Nil akanakları
akanak Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
akanak Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Nil'in akanaklarıAkanak, Nil Nehri'nin Hartum ve Asvan arasında, su yüzeyinin nehir yatağından çıkan birçok küçük kaya ve taş ile birlikte kayalık adacıklar tarafından kesildiği sığ uzunluklardır veya akarsu akıntılarıdır. Nil'in altı büyük akanağının hiçbiri şelale olarak tanımlanamaz ve bu birçok küçük akanağı için de aynıdır. Bazı yerlerde yüksek debili bir şekilde noktalanırlarken diğerlerinde su akışı daha yumuşaktır ancak yine de sığdır.
Akıntıya karşı sıralaması (kuzeyden güneye):
Mısır'da:
Sudan'da:
Jeologlar, kuzey Sudan bölgesinin tektonik olarak aktif olduğunu ve bu aktivitenin nehrin "genç" özellikler kazanmasına neden olduğunu belirtiyor.[1] Nübye Dalgası (Nubian Swell), nehrin yönünü batıya kaydırırken, derinliğini sığ tutarak akanak oluşumuna neden oldu. Nehir yatağı erozyon nedeniyle aşınmış olsa bile, kara kütlesi kalktı ve nehir yatağının bazı kısımları açıkta kaldı. Nehrin Asvan ve Hartum arasındaki bu ayırt edici özellikleri, gerilmenin genellikle Akanak Nili olarak anılmasına neden olurken, aşağı kısım bazen Mısır Nili olarak anılır. Nehrin bu iki bölümü arasındaki jeolojik ayrım dikkate değerdir. Asvan'ın kuzeyindeki nehir yatağı kayalık değildir, bunun yerine tortulardan oluşur ve sığ bir nehir olmaktan uzaktır. Ana kayanın daha önce birkaç bin fit derinliğinde aşınmış olduğuna inanılıyor.[2] Bu, bugün tortu tarafından doldurulan geniş bir kanyonun oluşumuna sebep oldu.
Bu özelliklerine rağmen, sığ su nedeniyle normalde tekne ile geçilemeyen kataraktların bir kısmı, sel mevsiminde gezilebilir hale gelmiştir.
Eski zamanlarda, Yukarı Mısır, Nil Deltası'nın güneyinden ilk akanağa kadar uzanırken, nehrin daha yukarı kısımları daha sonra Mısır'ı MÖ 760'tan 656'ya kadar devralacak olan eski Kuş Krallığı tarafından kontrol edildi.[3] Kuşlu istilasının yanı sıra, Mısır tarihinin çoğu için, Nil'in akanakları, özellikle ilk akanak, söz konusu bölgedekiler kuzey ve güney arasında ulaşımı nehir üzerinden sağladıklarından doğal bir sınır görevi gördü. Bu, Mısır'ın güney sınırının istilalardan nispeten korunmasına izin verdi ve kısa Kuş Krallığı yönetiminin yanı sıra Mısır tarihinin çoğu döneminde doğal bir sınır olarak kaldı.[4]Eratosthenes bize Akanak Nil hakkında kusursuz bir tanım veriyor:[5]
| “ | Geriye dönük bir N harfine benzer bir şekle sahiptir. Yaklaşık 2700 stadyum Meroë'dan kuzeye doğru akar, sonra güneye ve kış gün batımına doğru yaklaşık 3700 stadyum kadar geri döner. Neredeyse Meroë bölgesi ile aynı paralele ulaşır ve Libya'ya doğru yol alır. Sonra başka bir dönüş yapar ve 5300 stadyum boyunca doğuya doğru hafifçe kıvrılarak kuzeye ve büyük akanağa doğru akar. Daha sonra Syene'deki (yani Aswan) daha küçük akanağa kadar 1200 stadyum boyunca akar ve oradan da 5300 stadyum kadar da denize doğru akar. | ” |
Nil'in altı akanağı, Avrupalı ziyaretçiler tarafından, özellikle de Winston Churchill tarafından The River War (1899)'da kapsamlı bir şekilde tasvir edilmiştir. Burada, İngilizlerin 1885 yılında Sudan'ı terk etmek zorunda kaldıktan sonra 1896 ve 1898 yılları arasında Sudan'a dönmeye çalıştıkları maceraları anlatır.
![Thumb](#/media/Dosya:"Second_Cataract_Of_Nile"_-_-26_LACMA_M.2008.40.978_(2_of_2).jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
