunus Amerika Birleşik Devletleri Fransa
TunusluAmerikalıFransız bilim insanı
"Kuantum noktalarının keşfi ve sentezi üzerine olan çalışmaları nedeniyle" Nobel Ödülü'ne layık görülen ilk ve tek Tunusludur.
Kapat

Edebiyat

Daha fazla bilgi Yıl, İsim ...
Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleği Gerekçe Hakkında
1988 Necib Mahfuz 1911–2006 Thumb Mısır
Mısırlı modern Arap edebiyatı yazarı
"Zengin nüanslarla dolu, açık görüşlü, gerçekçi, çağrıştırıcı ölçüde eserleriyle tüm insanlık için geçerli olan bir Arap anlatı sanatını oluşturduğu için"[11][12] Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk Müslüman yazar ve tek Mısırlı yazardır.[5][13]
2006 Orhan Pamuk 1952– Thumb Türkiye
Türk roman yazarı
"Kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken, kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulduğu için"[14][15] Nobel Ödülü'nü alan ilk Türktür. Ayrıca bu ödülü alan tek Türk yazardır. Kendisini, Tanrı ile kişisel bir bağa inanmayan, tarihi ve kültürel kimliği dinle ilişkilendiren bir "kültürel Müslüman" olarak tanımlamaktadır.[16][17]
2021 Abdulrazak Gurnah 1948– Thumb Tanzanya Birleşik Krallık
Modern Afrika edebiyatçısı olan TanzanyalıBritanyalı yazar
"Kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine uzlaşmaz ve merhametli bir şekilde nüfuz etmesi nedeniyle" Nobel Ödülü kazanan ilk ve tek Tanzanyalı ve üçüncü Müslüman yazardır.
Kapat

Barış

Daha fazla bilgi Yıl, İsim ...
Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleği Gerekçe Hakkında
1978 Enver Sedat 1918–1981 Thumb Mısır
3. Mısır Devlet Başkanı
"Orta Doğu'daki barış çabalarından ve Mısır ile İsrail arasında 17 Eylül 1978'te Washington'da imzalanan iki çerçeve anlaşmaya (Camp David Sözleşmesi) katkılarından dolayı"[18] Nobel Ödülü kazanan ilk Müslümandır.[19][20][21][22][23] İsrail Başbakanı Menahem Begin ile birlikte 1978 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.
1994 Yaser Arafat 1929–2004 Thumb Filistin Devleti
Filistinli politikacı ve lider, Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı
"Orta Doğu'da barışı sağlama çabalarından dolayı"[24][25] Nobel Ödülü alan tek Filistinlidir.[26][27][28][29][30] Barış ödülünü 1994'te İsrail Başbakanı İzak Rabin ve İsrail devlet görevlisi Şimon Peres ile ortaklaşa aldı.[24][25]
2003 Şirin Ebadi 1947– Thumb İran
İranlı insan hakları aktivisti
"Demokrasi ve insan hakları için gösterdiği çabalardan dolayı"[31] Nobel Ödülü alan ilk İranlıdır. Aynı zamanda böyle bir onura layık görülen ilk Müslüman kadındır.[32][33][34][35]
2005 Muhammed el-Baradey 1942– Thumb Mısır
Mısırlı diplomat ve hukukçu
"Nükleer enerjinin askerî amaçlar için kullanılmasını engellemek ve barışçıl amaçlarla nükleer enerjinin mümkün olan en güvenli şekilde kullanılmasını sağlamak için gösterdiği çabalardan ötürü"[36][37] Nobel Barış Ödülü'nü alan ikinci Mısırlıdır.[38][39][40][41] 2005'te kendisine ve IAEA'ya ortaklaşa verildi.
2006 Muhammed Yunus 1940– Thumb Bangladeş
Bangladeşli ekonomist ve girişimci, Grameen Bank'ın kurucusu
"Mikro kredi çalışmaları aracılığıyla özellikle kadınlar olmak üzere yoksullar için ekonomik ve sosyal olanakları geliştirdiğinden dolayı"[42] Nobel Ödülü kazanan ilk Bangladeşlidir. Bengal kökenli bir Müslüman olan Yunus, genel olarak Nobel kazanan dördüncü Bengallidir.[5][43][44][45][46]
2011 Tevekkül Karman 1979– Thumb Yemen
Yemenli insan hakları aktivisti
"Barış inşası çalışmasına tam katılımları ile kadınların güvenliği ve kadın hakları için gösterdiği şiddet karşıtı mücadelelerinden dolayı"[47] Nobel Ödülü alan ilk Arap kadın, ikinci Müslüman kadın ve tek Yemenlidir. Arap Baharı'nın önde gelen liderlerindendir.[48][49][50][51]
2014 Malala Yusufzay 1997– Thumb Pakistan
Pakistanlı barış aktivisti
"Tüm çocukların eğitim hakkına sahip olmaları için yaptıkları çalışmalar ile çocuk ve gençlere yapılan kötü muamelelere karşı verdiği mücadelelerden dolayı" 17 yaşında Nobel alan Yusufzay, şimdiye kadarki en genç Nobel Ödülü sahibi kişidir. Aynı zamanda Nobel Ödülü alan ikinci Pakistanlı ve ilk Peştundur.[52][53]
2023 Nergis Muhammedi 1972– Thumb İran
İranlı insan hakları aktivisti
"İran'da kadınlara uygulanan baskıya karşı verdiği mücadele ve herkes için insan hakları ve özgürlüklerini teşvik etme mücadelesi nedeniyle" Nobel Barış Ödülü'nü alan ikinci İranlı ve dördüncü Müslüman kadındır. 2021 yılından beri tutukludur. Nobel Komitesi, ödülü kendisi adına 17 yaşındaki ikiz çocuklarına takdim etti.
Kapat

Fizik

Daha fazla bilgi Yıl, İsim ...
Yıl İsim
Yaşamı
Resim Ülke ve mesleği Gerekçe Hakkında
1979 Muhammed Abdüsselam 1926–1996 Thumb Pakistan
Pakistanlı teorik fizikçi
"Zayıf nötr akımının tahmini de dâhil olmak üzere, temel parçacıklar arasındaki birleşik zayıf ve elektromanyetik etkileşim teorisine katkılarından dolayı"[54] Nobel Ödülü'ne layık görülen tek Pakistanlı bilim insanıdır.[55][56] Kendisi, dünya çapındaki Ahmedîlik cemaatinin bir üyesiydi ve bu nedenle Pakistan hükûmeti tarafından Müslüman olarak kabul edilmedi.[57] 1974'te Pakistan Parlamentosu, anayasasında Ahmedîliği "gayrimüslim" ilan etti. Abdüsselam da, protesto amacıyla Pakistan'dan Londra'ya gitti.
Kapat

Ülkelere göre dağılım

Daha fazla bilgi Ülke, Ödül sayısı ...
Ülke Ödül sayısı Ödüller ve kazanılan yıllar

Fizik

Kimya

Fizyoloji / Tıp

Edebiyat

Barış

Ekonomi
 Mısır 4 1999 1988 1978
2005
 Pakistan 2 1979 2014
 Türkiye 2 2015 2006
 İran 2 2003
2023
 Filistin 1 1994
 Bangladeş 1 2006
 Yemen 1 2011
 Tanzanya 1 2021
 Tunus 1 2023
Kapat

Konuyla ilgili yayınlar

Makale

Kitaplar

Biyografi

Otobiyografi

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.